Oqaluuserisassani immikkoortoq 88-1 |
|||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut ataatsimiiffiusut tallimaat, ataasinngorneq 15. april 2002 nal.
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.
Ole Lynge, siunnersuuteqartoq, Inuit Ataqatigiit.
Siunnersuuteqarsimavunga piniarnermik ilinniarfimmik pilersitsisoqarnissaanut Inatsisartut aalajangiiffigisassatut siunnersuutaatut ilusilimmik.
Tassani siunertaaneruvoq nunatsinni piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup patajaallisarneqarnissaa, matumuunalu siunnersuutiginiarpara aaqqissuussamik piniartuumik ilinniarfimmik pilersitsisoqassasoq, aallarniutigalugu sinerissami piniartoqarfinnut qanittuniittuni ilinniarfiit piureersut atorluarneqarnerisigut, siunissamilu aalajangersimasunik piniarnikkut inuussutissarsiuteqarsinnaanerup aalaakkaasuunissaa angujumallugu.
Siunnersuummut aamma tunngaviuvoq piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup nunatsinni pinngitsuugassaanngitsup maannamiit pitsaanerusumik tunngavissinneqartumillu, aamma piniartunngortartut tapertaralugulu piniartunut piniarsinnaanermik piumasaqaatinut sukumiisumik ilinniartitaanikkut aaqqissuussinissaq.
Tunngaviusuni pingaartinneqartariaqarpoq piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup ingerlanneqarnerata isumatuumik atorluarneqarlunilu ingerlanneqarnissaa, aamma ataqatigiissaarisoqarnissaa, piniarnikkut ilisimasat pigiinnarneqarsinnaaqqullugit.
Naatsumik taamatut saqqummiussaqarlunga, neriuutigaara siunnersuut oqallisigilluarneqarumaartoq.
Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.
Maannalu akissuteqassaaq Naalakkersuisut Siulittaasuat, tassalu Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageqqarnermullu Naalakkersuisoq sinnerlugu.
Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.
Soorlu ilinniagassani tamani toqqaasarnermi atuuttartoq, inuusuttunut piniartunngorusuttunut piniartutut inuussutissarsiornermi ilisimatitsiveqarnissamik paasissutissinneqarnissamillu periarfissivigineqarnissaq pingaartuuvoq, taamaalillunilu inuusuttut piniartutut inuussutissarsiornissamik toqqaaniarnerminni periarfissanik kingunerisassaanillu aamma paasitinneqartarniassammata.
Naluneqanngitsutut inuussutissarsiutinik tunngaviusunik ilinniartitaanerit iluarsartuussivigeqaqqinnerisa nassatarissavaa sumiiffinni inuussutissasiutinut atuarfinni, STI-mi atuarfinni, maannamut qitiutillugu sammineqartarsimasut siunissami qitiusumi imaluunniit nunap immikkoortuini ingerlanneqartalernissaat.
Taarsiullugu atuarfiit taakku sumiiffinni ilinniarfittut qitiulersinniarneqarput, taakkunani paasissutissiilluni suliniutit, tassa ukiut piareersarfiusut pikkorissarnerit ilinniartitseqqinnerillu, kiisalu sumiiffinni ilinniagassanik piukkunnarsaanerit ingerlanneqartalersillugit.
Atuarfimmi sammivissatut tunngavissat pillugit kommunit aamma Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmit kiisalu Isumaginninnermut, Suliffeqarfimmut Pisortaqarfimmiit aallartitat ataatsimeeqatigiittarsimaneranni kommunit arlalinnik, pingaartumik piniartoqarfiusuni ujartorneqartarsimapput piniartunut piniartunngorumaartussanullu ilinniartitaanikkut neqeroorutigineqarsinnaasut.
Isumaqatigiissutigineqarpoq paasissutissiiniarluni suliniutit ineriartortinneqarnerannut atatillugu, ilaatigut inuussutissarsiutit suliassallu piureersut ilinniartunut ilisimatissutigineqarlutillu paasissutigineqartarnissaannik siunertaqartumik, aammattaaq piniartutut inuutissarsiornerup ilisarititsissutigineqartarnissaa, aammalu paasissutissiissutigineqartarnissaa ingerlanneqartassasoq.
