Oqaluuserisassani immikkoortoq 86-1 |
|||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut
ataatsimiiffiusut aqqaneq-aappaat, ataasinngorneq 29. april 2002
(Ruth Heilmann)
Ataatsimiinnermik
aqutsisoq: Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.
Lars-Karl
Jensen, Siumut.
Tassa Ruth
Heilmanni ataatsimiititaliaq pillugu anillallatsiarami taamaalilluni
saqqummiussassani angumerinngikkaa takusinnaavara kisianni
akuerineqarsinnaavunga taanna saqqummiussinnaavara, naak nipiga
tusarniikkaluaqisoq.
Daniel Skifte,
Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.
Akueraatsigit.
Lars-Karl
Jensen, Siumut.
Uani
allassimavaa Kalaallit Nunaanni Inatsisartut suleriaasinnni §35 naapertorlugu
siunnersuummik imaattumik saqqummiussilluni.
Kalaallit
Nunaannut pinngortitamik illersuinissamik inatsisiliornissaq pillugu
apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamut siunnersuut tassungalu
ilanngullugu Kalallit Nunaanni pinngortitamik illersuinissamik
inatsisiliariniagaq pillugu pilersaarut taassuminngalu naalakkersuisut
nassuiaateqarnissaanik aamma kaamattuuteqarluni.
malu
nangippoq: Pinngortitap illersornissaanut inatsisissap pipallataanngitsumik
suliarineqarnissaa pisariaraqarluinnartuuvoq tamanna pillugu anguniarlugulu
Naalakkersuisut qanoq periuseqarniarpat.
Aappaattut.
Timmissanik nalunaarusiap suliarineqarsimaneratut amigartumik pipallatamillu
tusarniaalluni iliuuserisat misigineqaqqissanngippata taava qanoq siunissami
periuseqartoqassava. Assersuutigalugu timmissanik ileqqoreqqusap
Avanersuarmiut inuutissarsiutaannut appaliarsunniarnermut sunniutissai inuinit
naammagineqanngillat. Ilami inuuniutaannut nerisartagaanullu
eqquingaatiartussaammat tupinnanngitsumik tamanna inuisa nikussaarutigaat.
Naalakkersuisunut
pisinnaatitsissut tunniunneqartoq qanoq nutarterneqassava tusarniaasarnissami
nutarterinissaq pisariaqartutut erseqqissumik innuttaasunik piniarnermillu
ingerlataqartunik inuuniuteqarunillu piumasarineqarpoq. Piniakkanut
eqqissisimatitassanut tunngatillugu assortuunnerujussuarmik
pilersittisoqartassanngippat paaseqatigiinikkut imminut
oqaloqatigiilluarnikkut piareersarluarnikkullu
ingerlasoqarnissaa pisariaqarluinnartuuvoq.
Taavalu
nangippoq: Nalunngilarput piniarneq nunatsinni Kultureralugu
inuussutissarsiutitullu isigalugu ukiorpanni inuisa inuuniutaannit
pingaarnerpaatinneqartuartoq ullumimullu suli tamanna attanneqarluni. Ilami
inuutissarsiornikkut allatigut suli periarfissiisoqanngilaq taamaattumik maani
nunatsinni eqqissisimatitsinermut alloriarniarneq mianernarluinnartuusussaavoq.
Eqqissisimatitsinermut
inatsisiliornissami kalluagassat killilersuinialertoqartillugulu piniartut
inuillu isumaasa tusarniarneqaqqaartarnissaat
paasisitsiniaaffigineqartarnissaallu pingaarnerpaavoq. Tamanna inuit
pisinnaatitaaffigaat inuussutigisaminnik eqquisuummat.
Piniarneq
pillugu 1998-imi Katuami isumasioqatigiittoqarnerani kommuunit aamma
aqutseqataanissaminnut annerusumik periarfissinneqanissamik ujartuinerat
tusaaniarneqarumavoq malinniarneqarumallunilu. Taava kommuunit, KANUKOKA-lu
qanoq inissisimatinneqassappat.
Aamma
taamanikkut piniarnermut siunnersuisoqatigiinnik pilersitsisoqarpoq
Pinngortitaleriffimmik Avatangiisinillu Pisortaqarfimmit Naalakkersuisunillu
pisariaqartinneqarmat qanimut suleqatigisassatut. Aammalu Tapertaralugu
piniarnermik peqatigiiffiit tusaaniarneqarnissaannut peqataatinniarneqarput.
Minnerunngitsumillu Inatsisartuni Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliaq qanoq annertutigisumik taava
oqaloqatigineqartassava. Ullumikkut peqqussut naammassigaanngat
ilisimatiinarneqartassanerluni.
Taamaattumik
siammasissumik suleqatigiittoqartarnissaa malinneqartariaqarpoq aamma
pinngortitap illersorneqarnissaanut inatsisissap mianersartuusup
suliarineqarnerani ilumut peqqissaartorujussuarmik suleqatigiinnissaq
paaseqatigiilluarnissarlu tamatsinnut pingaaruteqarpoq taamatut
peqqussusiornissamik annertutigisumik inuinut aammalu taamatut nunamut
angitigisumut attuisoqassatillugu anneruniunnani paaseqatigiilluinnarnissaq
pingaaruteqarpoq. Akaareqatigiittumik ingerlariaqqissagatta tamanna
pisariaqavippoq.
Tassalu Ruth
Heilmannip siunnersuummik saqqummiussaa taamaalillunga tusarniikkaluaqalunga
atuarpara.
Edward
Geisler, Avatangiisinut Pinngortitamullu Nalakkersuisoq, Atassut.
Qujanaq.
Pinngortitap illersorneqarnera pillugu inatsimmik nutaamik pinngortitamik
allanngutsaaliuineq pillugu Inatsisip atuuttup 1980-simeersup
taartissaannik aannertuummik atorfissaqartitsisoqarpoq.
Nunatsinni
pissutsit 1980-imiilli allanngorsimaqaat, ullumikkummi pisuussutinik
uummassusilinnik inuusutissarsiutigalugu sunngiffimmilu annertunerungaartumik
sukumiinerungaartumillu atuilersimavugut.
Aammattaaq
pinngortitamik illersuineq pillugu inatsit nutaaq pisariaqartinneqarpoq, nunat
tamalaat akornanni pisussaaffinnut nunatta ilannguffigisimasaanut
malinnaaniassagutta.
Tassani
Naalakkersuisut pingaartumik uumassusillit amerlasoorsuujuaannarnissaannik
nunat tamalaat isumaqatigiissutaat eqqarsaatigaat tassani nunarput uumasuni
piujuartitsinissamik tunngaveqeqarluni iluaquteqarnissaminut uumasullu
ataasiakkaat amerlassusii nalornissutigineqarpata mianersuussinissamik
periaaseqarnissaq malillugu uumasut iluaqutiginiarneqarnerisa aqunnissaannut
pisussaaffiligaammat.
