Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 78

Ataatsimiinnerit Tilbage Op Nęste

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut aqqaneq tallimaat, ataasinngorneq 6. maj, nal. 12:20

Oqaluuserisassaq immikkoortoq 78

Saqqami tunisassiorfiup ikuallannera tunngavigalugu suliffissaqartitsinikkut immikkut iliuuseqartoqarnissaa pillugu Naalakkersuisunut apeqqut.

(Anthon Frederiksen)

 

 

Anthon Frederiksen, Siulittaasup tulliata sisamaat, Kattusseqatigiit.

Naluneqanngitsutut Saqqami tunissiorfik februarip aallaqqaataani 2000-mi nunguilluni ikuallappoq. Tamatuma kingurivaa Saqqarmiut sulisartut 23-t missai aammalu aalisartut 45-t missai aningaasarsiorfigisinnaasaminnik periarfissaarunnerat. Naluneqanngitsutullu tunisassiorfik nunaqarfiup Saqqami annertunerpaakkut uummatigaa.

 

Taamaammat takorloorneqarsinnaavoq Saqqami inuussutissarsiornikkut immikkut illuinnartumik qanoq iliuuseqartoqanngippat Saqqarmiut ajoraluartumik aningaasarsiornikkut akiligassatigullu kinguaattooratarsinnaanerat aarleqqutigisariaqartoq.

 

Taamaammat ajornartorsiut ajunaarnersuarmik taaneqarsinnaasoq Saqqami innuttaasunut ilaqutariinnullu ataasiakkaanut annerusumik sunniuteqapilussinnaanera Naalakkersuisut immikkut illuinnartumik iliuusissaminnik aallartitsinissaat matumuuna apeqquteqaatigaara.

 

Tamattami nalunngilarput inuit suliffeqarnikkut aningaasarsiornikkullu unittooraangamik inuttut nakkaassinnaanerat qanillisartoq. Taamaammaat Saqqami taamatut ajornartorsiuteqalersinnaanera pinngitsoorniarlugu Naalakkersuisut aalajangiinissaat, immikkut ittumik aalajangiinissaat pingaaruteqarluinnarpoq.

 


Saqqaq ullumikkut 220-t missaanik inoqarpoq. Meeqqallu atuartut 38-upput aamma atuarfimmi pitsaanerpaajunngitsumi atuartut. Qujanartumik Royal Greenland Saqqami fabrikkimik nutaamik pilersitseqqinnissaminik pilersaaruteqartoq paasivarput. Kisianni nalunngilarput fabrikki sunaluunniit imaaliallaannaq pilersinneqarsinnaaneq ajortoq.

 

Taamaattumik Saqqami nutaamik fabrikkitaarnissap qularnanngitsumik siusinnerpaamik aatsaat 2003-mi pisussaq, pisussaavoq. Piffissamilu fabrikkitaarnissap tungaanut Saqqarmiut aamma aningaasarsiorfigisinnaasaannik periarfissaqartinneqartariaqarput. Taamaanngippat Saqqarmiut annertuumik inuussutissarsiornikkut aningaasarsiornikkullu eqqugaasussaammata.

 

Saqqap eqqaa qaleralippassuaqartoq naluneqanngilaq. Tamannalu inuussutissarsiornikkut periarfissagissaarluinnarluni. Taamaammallu inuussutissarsiornikkut periarfissagissaarluni.

 

Ilanngullugu oqaatigineqassooq Ilulissat kommuniat Saqqami nunaqarfimmi aqutsisut qanimut suleqatigalugit Naalakkersuisunut pilersaarutit ukioq manna ukiup sinneranut atuuttussat pilersaarutit nassiussimammatigit. Pilersaarutit tamakku Naalakkersuisuni taperserneqarlutillu fabritaassap piviusunngortinneqarnisaata tungaanut ingerlanneqarnissaasa sulissugitigineqarnissaat matumuuna apeqquteqaatigaara.