Sammisassap allannguussutissaat kommunini maanna pilersaarusiorneqarlutillu piareersaavigineqarput, matuma ataani aamma suliarineqarluni ukiumi ilinniarfiusussami tullermi paasissutissiisarluni suliniuteqarnissat aallartisarneqarnissaat.
Aamma isumaqatiissutigineqarpoq sumiiffinni
ilinniarfittut qitiulersussat piniartunut ilinniarfittut
nangittartunngorlugu pikkorissaanermik ingerlatsineq aqqutigalugu
atorneqartarnissaminnut piukkunnaateqassasut. Tassa
ukiup kaajallannerani piffissami piniarnerup annikilleqqaffiini.
Taama
ilinniarnerup imarisinnaavai piniariaatsit eqqissisimatitsinerup pillugit
aalajangersakkat, piniagassat mianerineqarnissaat, pinngortitami ilinniarneq
silasiornerlu, sakkulerineq atortussalerinerlu, attaveqarniarnermut
atortorissaarutit, isumannaallisaaneq, pisanik passussineq, eqqiluisaarneq,
aningaasaqarneq il.il.
Pikkorissarnerit
sumiiffinni imaluunniit nunat immikkoortuini ingerlanneqartarnerisigut
sumiiffinni piniarnerup atugassarititaasut annertunerusumik
aallaavigineqartarnissaat periarfissanut ammaffigineqassaaq.
Piniagassanik
atueriaaserput pillugu silarsuarmioqatitta isiginiaanerujartornerat aammalu
akuttunngitsunik uparuartuuteqartarnerat, kiisalu piniagassat ilaasa
aalajangersimasut illersorneqartariaqarnerannik miserratiginninnginnissatta
pisariaqartilersinnaavaat piniartut najukkaminnik nunallu immikkoortuini
atugassarititaasut aporfiginagit, imminnut naapeqatigiissinnaasarnissaat
inuussutissarsiutiminnik, taassumalu ineriartortinnissaanik siunissaanillu
pingaarnerusutigut isummersorniarlutik.
Tassunga
atatillugit højskolet naapeqatigiiffissatut piukkunnarluinnartuusinnaapput,
immaqa qulequtaqarluni atuartitaanikkut imaluunniit
isumasioqatigiiffiunertigut.
Periarfissatut
qulaani taagorneqareersut aqqutigalugit piniartut
ilinniartinneqartarnissaannut isumatusaartumik tunngavissarititaasussat
pilersinneqareersimapput, sammisassaqartitsisarnissallu
ingerlanneqartarsinnaallutik, sinaakutissatut pioreersut iluanni.
Anders
Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia,
Siumut.
Maannalu
partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu oqaaseqartussaat oqaaseqassapput.
Lars-Karl
Jensen, Siumup oqaaseqartua.
Inatsisartunut
ilaasortap Ole Lyngep, Inuit Ataqatigiinneersup, siunnersuutaa, piniarnermik
ilinniarfimmik pilersitsisoqarsinnaaneranik, ukiumullu aningaasaliiffiusumut
2003-mut aningaasalerneqarnissaanik imaqartoq soqutigalugu
oqallisigereerlugu Siumumiit imatut oqaaseqarfigissavarput.
Siumumiit
pingaartipparput piniarnermik, tassungalu ilanngullugu, piniartuunermi
ilisimasassatigut ilinniartitsinermik nunatsinni ingerlatsisinnaanerup
aqqutissiunneqarnissaa, siulliulluguli oqaatigissavarput siunnersuuteqartup,
tassalu immikkut aningaasaliiffiusumik piniarnermik
ilinniarfiliortoqarnissaanik siunnersuutaa, taamatullu isikkoqartillugu
2003-mut aningaasanut inatsisissaq aqqutigalugu inatsisiliunnissaa
akuersaarnartinnginnatsigu, kisiannilu piureersut atorlugit piniarnermut
sammitinneqartumik ilinniartitsisoqartarnissaa Siumumiit
orniginartinnerullutigu oqartariaqarpugut, aamma tamatumani
anguneqarsinnaammat aallaasinik
atuisarneq pillugu ilinniartitsisalernissamik Inatsisartutigoortumik
anguniagaqarnerput.