Avatangiisinut
Pinngortitamullu Pisortaqarfiup 2001-imi ukiakkut pinngortitamik illersuineq
pillugu inatsisissatut siunnersuut oqartussanut peqatigiiffinnut
suliniaqatigiiffinnullu 2002-mi januarimi tusarniaassutigineqartoq suliaraa.
Tusarniaanermi
tassani missingiut pingaarutilinnik arlalinnik oqaaseqarfigineqarpoq
Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfimmit pinngortitamik illersuineq
pillugu inatsisissamut missingiummut nutaamut ilanngunneqartunik.
Naalakkersuisut
pilersaarutigaat missingiut taanna nutaaq 2002-mi majip aallaqqaataata
missaaniit junip ulluisa 20-ata tungaanut tusarniutigineqassasoq.
Taamaalerpat
Naalakkersuisut pilersaarutigaat inatsisissatut siunersuut Inatsisartut
Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliaannut siunnersuutip
2002-mi ukiakkut katersuunnermi saqqummiunneqannginnerani
oqaloqatiginnissutigissallugu.
Inatsisartunut
ilisimatitsissutitut pinngortitamik illersuineq pillugu inatsissatut
siunnersuut nutaaq aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatitalik
ilannguppara. Taassumap saniatigut allaatigisat majip aallartinnerani
pinngortitamik illersuineq pillugu inatsisissaq pillugu aviisimi
oqallisissiami saqqummersussatut eqqarsaatigineqartut assilineri ilannguppakka.
Kiisalu
inatsisissatut siunersuutip siulliup 2001-imi decemberimi saqqummiunneqartup
suliarineqarneranut atatillugu qanoq periaaseqartoqarsimaneranik aamma
siunnersuummut nutaamut 2002-mi majip ulluisa aallaqqaataata missaani
tusarniaatigineqartussamut qanoq periaaseqartoqarnissaata
eqqarsaatigineqarneranik allakkiaq ilanngunneqarpoq.
Pinngortitamik
allanngutsaaliuineq inatsimmut atuuttumut 1980-meersumut naleqqiullugu
inatsisissatut siunersuut nutaartarpaaloqarpoq. Siullermik uumasunik
naasunillu illersuinerit tamarmik inatsimmi ataatsimi katersorneqarput.
Ullumikkut pinngortitamit pisuussutinik illersuineq inatsisini arlalinniippoq.
Inatsisissatut
missingiut pinngortitamik pisuussutinut tunngatillugu illersuutaasinnaasunik tamatigoortumik atorneqarsinnaasunik
eqaatsunillu imaqarpoq.
Aappaattut
missingiut pinngortitami sunnertiasunut illersuutissanik soorlu ilaatigut
tatsit tarajuusut puilasut kissartut kuuillu illersuutinik
killeqarfeqarnissaanik imaqarpoq.
Pingajuattut
missingiut pinngortitamik illersuinermut tunngassuteqartuni nunat tamalaat
akornanni pisussaaffiit piviusunngortinneqarnissaannut pitsaanerusumik
periarfissiivoq. Sisamaattut siunnersuutigineqarpoq annertunerusumik
sanaartortoqalinnginnerani imaluunniit sanaartukkat suliffeqarfiilluunniit
nunamik imaluunniit pinngortitamik uumasunik naasunillu annertuumik
allanngortitsinermik kinguneqartussanik inissiisoqalinnginnerani
pinngortitamut sunniutaasussat nalilersorneqartassasut.
Taamatut
nalilersuineq Naalakkersuisut ilaatigut suliniutissanut piumasaqaatinik
pinngortitamut iluaqutaasunik aalajangersaanermut atortarsinnaavaat.
Erseqqissarneqartaarlu inatsisissatut siunnersuut naammaagittaalliornissamut
tunngavissanik nutaarluinnarnik imaqarmat. Inatsit malillugu aalajangiinerit
innuttaasut naammaginngisaat taamaalilluni naammagittaalliortarfittut
ataatsimiititaliamut arlaannaannulluunniit pituttorsimanngitsumut
naammagittaalliuutigineqarsinnaassapput.
Ruth
Heilmannip apeqquteqaataani kommunit tamatumani aamma KANUKOKAp
annertunerusumik aalajangeeqataasinnaatitaanissaat ujartorneqarpoq. Tassunga
atatillugu ilisimatitsissutigisinnaavara inatsisissatut siunnersuummik
toqqaannartumik takuneqarsinnaammat Inatsisartut inatsisaat malillugu
pinngortitamut tunngatillugu Naalakkersuisut suliarisassaannik kommuni
tigusisinnaasoq.
Taamatut
suliassanik tigusisoqartalersinnaavoq aatsaat kommuni taamaaliornissaminut
isumaqataappat.
Tamatuma
saniatigut kommunit taamatullu KANUKOKA Naalakkersuisut inatsit tunngavigalugu
aqutsinermik ingerlatsineranut peqataatinneqassapput.
Siunissami
pinngortitamik atuinerput qanoq aqussaneripput tassungalu atatillugu tamanna
qanoq ilillugu inatsisiliornermi piviusunngortissaneripput piffissami
aggersumi oqallisigissallugu pingaarutilerujussuuvoq.
Taamatut
oqaaseqarlunga suliassaq Inatsisartunut suliassanngortippara. Qujanaq.
Daniel
Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.
Naalakkersuisunut
ilaasortamut qujavugut. Maannakkut partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu
oqaaseqartuinut killippugut.
Vittus Mikaelsen, Siumup oqaaseqartua.
Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortaq Ruth Heilmanni, Siumut, Kalaallit Nunaanni pinngortitap illerneqarnera pillugu inatsisiliarineqartunut suliarineqartut qanoq Naalakkersuisunit ingerlatinneqarnera apeqquteqaatigalugu oqaluuserisassanngortippaa.
Siunnersuuteqartoq isumaqarpoq iluamik nutaamik pinngortitamik allanngutsaaliuineq pillugu inatsisissap pipallataanngitsumik suliarineqarnerata ingerlanneqarnissaa peqqissaarunneqarnissaalu pisariaqarluinnartuusoq. Tamanna Siumumiit isumaqatigilluinnarparput.
Isumaqarluta innuttaasut KANUKOKA kommunit susassaqartullu tamaasa akuutillugit pineqartoq pingaaruteqaqimmat saqqummiullugulu annertuumik oqallisigineqaqqaarnissaa pisariaqartoq.
Nunatsinni pissutsit 1980-imiit allanngorsimaqaat. Ullumikkummi pissutsinik uumassusilinnik inuussutissarsiutigalugu sunngiffimmi annertunerungaartumik sukumiinerusumillu atuilersimavugut.