 

Pisut ilungersunartuummata aammalu tassanngaannaqimmata inuiaqatigiinnullu tamanut sunniuteqapilussinnaammata matumuuna Naalakkersuisut eqqarsarluarlutik aalajangiinissaat qinnuteqaatigaara. Ilanngullu oqaatigissavara allanut pisartunut pissutsit assersuukkuminaammata.

 

Tassa Saqqap fabrikkia ikuallanngikkaluarpat inuussutissarsiornikkut periarfissat pitsaalluinnartuummata. Tassungalu ilanngullugu oqaatigissavara kommunalbestyrelse immikkut suliassaq taanna martsip 20-ani Naalakkersuisut 500.000 kr-nik tapiissuteqarniarlutik nalunaaruteqarnerat qujanaraluaqisoq tamatuma kingorna Naalakkersuisunut saaffiginnissuteqarsimammata suliassap immikkut ittumik Naalakkersuisunit qaqeqqinneqarnissaa kissaatigalugu. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Atassut.

Anthon Frederiksen qutsavigaarput. Ingerlariaqqitsinnata Inatsisartunut ilisimatitsissutigissavara una immikkoortoq 78 sukkasuumik sivikitsunnguamillu suliarineqartussaammat taamaattumik Inatsisartut amerlanerusut immikkoortup 46-p suliarinissaani maani inimi najuuttariaqarmata.


Ole Dorph, Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortamut Anthon Frederiksenimut Naalakkersuisut akissuteqaataat imaappoq.

 

Tunisassiorfiup ikuallannerata kingunerisaanik Saqqami suliffissaarukkallartut aalisartullu tunitsivissaarukkallartut Ilulissat kommuniata sapinngisamik iliiuseqarfiginiarpai aammalu ilaatigut iliuuseqarfigereerlugit. Tamatumalu Naalakkersuisut aningaasanik suliffissaarukkallarnermi pikkorissartitsinernut atugassanik tapiissuteqarnissaat februarip 28-ani 2002-mi qinnuteqaatigisimallugu.

 

Tapiiffigineqarnissamik qinnuteqaatigineqartut aningaasanut inatsimmi pikkorissaanermik immikkoortinneqarsimasut atorlugit Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmiit tapiissuteqartoqarsimavoq. Tassalu Saqqaq projektimik taasami aningaasartuutissatut missingersuutigineqarsimasut 4,7 million kr-usut 0,5 million kr-nik tapiiffigineqarlutik.

 

Taamatut 0,5 million kr-nik tapiissuteqarneq immikkut ittumik iliornertut Naalakkersuisunit isiginiarneqarpoq. Tassami sineriatsinni pikkorissaanissamut aningaasat tapiissuteqarnissamik akuersissutaasartunut sanilliullugit tapiissuteqarneq annertuneruvoq.

 

Taamaattumik isumaqarpunga Ilulissat kommuniat Saqqami assigiinngitsutigut pikkorissartitsisinnaanissaminut annertuumik tapiiffigineqarsimasoq.

 

Suliffissaarukkallarnermi pikkorissaanermut 2002-mi aningaasanut inatsimmi immikkoortinneqarsimapput 4,2 million kr-nit ulloq manna tikillugu affaasa missaat sineriatsinni pikkorissartitsinernut assigiinngitsunut atorneqareersimalerput.

 

Saqqami pikkorissaanissamut pilersaarutit ajunngilluinnaraluartut puigorneqassanngilaq kommuneqarfiit allat aningaasanik periarfissaasut iluini tapiiffigineqarnissaminnut pisariaqartitsimmata. Aningaasanullu inatsimmi aningaasaliissutaasut immikkoortinneqartunut immikkoortinneqarsimasut killeqartillugit aamma killilimmik tapiissuteqartoqarsimavoq.

 


Naalakkersuisuniit ilisimatitsissutigissavara tunisassiorfiup ikuallassimasup nutaamik sanaqqinneqarnissaa siunniunneqarmat pilersaarusiorneqarlunilu. Tamanna Naalakkersuisuni nuannaarutigaarput. Aamma suliffeqarnermut Naalakkersuisoqarfimmiit nuannaarutigaara tamanna ilisimatitsissutigisinnaagakku.

 

Anthon Frederiksen, Siulittaasup tulliata sisamaat, Kattusseqatigiit.