Pioreersut
atorlugit suliassap naammassineqarsinnaaneranik oqarnitsinnut tunngavigaarput,
maannakkut siammasissumik tunngaviusumik ilinniarfiit, STI-mik taagortakkagut,
aaqqissuussaanerisa allannguiffiuneranni illoqarfiit ikittuinnaat STI-mik
ingerlatsiffiulermata. Taarsiullugulu piareersarfinnik ingerlatsineq kommunini
inuusuttut sulliviinik ingerlatsinernut taartaasussatut siunniunneqarmat,
aamma tamanna aqqutissaavoq, sulisinnaasut suleqqilersinnaalernissaat
anguniarlugu iliuusissatigut alloriarfeqarnissamik.
Siumumiit
pingaartipparput piareersarfiit ineriartortinneranni atuartitsinikkut
ingerlatassat assigiiaaginnaqqunagit kommunini qanitaanni suleqatigiinnikkut
ilusilersuisoqarnissaa. Nuannaarutigalugulu aamma arajutsisimanngilarput
Qeqertarsuup Tunuani kommunit suleqatigiit suliniuteqarmata piareersarfiit
ilusilersorneranut atasumik piniarnermut aalisarnermullu tunngasumik
sammiveqartumik ilinniagassatigut ingerlatassanik pilersaarusiornermik.
Siumumiit
isumaqarpugut immikkut aningaasaliinikkut piniarnermik ilinniarfimmik
pilersitsinngikkaluarluta piureersut, minnerunngitsumillu piareersarfiit
inerisarneqarnerannut peqatigitillugu piniarnermik ilinniartitsinissamut
naleqqussakkamik siunniussaqarluni aqqutissiuisoqarsinnaasoq.
Piniartutut
ilinniartinneqarnissaanik oqalunnermi soorunami eqqaamasariaqarpoq
piniartuuneq
najukkamiit najukkamut assigiinngitsunik periuseqarluni sungiusarfiusussanik
nassataqartussaammat. Uanili Naalakkersuisut akissuteqaataat
iluarisimaarparput, piniartutut ilinniagaqarnissamik tunngavissat
pingaarnersiorlugit ingerlatsisinnaaneq tikkuarmassuk.
Aamma
isumaqarpugut piniarnermik tunngaviusumik ilinniartitsisoqarnissaanik
suliniuteqarnermi pingaaruteqartussaassasoq ilinniartitsissutissat
pilersaarutit assigiimmik najoqqutassaqartinnnissaat qulakkeerniassallugit,
aamma ilanngullugu siunertaasariaqarpoq ilinniartuusussat qaffasinnerusumik
ilinniagaqarfinnut allanut isernissamut piumasaqaatinut
naleqqussarneqartarnissaannik siunniussaqarluni ilusilersuisoqassasoq.
Atuartitsissutaasartussatigullu
assigiimmik ingerlatsisoqarnissaa anguniarlugu atuartitsinermi
imaritinneqartussat atuartitsissutissallu
aalajangersaaliunneqartariaqarnissaat.
Siumumiit
taamatut oqaaseqarluta siunnersuuteqartup immikkut aningaasaliiffiusumik
piniarnermik ilinniarfiliortoqarnissaanik siunnersuutaa
akuersaarnartinngilarput, tassungalu taarsiullugu Naalakkersuisunut
piumasaraarput piareersarfiit pillugit nalunaarummik saqqummiusseqqullugit,
taamaalilluni piniarnermik ilinniartitsinermik ingerlatsisinnaaneq
anguneqarsinnassammat, tassani ilinniartitsissutissat imasisaat ilanngullugit,
tamannalu Inatsisartut ukiakkut 2002-mi saqqummiunneqassasoq inassutigalutigu.
Godmann
Jensen, Atassutip oqaaseqartua.
Inatsisartunut
ilaasortamit Ole Lyngemit siunnersuutaasoq, tassalu piniartunut
piniartunngorumaartussanullu atuarfiliornissamik siunnersuut Atassummiit
imaattumik oqaaseqarfigissavarput.