Taamaattumik saqqummiussaqartup kissaatigaa Naalakkersuisut nassuiaateqassasut. Siumumiit maluginiarparput inatsit pineqartoq 1980-ikkunninngaanneersoq annertuumik allannguuteqartinniarneqartoq. Inatsisini nutaanngitsuni akisussaaffinnut assigiinngitsuniittut eqaannerusumik maannakkut eqikkarniarneqartut.
Taamaammat suliassaq annertuujummat peqqissaartumik pipallataanngitsumillu suliarineqarnissaa Siumumiit kaammattuutigaarput. Nunami maani atuinitsinni imaluunnit piniakkanik killilersuisoqaleraangat naammassereersoq amerlanertigut paasitinneqartarpugut.
Aamma siunnersuuteqartoq saqqummiussaqarnermini taamatut isumaqarpoq. Taamak pisoqaraangat naammagittaalliornerit aallartittarput taavalu amerlaneritigut akineqartarlutik kattuffiit susassaqartullu paasiniaaffigineqareersut.
Siumumiit saqqummiussaqartoq tassuuna isumaqatigaarput taamak apeqquteqaateqarmat. Siumumiit nuannaarutigaarput Naalakkersuisut akissuteqaataat paasilluarlugu apeqqutigineqartumut annertoorujussuarmik suliaqareersimammata. Tassa erseqqissarlugulu pinngortitap illersoneqarnissaa pillugu inatsisissatut Inatsisartut inatsisaattut naammassingajalersoq nutaaq.
2002-mi majip aallaqqaataata missaani junip 20-ata tungaanut tusarniaassutigineqartussanngorlugu. Siumumiit Naalakkersuisut qinnuigissavagut inatsisissamut missingiutitut saqqummiussaq pipallataanngitsumik peqqissaartumillu suliarissagaat. Tassungalu tunngatillugu aalajangiiffigisassanngorlugu saqqummiunneqassasoq ukiumi aalajangiiffigisassanngorlugu saqqummiunneqassasoq.
Siumumiit kissaatigissavarput 2003-mi upernaakkut Inatsisartut katersuunnissaannut kinguartinneqassasoq. Peqqissaartumik misissuilluarnikkullu naammassineqarnissaa kissaatigigatsigu.
Siumumiittaaq Naalakkersuisut iluarisimaarparput akissuteqarnerminni eseqqissumik pinngortitamik illersuineq pillugu inatsisissaq aviisimi oqallisissiami saqqummersussatut naatsorsuutigimmassuk.
Naggataagut Siumumiit nuannaarutigaarput Inatsisartut inatsisissami nutaassami kikkuluunniit naammaaginngisaqartut naammagittaallionissaminnut periarfissinniarneqarmata.
Taamaattumik pipallataanngitsumik kinguartitseqqusinitsinnut peqqutigaarput. Inatsisissamittaaq nutaassami annertuumik kommunit periarfissinniarneqarput piumagunik soqutigisartik aallaavigalugu tigusisinnaatitaalissallutik. Qujanaq.
Godmand Rasmussen, Atassutip oqaaseqartua.
Inatsisartunut ilaasortaq Ruth Heilmannip siunnersuutaanut. Siunnersuuteqartup tunngavilersuutigisai Atassummiit paasilluarpagut imatullu oqaaseqarfigissallugit.
Takornartaanngilaq piniakkanik tassanngaannaq killiliisoqartillugu pingaartumillu ukiut siusinnerusut eqqarsaatigalugit innuttaasunik piniartunik aalisatunillu ilami kikkut tamarmik aalajangikkanut naammagittaalliutaasa tutsiuttualertarneri.
Ukiunimi kingulliunerusuni tupinnanngitsumik taamatut aalajangiisoqartillugu iluarisimaarinnittut ikinnerusaqalutik. Ukiut siusinnerusut nunatsinni pinngortitaleriffik atugaanngilaq. Ullulli nutaat nassataasa ilagilersimavaat immikkut nalilersuisartunik nunarput aammattaaq peqalersimammat. Taamaattumik Ruth Heilmann tupinnanngitsumik Avanersuaq immikkut taasimammagu Atassummiit ippinnartoqartinngilarput.
Tassami nunarput isortoqaaq piniagassallu nunap sumiinnera eqqarsaatigalugu imminnut illersoreertarmata. Taamaattumik siunnersuuteqartup siamasissumik suleqatigiinnerunissamik oqaasia Atassummiit iluaraarput.
Ukiummi qaangiuttut takutitareerpaat piniakkat suusulluunniit aalajangiiffigineqaraangata atuisunut naammagittaalliuutit tusarsaajuartarmata, naak ilaatigut kinguaariinnut piujuartitsinissamik oqariartuuteqaraangattaluunnit. Ilumoorpormi qanorluunniit iliuuseqarluni tamanut aaqqeeriartarnerit tamat iluarisaanik iliorneq ajornavittarmat.
Taamaattumik siunnersuuteqartup siamasissumik suleqatigiinneq taasaa Atassummit iluarisimaarlugu oqaatigissavarput. Taamatummi aaqqiinermi kikkunnut susassaqartunut naammaginarnerpaamik aalajangiisarnissaat nukeqarnerulluni pisarnissaat pitsaanerpaatut isigatsigu. Naak tamanit naammagineqanngikkaluaraangataluunniit.
Timmissanik piniakkanillu killilersuineq kingulleq isumaqarnarpoq torrallataanngitsoq. Una pissutigalugu, piniarnerinnavimmimmi inuutissarsiutilik sila unerisimatinnagu nunami tikkuinnaqasarpoq silalu atorsinnaaleraangamiuk aallartariaqartarluni.
Ajussaqaarmi piniaqqusaasuni ullut arlerlugit pisaqarsinnaanngikkaanni nalunagu angerlarsimaffimmi igaassaqarnaniluunniit.
Taamaattumik Atassummiit timmissanik igaassarsiorsinnaaneq periarfissamut ilaatinneqassappat ippinnartutut oqaatigisinnaanngivipparput. Kisiannili nammineq pissaannavinnik.
Eqqaamasariaqarparpummi ulluni kingullerni avatitsinni nikussaartoqarpoq kalaallit uagut piniakkanik atornerluisutuut nalileqartarluta naak pissutsit piviusut taamaavinngikkaluartut. Ukiut siulliit eqqarsaatigalugit Canadamiut puisinniariaasiat qanoq nunatsinnut sunniuteqapilussimanera inuiaqagiinnut uagutsinnut annertuumik annernartumik tussimavoq.
Maannakkullu avatitsinni niuerfigisatsinniit kingunerlussinnaanera toqqissisimanarani. Naalakkersuisut akissuteqaamminni pinngortitamut tunngatillugu tusarniaaneq oqaatigisaat Atassummit pissangalluta utaqqissavarput. Taamaalereerpallu eqqissimatitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititamit siunnersuutip 2002-mi katersuunnermi saqqummiunneqaqqinnginnerani oqaloqatigiissutiginiarneqarnerat Atassumiit iluarisimaarlugu oqaatigissavarput.