Akissuteqaammut qujavunga aamma nuannaartigivara Naalakkersuisut 0,5 millionit tassa 500.000 kr-nik tapiissuteqarsinnaasimammata.

 

Kisianni tassa neriuppunga tamatuma kingorna Ilulissat kommunianinngaaniit Naalakkersuisut uterfigeqqissinnaajumaaraat. Taanna akissuteqarfeqqulaaqqunassagaluarpoq aamma kommunip saaffiginnissutigisimasaa martsip 21-ani ullulerneqarsimasoq. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Atassut.

Anthon Frederiksen qutsavigaarput. Isumaginninnermut Naalakkersuisoq akissuteqartinnagu kaammattuutiga nangeqqissavara. Inatsisartut suli amerlanerusut maaniittariaqarput nikeriarnissamut. Naammassilivikkatsigu immikkoortoq 78.

 

Ole Dorph, Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Aammma naatsunnguamik akissuteqarfiginiarsarissavara. Ilumoorpoq Ilulissat kommunianinngaaniit februari naalersoq suliassamik nassinneqarsimagatta aamma pilersaarutip tamakkiisup 4,7 million kr-nik aningaasartallip taassumap ilaanik Naalakkersuisuninngaaniit tapiissuteqaqqulluta qinnuteqarfigineqarsimalluta.

 

Taanna suliassaq oqaatigeriikkattut naammassereerpoq massakkut. Tassalu Naalakkersuisuninngaaniit una immikkut isigineqarluni millionip affai Ilulissat kommunianut tapiissutigineqarsimapput. Suliutinut assigiinngitsunut Saqqami ingerlanneqartussanut atugassiissutigineqarlutik.

 


Aamma eqqortoq unaavoq ukiut tamaasa kommuneqarfinninngaaniit amerlaasuuniik qinnuteqaatinik amerlasoorpassuarnik pissarsisaratta. Aamma tunngavilersuutigineqartartut Saqqamut sanilliussisinnaanermut ajornerunngilluinnartut. Taamaattumik nalilersuineq ingerlanneqartuartarpoq. Aammalu nalilersuineq ingerlanneqartuartassaaq. Aammalu tapiissutigineqartartut assigiinngitsuusarput. Tassa ilaatigu mandetimit aqqutigalugit tapiissuteqarneq ingerlanneqartarluni. Aammalu taanna pisinnaanngikkaangat ukiup akunnallinerani pikkorissaanermut aningaasat immikkoortinneqarsimasut atorlugit tapiisoqartarluni.

 

Tassa oqaatigissavara ilumoormat soorlu aamma siunnersuuteqartup oqaatigigaa Ilulissat kommunianinngaaniit allakkanik peqqissimavugut, aamma Ilulissat kommuniata kissaatigisimavaat suli tapiissutigut Naalakkersuisuninngaaniit annertunerussasut.

 

Kisianni soorlu oqaatigereeriga qinnuteqaatigineqartartut tamarmik akuersaarneqassappata tassa aningaasat amerlasoorpapilorujussuit uagut pigisariaqarpagut tamaasa akuersaartassagutsigit. Kisianni soorlu aamma Inatsisartut ilisimagaat ukiuni kingullerni mandetimitut aningaasat immikkoortinneqataartut millisikkiartuaarneqarput aammalu millisikkiartuaarneqarlutik suli siunissami.

 

Taamaattumik suliniutit tamakkua aamma eqqarsaatigalugit oqaatigissavara una suliassaq Naalakkersuisuninngaaniit naammassineqartutut isigatsigu. Taamaattumik immikkorluinnaq Ilulissat kommuniat soorunami saaffiginnissuteqaqqissinnaavoq. Kisianni uagut aningaasat tunniussinnaasavut killeqaqimmata annertunerusumik pilersaarutiginngilarput Saqqami tunisassiorfiup ikuallassimaneranik tapiissuteqaqqissinnaanissarput.

 

Naalakkersuisunut ilaasortamut qujavugut. Taamaalilluni immikkoortoq 78 inimi maani naammassineqarpoq.