Soorlu oqaatigineqartoq 1980-imeersumut naleqqiullugu inatsisissaq nutaanik arlalinnik ilaqartinneqarnera Atassummit pissangagalugu utaqqissavarput.
Aammalumi suliarisassanik tigusisinnaanissaat tassalu taamak iliornissamut isumaqataaguni. Atassummiit taamak oqaaseqarluta oqallinnissamut peqataassaagut.
Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.
Pinngortitamik atuineq pillugu inatsit 1980-imeersoq ukiut 20-t sinnerlugit atuutereersoq pissutsinut ullutsinnut atuuttunut naleqqukkunnaartoq Inuit Ataqatigiit isumaqatigaat.
Oqaluuserisassarlu manna Inatsisartuni ilaasortap Ruth Heilmannip apeqquteqaataa tunngavigalugu saqqummiunneqartoq makkuninnga oqaaseqarfigissavarput. Inuit Ataqatigiit inatsisiliornermut tunngaviusumik isumaqarpugut sumulluunniit tunngasuugaluamik inatsisiliorneq peqqissaarullugu suliarineqartariaqartoq. Aamma tamanna soorunami pinngortitamik illersuineq pillugu inatsisip nutaamik taartissaata suliarineranut atuuppoq.
Pinngortitamik uumasuinik naasuinillu atuineq pillugu oqallinneq nunatsinni piffissami matumanerpiaq ingerlanneqartoq naleqqussaanissanik pisariaqartitsinitsinnik uppernarsaataavoq. Tamatumanilu oqallinnermi kikkut tamarmik isumaat atorfissaqartinneqarput.
Inuiattummi pinngortitamik annertuumik atuisuusutut inatsisissamut tunuliaqutaanissarput pingaartuteqartumik pisariaqarpoq. Aamma oqallinnerup misigissutsit kisiisa tunngaviginagit piujuaannartitsinissarli siunertarerpiarlugu ingerlanneqartariaqarnera pisariaqarpoq. Inatsisissap piareersarnerani inuiaat oqallinnerat kingumut sammitinnerunagu siunissami pinngortitaq inuulluutigalugu atugarisatta imminut attassinnaasumik atugaajuarnissaa qulakkeerumallugu pingaarnertut sammiveqartinniartariaqaripput Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut.
Inuiaat amerlasoorsuunngikkaluarluta pinngortitamik pisuussutaanillu atuinerput peqqissaarunnerusariaqaratsigu tamatumunnga assigiinngitsunik pissutissaqarpugut. Siullermik issittup nunagisatta uumassusilittut pisuussutai amerlasuutigut arriitsumik kinguaassiorsinnaanngornissaminnut ineriartortarput.
Aappassaanik piaqqiornerup nalaani piaqqat nerisassaqartinniarnerat uumasut nerisaqaqatigiinnerannut tunngaveqartoq pinngortitami pissutsit allannguallassinnaanerannut annertuumik malussajasuuvoq.
Pingajussaanik aamma nunarput isorartoorsuugami nunap immikkoortuini pissutsit assigiinngiiaartut arajutsinaveersaaqqissaarlugit inatsisip nutarternissaa suliarineqartariaqarpoq. Tamatumunngalu tusarniaanerit nunallu immikkoortui piareersarnermi suliaqartunit tikillugit paaseqatigiinnissaq siunertaralugu atuisunik isummersoqateqartarnissat pisariaqarluinnarput.
Ullumikkut piniarnerinnaq inuuniutigissallugu annertuutigut imaannaanngitsunik atugassaqarfiuvoq. Aalisakkat qaleruallillu eqqaassanngikkaanni uumasut pisarineqarsinnaasut avammut nioqqutigisinnaanerat nunat tamat akornanni isumaqatigiissutini killilersorneqareerpoq aamma illoqarfissuit eqqaassanngikkaanni pisisartut amerlassutsimikkut killeqarput.
Amerlanertigullu uumasunik nujuartanit nerisassatut pisarineqartartut piliarineqartartut eqqaassanngikkaanni nutaartugassatut isigineqarnerusarmata inuussutissalerinermi tunisassiorfinni suliarineqarsinnaanerat ullumikkutut pissutsit itsillugit tamanna aamma killeqarpoq.
Piniarnerinnarmillu inuuniuneqarnerup ingerlariaqqinnissaanut aqqutissat ilagaat piniakkanik inuuniuteqarnerup ukiup kaajallakkiartornerani nunap immikkoortuini uumasut assigiinngitsut aningaarsiutaanerata naqqa tikillugu ilisimasaqarfigilluarnissaa.
Aammalu uumasut pisarineqartut inuussutissartaasa imaluunnit isertitsissutissartaasa tamakkiinerpaamik iluaqutigineqarsinnaanerisa qulakkeerniarnissaat ullumikkornit pikkoriffiginerusariaqaripput Inuit Ataqatigiit isumaqarput. Tamatumunnga puisinit pisarisakkatsinnit annertuutigut amiinnangajaanik atuinerput assersuutissaqqippoq.
Puisip neqaata orsuatalu atorluarneqarsinnaanerat nunat sanilerisatta ingerlateriigaat nunatsinni qangarsuaaniilli puisinniarnermik ingerlaqartutut uitsatiginerusariaqarparput. Ullumikkutut piniarnermik inuussutissarsiuteqartut innuttaasutut allatulli illumut oqarasuaatinut kiassarnermut qaammaqquteqarnermut il.il. akilersugassaqarput. Taamaattumik piniarnerup puisip amiinnaanerusumik aningaarsarsiutaanerata tamakku matussusersinnaanngilai.
Inatsisartut ukiumut 40 million kr-nit angullugit tapiissuteqartaraluaruttaluunniit. Pinngortitamik atuinerup oqartussaaffigineqarluni nakkutigineqarneranut innuttaasut qanimut oqartussaaqataanerat pingaaruteqartuummat oqallinnermi Inuit Ataqatigiit kommunit oqartussaaffiisa annertusineqartariaqarnerat Namminersornerullutik Oqartussanik isumaqatigiissuteqarnikkut isumannaarneqarsinnaasoq oqaatigisareerparput.
Taamaattumik inatsisip nutarterneqarnissaanik kommuninut ataasiakkaanut tamatumunnga soqutiginnittunut periarfissap tamatuma tulluuttunngortinneqarsinnaanera ilaatinneqartariaqartoq isumaqarpugut.
Allannguisoqassatillugu tusarniaavigineqartartussatut siunnersuuteqartup taagugai soorunami saneqqunneqarsinnaanngillat. Inatsisartunili Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliap qanoq annertutigisumik suleqatigineqarnissaanik apeqqutaanut Inuit Ataqatigiit isumaat malillgu ataatsimiititaliaq pineqartup suliassai pingaarnerit makkuupput.
Siulleq pinngortitamut atuinermut inatsisiliornermi aalajangersaanermiluunniit allani Inatsisartuni oqallinneq aallaavigalugu inatsisiliap aalajangersagassalluunniit inaarsarnerani misissueqqissaarluni qulaajaaqqissaarnissaq. Aamma inatsisissallu atuutsinneqalernerani innuttaasunut paasissutissiinermi sassartaartuunissaq.
Siunnersuuteqartummi isumaqarneratut ilumut ullumikkut eqqisisimatitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliaq peqqussut naammassigaangat ilisimatiinnarneqartarsimappat tamanna ataatsimiititaliap nammineq qanoq suleriaaseqarneranik imaluunniit sulerusussuseqarneranik pissuteqarneruvoq.
Inatsisartuni partiit sorlerluunniit inatsisissamik piareerlugu suliaareersumik saqqummiisinnaavoq. Amerlanerpaatigulli inatsisissanik piareersaanik Inatsisartuni oqallinnerit toqqammavigalugit Naalakkersuisunit siunnersuusiorneqartarpoq. Inatsisissatullu siunnersuut siunnersuutit Inatsisartuni saqqumminneqareernerini Inatsisartut pingasoriarlutik oqaluuserinninnermikkut ataatsimiititanilu isumaliutissiissusiornikkut annertoorujussuarmik sunniuteqarnissamut periarfissaqarput.
Ullumikkut pinngortitamik uumasuinillu atuinerup piniarnermik aalisarnermillu nakkutilliisoqarneq pisariaqartilersimavaa. Inatsisartuni siusinnerusukkut tamatuma oqallisigisarnerani kommunini nakkutilliisoqarnerup qanoq iluseqarnissaa aalajangiiffigineqareersimaniaraluarpoq. Tassalu kommunit tamarmik pinngitsooratik nakkutilliisumik ataatsimik atorfeqartitsinerat Namminersornerullutik Oqartussanit akilersorneqassasoq.
Taamaattoq kommunit ataasiakkaat pisariaqartitsinertik aallaavigalugu piginnaanertillu aallaavigalugu namminneq akilikkaminnik nakkutilliisut arlalinngortissinnaagaat soorunami periarfissaajuarpoq.
Tamannali angorusutaq suli piviusunngunngilaq. Tamatumunnga sunaana pissutaasoq.
Siunnersuuteqartumut akissuteqaamminnut arfininngormat ippassaani unnukkut agguaanneqartumut ilanngullugu Naalakkersuisut nassiuppaat pinngortitamik illersuinissamik inatsisissatut Naalakkersuisut siunnersuutissamittut ukiaru ataatsimiinnissami saqqummiutilersaakkamissut missingersuusiarigallagaat, missingiusiarigallagaat.
Taassumap ilumut amma uagutsinnut apuussimanera matumuuna uppernarsarparput. Annertunerusumilli oqaaseqarfiginiannginnatsigu makkuninnga pissuteqarpugut. Siullermik inatsisissatut piareersaasiornermi missingiusiaagallartoq Inatsisartuni aalajangiiffiusumik immikkoortumut uunga apeqquteqaat aallaavigalugu oqallisissiamut atatillugu oqaluuserineqarsinaanngilaq.
Aappaattut ullut unnuallu marluk atorlugit periarfissaqanngilagut tunuliaquttavut atuisuulerumaartut immikkullu paasisimasaqartutut siunnersortivut isumasiussallugit. Kiisalu pingajuattut inatsisissat annertuumik attuisuusussat piareersarneqarnerini Inatsisartut isumaseqqaarnissaat Naalakkersuisut pisariaqartikkaangamikku nalinginnasumik periuseq atortagaat inatsisissatut ilusilerallagaq pinnagu piareersaatiminni Inatsisartunut suut oqaaseqarfigeqqusatik nalunaaruorlugit saqqummiisarnerat matumani atorneqarsimanngilaq.
Taamaattumik annertuuliuutiginagu inatsisissatut siunnersuut piareerluni saqqummiunneqariarpat isummersorfiumaarparput. Ukiakkullu ataatsimiinnissap tungaanut oqallinnermut peqataassaagut innuttaasullu aamma apeqqummi matumani isumasioqatigiuarnissaat pisarnitsitsitut ingerlatissavarput.
Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.
Qujanarujussuaq. Oqallisissiaq Naalakkersuisut ukioq pinngortitamik illersuineq pillugu Inatsisartut inatsisissaat pillugu tusarniaassutigineqaqqaarneraniit aallaaveqartoq tunngavigalugu Inatsisartunut ilaasortap Ruth Heilmannip apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuutaa soqutigalugu Kattusseqatigiinniit missisorsimavarput. Imaattunillu oqaaseqarfigissallugu.
Kattusseqatigiinniit oqartarnitsitut inatsisit peqqussutit aalajangersakkallu allat nunatsinni pissutsinut piviusunut naleqqussarneqartuarnissaat soqutigisatta ilagilluinnarpaat.
Siunnersuuteqartoq isumaqatigaarput oqarmat pinngortitap illersorneqarnissaanik inatsisissap pipallataanngitsumik suliarineqarnissaa pisariaqarluinnartoq. Taamaammat Kattusseqatigiinniit iluaraarput inatsisissatut siunnersuut aamma aappassaaneerlugu tusarniutigineqarniarmat. Aammalu aviisitigut ilanngussaqarnikkut innuttaasut susassaqartullu allat tamarmik oqaaseqaateqarsinnaanerminnik periarfissinneqarnissaat aamma iluaraarput tamakkiisumillu taperserlugu.
Tassani pinngortitamik allanngutsaaliuineq pillugu inatsit 1980-imeersoq pissutsinut piviusunut naleqqussarneqarnissaa pisariaqalivissimammat. Minnerunngitsumik aamma nunat tamalaat akornanni isumaqatigiissutit Danmarkip 1993-imi nunatta akuerseqataaffigisaanik ilanngunneqarneratigut nunatsinni pinngortitamik uumasuinillu atuinerput pillugit pisussaaffeqalersimanerput naapertorlugu iliuuseqartariaqarnerput Kattusseqatigiinniit paasilluarlugu Naalakkersuisut suliniutaat tamakkiisumik taperserpagut.
Tassami ukiut 100-t ingerlaneranni nunatsinni pissutsit allanngorsimaqaat. Nunarput tallimariaat angullugu inuttunerulersimavoq. Qimmit quleriaat angullugu amerlisimapput. Aallaasit paatiguut atorunnaarsimapput, qaannap saaqqutai isumalluutaajunnarsimapput, angallatit nutaaliaasut sukkaqisullu aammalu aallaasit assigiinngitsorpassuit atulersimavagut.
Pujortuleeqqat 5 inorlugu sakkortutigisunik motoreqarunnaarsimapput. Ilami tassaqaluunniit maannakkut pujortuleeraqarpa taamak sakkukitsigisunik motoreqartunik.
Tassa angallatit maanna atukkagut motorii sakkortuneqqusaatiinnavipput. Taamaattumik inuit inuunerminnik atugarisaat ataqqillugit aammalu uumasut naasut pinngortitallu allanngutsaaliorneqarnissaa mianeralugit sapinngisamik tamanut naammaginartumik aaqqiiniarnermut Kattusseqatigiinniit suleqataaqqinnissatsinnut piareersimavugut.
Minnerunngitsumik aamma nunarsuarmioqatitta kalaallinik nunatsinnillu minnerunngitsumillu piniariaatitsinnik pitsaanerusumik isiginninnerulernissaat anguniarlugu aamma avammut paasisitsiniaaneq pingaaruteqartoq ilanngullugu Kattusseqatigiinniit kaammattuutigalugulu eqqaasitsissutigeqqissavarput.
Taamatut naatsumik oqaaseqarluta Inatsisartut ukiamut ataatsimiinnissatsinnut pinngortitamik illersuineq pillugu Inatsisartut inatsissaata saqqummiunneqarnissaanut aammalu tusarniaanermi paasisaajumaartussat qilanaaralugit oqallinnissamut peqataaqqinnissatsinnut qilanaarluta Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutaat maannakkut annerusumik oqaaseqarfiginngikkallarlugu periusissatut siunnersuutaat ilalerlugit oqaaseqarpugut.
Otto Steenholdt, attaviitsoq.
Maani oqalliseqaleraangatta tusarniaasoqarsimanngikkaangat piffissarujussuaq atortarparput appisaluussilluta sooq tusarniaaneq taamak ajorsimatigisoq. Sooq tusarniaasoqarsimannginnersoq. Massakkut una saqqummiussaq takuvara tusarniaanissamut aallaqqaataasoq nassiunneqassasoq oqallisigineqassasoq tusarniaatigineqarluni.
Taamaattumik uanga taakkua siuliornianngilakka. Tamarmilli oqaaseqareerlutik katersuullugit ukiamut saqqummiunneqarpat tusarniaanerup aamma oqariartuutai utaqqeqqaarniarallarpakka. Kisianni oqassaanga taanna saqqummiunneqartoq atuatsiaannarlugu paasinarmat. Assorujussuaq inatsisissamik taamaattumik nunatsinni amigaateqartugut. Ukiamut qilanaaraara aatsaat iluamik oqaaseqarfigissallugu.
Ruth
Heilmann, Siumut.
Qujanaq.
Utoqqatserpunga utaqqisilaarakkit. Tassa nuannaarutigaara taamatut
oqallisissiara tassa pinngortitamik illersuinermut inatsisit massakkut
Naalakkersuisunit piareersarneqartup qanoq Inatsisartuni aammalu
inuiaqatigiinni kalaallini piareersaataasumik oqallisigineqarnissaanik
kissaateqarnera ilaatigut Naalakkersuisup akissutaat aamma soorunami
naammagisimaarpara.
Kisiannilu
isumaqarlunga aamma partiit oqariartuutaat annertoorujussuusut aamma siumumiit
allaat siunnersuutigineqarluni taanna pinngortitamik illersuinissamik
inatsisissap saqqummiunnissaa aatsaat aappaagumut 2003-mi upernaakkut
pissasoq. Tassa pingaartinneqarmat sukumiilluinnartumik taassumap
piareersarlugu suliarineqarnissaa. Taanna pingaarutilerujussuartut aamma
uanga nammineq isigaara.
Tassami
Naalakkersuisut taanna saqqummiussassaat 1980-imi peqqussutaasoq massakkut
allanngortinniarneqarpoq aammalu assigiinngitsut tassunga attuumassuteqartut
ataatsimut katersorniarneqarput, tassanilu pineqartut amerlaqaat
assigiinngitsut.
Tassa
aatsitassanik tunngasut, aalisarnermut tunngasut, piniarnermut
aallaaniarnermullu tunngasut, nunalerinermut tunngasut, uumasut
illersorneqarnissaannut tunngasut, naasut illersorneqarnissaannut tunngasut,
nunat takornariaqarnermut attuumassuteqartunut tunngasut, nunallu
eqqisisimatitaasunut tunngasunut aamma inuit nunamik sanaffigalugillu
atuinerannut aamma tunngasut.
Taakku
tamarmik eqqarsaatigissagaanni ataatsimut katersorniarneqarnerat
annertoorujussuuvoq aamma takorloorneqartoq annertoorujussuulluni.
Taamaattumik peqqissaarulluinnarlugu suliarineqartariaqartutut isumaqarfigaara.
Tassami pinngortitamik piujuartitsinissamik aamma massakkut suliaqarnitsinni
inatsisartunilu aamma 1996-imi kaammattuuteqarnitsinni, taassuma kingornatigut
annertuumik aamma avatangiisitta illersorneqarnittalu pingaartumik uumasut,
aammalu nunutta pinngortitap kiisalu nunat eqqisisimatitat eqqarsaatigalugit
annertuumik allisitsiutit atorlugit allisitsiuteqartumik maannakkut nunarput
aammalu inui piniakkanik uumassuteqarmata, tassani annertoorujussuarmik
alaatsinaanneqarpugut.
Taanna
nalunngilarput, taamaattumillu aamma pingaaruteqarpoq taamatut suliat
inatsisiliassallu peqqissaarulluinnarlugit suliarinissaat. Paasinartumik
inuinut aamma inuisa naammagalugit aammalu malissinnaallugit ingerlatassaat.
Taanna isumaqarpunga pingaartorujussuusoq.
Tassa
paasivara aamma Pinngortitaleriffik isumasiuititsisimasoq taanna
saqqumiutassaq pillugu, tassa oktoberip naalernerani, kisiannilu amerlasuut
peqataaffigisimanngikkaat paasinarpoq, tassa taamatut aggersaanerup
sivikippallaartumik ingerlanneqarsimanera, kiisalu aamma susassaqartut ilaat
aggersarneqarsimanatik.
Taamaattumik
pisariaqartutut isiginarsinnaavoq uanga nammineq isigaara, susassaqartut
tamarmik peqataaffigisaanik allaat ataatsimeersuassutigineqartariaqartoq
taanna, taamaattumik taassumap Naalakkersuisuni eqqarsaatigineqarnissaa
kissaatigaara.
Tassa
1996-imi Eqqisisimatsitsinermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa
misissuataaraanni, tassani suliareqqiinisammi kaammattuutigineqarpoq aamma
qimusseriarsuarmi Arnarunngup Qooruani kiisalu tunumi annertuumi taassumap
nunap eqqissisimatitaasup qanoq innerat aammalu qanoq atorneqarnera
misissuiffigissallugu, tassani kaammattuutigineqarsimalluni kommunit
peqatigalugit, kisianni malugisara naapertorlugu taassumap ingerlanneqarnera -
immaqa iluamik ingerlanneqarsimanngilaq, taamaattumik
kissaatiginartorujussuuvoq taassumap ingerlanneqarnissaa kommunit
susassaqartut peqatigalugit.
Assersuutigiinnarlugu
Ittoqqortoommiit tassani aamma suleqatigineqartariaqarmata
annertoorujussuarmik nuna eqqisisimatitaq taakani ilisimatuunik
najorneqartarpoq ilaasalu aamma oqaatigisarpaat tamakku inuppassuit aallaat
Ittoqqortoormiinut anngutinngisaannarput, tassa imatut
takorloorneqarsinnaagaluarpoq illoqarfik taaginnga aamma qiteralugu taassumap
misissuineq ingerlanneqartarnissaa, aamma Ittoqqortoormiinut taanna
iluaqutaasinnaammat aamma aningaasarsiornikkut.
Tassani
nuannaarutigaara soorunami Naalakkersuisup akissuteqarnermini annertuumik
suliap ingerlanneqarnissaa, tusarniagassat eqqarsaatigalugit aamma
pilersaarusiorsimammagu, tassa KANUKOKA kommunit aamma tassani pineqartut
eqqaavai.
Taamaattumik
nuannaarutigaara aamma partiit oqaaseqarnermini pingaartumik aamma Inuit
Ataqatigiit tassani kikkut tamat oqartussaaqataanissaat aamma pingaartillugu
oqaatigimmagu aamma pingaartumik piniagassat killilersukkat eqqarsaatigalugit
kikkut tamat aamma oqaaseqartinneqarnissaat, isummersortinnissaat taanna
pingaaruteqartorujussuuvoq.
Soorunami
aamma uani Inuit Ataqatigiit ilaatigut uparuarniartutut ippaa
ataatsimiititaliap immaqa suleriaaseqarnini immaqa allanngortittariaqaraa.
Tassani soorunami ataatsimiititaliaq immini suleriaaseqarpoq aammalu
ataatsimiititaliap siuliani eqqartugarput tassunga attuumassuteqarpoq.
Naalakkersuisut annertoorujussuarmik Inatsisartuninnganniit
pisinnaatinneqarput nalunaarusianik suliaqarnissaminnut, aammalu
piumaffigineqanngillat nalunaarusiat taakku pinngitsooratik Inatsisartut
ataatsimiititaliaannut annguttassagaat, imaluunniit atsiorneqartinnagit
annguttassagaat. Taanna ajornartorsiutaagunarpoq maannakkut, tassami
atsioriikkat ilisimatitsissutigineqaraangamik immaqa ilaatigut
kukkuneqarsinnaanerat taanna amma pimmat - taanna timmissanut nalunarusiamut
tunngatillugu misigisarput uteqqikkusunnanngeqimmat, taamaattumik taamak
annertutigisumik inuiannut kalaallinut attuumassuteqartoq massakkut
inatsisissap suliarineqarneranut tunngatillugu tassa pinngortitamik atuinitta
aamma inatsiliuunneqarnissaanik annertoorujussuarmik eqqugaasussat tassaapput
inuit atuisussat, taamaattumik tassuunakkut qaammarsarluarneqarnissaat
paasilluarneqarnissat aammalu peqataatinneqarnissaat pingaartillugu taamatut
siunnersuuteqarnera ilassilluarassiuk assorujussuaq qujavunga. Qujanaq.
Edward
Geisler, Peqqinnissamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq, Atassut.
Qujavunga,
partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu matumani Naalakkersuisut
saqqummiussaanut isumaqataallutik aamma oqaaseqarmata. Tassa uani ilumoorpoq
sukumiisumik, peqqissaartumik tamanna suliarineqassaaq, tamannalumi
kissaatigineqarmat.
Siumut
siunnersuutaanut tunngatillugu uani 2003-imulluunniit
kinguartinneqarsinnaanera upernaakkumut pisinnaassanersoq, tassunga
tunngatillugu oqarsinnaavunga immaqa tusarniaanermi nassiussukkat
tigoorareerutsigit eqqisisimatitsinermut, avatangiisinullu ataatsimiititaliaq
peqatigalugu immaqa naliliisinnaavugut, tassani ilumut piareersimanerlunga
imaluunniit 2003-imut saqqummiussinissaq pissanersoq. Taanna periarfissat
ilagisinnaavaat.
Aamma
Atassummi oqaaseqartup eqqaavaa soorlu siornatigut uani oqallinnermi siuliini
pisoq, igaassarsiorsinnaaneq, taanna aamma inussiarnersumik kommunini
assigiinngitsuni aamma paasiniarneqartussaavoq. Ilumoorpoq Pinngortitaleriffik
massakkut pigilersimavarput assigiinngitsutigullu aamma atorluartariaqarlugu.
Inuit
Ataqatigiinninngaanniit aamma tassuunakkut assigiinngitsutigut uparuartuutit
aamma ilumoorput, tassa pikkorinnerusariaqarpugut pisuussutit uumassusillit
atornissaannut, puisip orsuata - amii aamma tassani eqqaaneqarput, kisianni
aamma aalisakkat amii tamatumuuna aamma eqqarsaatersornermi
assigiinngitsutigut ilanngussuunneqarsinnaapput, soorunalimi
apeqqutaajumaarpoq isummersuutit matumani qanoq ikkumaarnersut.
Ilumoorpoq
una inatsisissatut piareersaasiornermi missingersuusiaagallartoq matumani
oqallisissaanngilaq, kisianniuna tassa ilisimatitsissutitut Inatsisartuni
ilaasortanut tunniukkipput aamma paasiniassammassuk qanoq
pilersaaruteqartoqarnersoq.
Kattusseqatigiinniit
aamma oqaatigineqarpoq pissutsit ila allanngorsimaqaat, ilumut, aamma uani
oqaaseqarnitsinni taamak nassuiaavugut. Taamaattumillu aamma
paasititsiniaanissat assigiinngitsut pisussat aamma eqqaareerpagut.
Taavalu
attaviitsup ukiamut utaqqinissaanut tunngassuteqartoq aamma tassuunakkut aamma
qujassutigaavut. Ataatsimut oqaatigalugu tamaasa annertunerusumik
eqqarsaatiginngikkaluarlugit aamma siunnersuuteqartoq nammineerluni eqqaavaa
upernaakkut kinguartinneqarsinnaanera, kisianni isumaqarpunga aamma
ataatsimiititaliaq peqatigalugu taanna nalilersuineq pilaarsinnaasoq. Suliaq
una imaannaanngitsuuvoq soorlu siunnersuuteqartoq nammineerluni oqatigigaa.
Inuiaqatigiinnut annertuumik attuisussaavoq, inuiaqatigiillu siunissami
ingerlariaqinnissaannut aamma assigiinngitsunik tikkuisussaalluni.
Taamaattumik
sukumiisumik suliarinissaa avaqqunneqarsinnaanngilaq.
Qujavunga
taamatut Naalakkersuisut akissuteqaataannut assigiinngitsutigut
isumaqataallusi ingerlariaqqinnissamut kaammattueqataagassi.
Qujanaq.
Josef
Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit.
Tassa
taamaallaat uanga oqaaseqarfigissavara Siumut oqaaseqartuata - Siumut
sinnerlugu oqaaseqartup Vittus Mikaelsenip oqaatigisaatut siunnersuutip matuma
sukumiingaartumik suliarineqarnissaa kissaatiginaqimmat upernaakkut aappaagu
2003-mi upernaakkut aatsaat saqqummiunneqassasoq.
Tunngaviusumik
taanna soorunami annertunerusumik gruppemi isummersorfigissallugu
periarfissaqarsimanngilagut - periarfissaqanngilagut, kisiannili
maluginiaraanni Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutip piareersarneranut
atatillugu januarimi susassaqartunut tusarniaassutigereersimagaa
inatsisissatut siunnersuutigigallagartik taamanikkut. Taavalu allassimalluni
tusarniaanermi tassani missingiut pingaarutilinnik arlalinnik
oqaaseqarfigineqarpoq, Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfimmit
pinngortitamik illersuineq pillugu inatsisissamut missingiuummut nutaamut
ilanngunneqartuni.
Taava
tassanngaanniit massakkut aqaguaguusaannannguaq majip aallaqqaataaniit
qaammatit marlungajaat tusarniaassutigineqaqqissooq junip 20-ata missaanut,
taava suli qaammatit marluk Naalakkersuisut piffissaraat inatsisissatut
siunnersuutip Inatsisartut ataatsimiinnissaat qaammammik ataatsimik
sioqqullugu tunniunnissaanut.
Taamaammat
inatsit pisoqalisoq pinngortitamut atuinerput aaqqiivigineqartariaqartutut
isumaqatigiissutigisarput eqqarsaatigalugu tusarniaanerit marloriarluni
ingerlanneqartussat, siulleq ingerlanneqareersoq taakkulu atuisussat
pingaaruteqartut oqartussaasoq pingaaruteqartoq oqaaseqareerneratigut
naapertuuttunngorsarneqaqqissimasoq massakkut tusarniaassutigineqaqqeriarpat.
Naalakkersuisut piffissaqarsorinarput inatsisissatut siunnersuut massakkut
piaaripaajaareersimasutut isikkulik qaammatit marluk ingerlanerini
piariivillugu Inatsisartut ataatsimiinnissaat qaammammik ataatsimik
sioqqullugu tunniussinissaminnut.
Taamaattumik
Inuit Ataqatigiinninngaanniit pisariaqarsoraarput inatsisissap matuma ukiakkut
ataatsimiinnermi oqaluuserineqarnissaanut piareereersimanissaa
naatsorsuutigineqarsinnaasoq.
Taavalu
Inatsisartut inatsisaat najoqqutaralugit Naalakkersuisut nalunaarusiortarnerat
nalunaarutinik saqqummiinissaminnut piginnaatitaanerat ullormut arlaleriarlu
oqaluuserineqartarpoq. Ullumikkut toqqammavigut najoqqutaralugit
Naalakkersuisut pisussaapput Naalakkersuisut pisinnaatitaaffigaat,
pisussaaffigaat nalunaarusiornissaq. Naalakkersuisut Inatsisartut
inatsisiliaat toqqammavigalugit.
Taamaattumik
Inatsisartuninngaanniit nalunaarusiassat tamakku sukumiinerpaamik
sunniuteqarfigissaagutsigit periarfissarput ullumikkutut maleruaqqusat
najoqqutarisagut najoqqutaralugit periarfissaq annertunerpaaq tassaavoq
inatsisissatut siunnersuutit inimi maani oqaluuserinerini sapinngisamik
sukumiinerpaamik naalakkersuisunut najoqqutarineqartussanik oqaaseqartutta
oqaaseqartittarnissaat. Tassa periarfissat pitsaanerpaartaat ullumikkut
allamik isummertoqartinnagu.
Taamaattumik
taanna ullumikkutut maleruaqqusat suleriaaserpullu malillugu tupinnganngilaq
aatsaat ilumut taanna pineqarsimappat siunnersuuteqartumit uagut paasigatsigu
peqqussutissat piareereeraangata aatsaat ilisimatitsissutaannartut
Avatangiisinut, Eqqissisimatsitsinermullu Ataatsimiititamut tunniunneqartartut.
Taamaattussaanngilaq,
kisianni Bekendtgørelser - Nalunaarutit, Naalakkersuisut kisimiillutik
susassaqarfigigallarpaat ullumikkut.
Ruth Heilmann,
Siumut.
Upernaamut
oqaluuserineqarnissaata taanna nuunneqarnissaanut Siumuminngaannit oqaaseqarneq
taanna Naalakkersuisuni isumaqarpunga nammineq eqqartortariaqaraat, ilumut
angumerisinnaallugu ukiamut saqqummiunneqarsinnaanera. Uagut isumaqaratta
peqqissaarulluinnarlugu suliarineqartariaqartoq, aamma annertoorujussuummat.
Pisortaqarfiit susassaqartut ikiortigalugit suliarineqartariaqarpoq aamma
Aatsitassarsiorfimmik Pisortaqarfik tassani avaqqunneqarsinnaanngilaq,
taamaattumik peqqissaartumik sulinissaq kissaatigaarput tamatta, taamaattumik
taassumap peqqissaarullugu suliarineqarnissaa taanna anguniarlugu maannakkut
saqqummiivunga, neriullungalu aamma taanna anguneqarumaartoq.
Daniel Skifte,
Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.
Ruth Heilmann
qutsavigaarput, taamaalilluni immikkoortoq 86, taassumap oqaluuserinera
naammassivoq.
Paatsungalaartoqaqqunagu
una erseqqissaatigissavara apeqquteqaat suleriaasitsinni §35 aallaavigalugu
suliarineqarpoq, taamaattumillu Inatsisartuni oqallinneq ingerlariaqqissanngilaq,
taannali Inatsisartuni Ilaasortat oqaasii aallaavigalugit Naalakkersuisut
suleriaqqittussaapput.
Aappassaaneerneqartussaavoq
pingajussaaneerneqaraniluunniit.
Tassalu
taamaalilluni taanna suliassaq naammassineqarpoq.