Inatsisartunut
ilaasortap Ole Lyngep siunnersuutaa tusaannarlugu nuannersuuvoq,
inuutissarsiuummillu, tassa piniartuunermik illersuisuullugu
soqutiginartorujussuusinnaalluni, ilumullimi oqallittarnerpassuarni
piniartukkormiullu atugarisaannik pitsanngorsaaniarnermi
ataatsimiittarnerpassuarni peqataasarsimanngitsuugaanni, aammalu
akimmiffissarpassuarnik nalaataqarsimanngitsuugaanni suli
tusarnernerusinnaagaluarluni.
Oqartoqartarpoq
piniartut akornanni piniartut nammineq qitornaminnut ilinniartitsineratut
pitsaatigisumik piniartussaq kinaluunniit ilinniartinneqarsinnaanngitsoq,
taamatut eqqarsartarneq ilumoorluinnartuusoq nalunngilarput, kisiannili
aamma pissutsit allanngoriartornerisa aamma allamik takusaqartissimavaatigut.
Takusimagatsigumi pingaartumik piniartoqarfiunerusuni aammalu periaatsit
allat atorlugit piniartussanik ilinniartitsisoqarsinnaasoq.
Atassummiit
taamak oqarnitsinnut eqqarsaatigaarput ukiut ingerlaneranni, pingaartumillu
piniartoqarfiunerusuni, atuarfiit kommunillu suleqatigiillutik sunngiffimmi
inatsisip periarfissarititai atorlugit, ilaatigut unnukkut atuartitsinerit
atuarfimmilu vikareqarnertut ilusilikkamik piniartunngorumaartussanik
ilinniartitsisarnerit iluatsilluartumik ingerlanneqartarsimaneri
misilittagaqarfigigatsigu.
Atassummiit
maluginiarparput Naalakkersuisut akissuteqarnerminnik periarfissat tamakkua
atuutereersullu atorluarneqarnissaat ilanngullugu oqariartuutigigaat.
Aammattaaq maluginiarparput Naalakkersuisut akissuteqarnerminni ilaatigut
aamma højskolet suleqatigineqarsinnaanerat periarfissat ilaattut
oqariartuutigigaat.
Atassummiit
taamatut oqaaseqarluta siunnersuuteqartup siunnersuutaa Naalakkersuisullu
akissuteqaataat taamatut oqaaseqarfigivagut.
Anders
Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia,
Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit.
Paninnguaq
Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.
Inatsisartunut
ilaasortap Ole Lyngep piniartunut ilinniarfiliornissamut Naalakkersuisut
2003-mi aningaasanut inatsisissamut ilanngussiniarnissamik peqquneqarnissaanut
Inatsisartut aalajangiinissaannut siunnersuutaannik Inuit Ataqatigiit imatut
oqaaseqassuugut.
Siullermik
Inuit Ataqatigiit nuannaarutigaarput Ilinniartitaanermut Naalakkersuisup
maannakkumut piniarneq pillugu ilinniarneqarsinnaasut, aammalu sumiiffinni
inuussutissarsiutinut atuarfinni, tassa siammasissumik tunngaviusumik
ilinniarfinni, piniartuunermut tunngasut pillugit ilinniarsinnaanissamut
periarfissat suunerisa ilisimatitsissutigineqarlutillu
paasissutigineqartarnissaat periarfissatut taasimammagit. Kiisalu kommunini
ataasiakkaani sammineqarsinnaasutut saqqummiussissummi taagorneqartut
periarfissaassammata, tamanna namminermini ajunngilluinnartuuvoq.
Inuit
Ataqatigiit qangarsuaaniilli nunap inuiisut piniartutullu ukiorpassuarni inuit
nunatsinni inuussutissarsiuuteqarneq ullumikkut aamma suli attanneqartoq,
aammalu nunarput inoqartillugu attanneqartuartussaq pingaartitariuarparput.
Inuit
Ataqatigiit isumaqarpugut piniartutut inuussutissarsiuuteqarneq allatulli
inuussutissarsiutitut ineriartortinneqartariaqartoq, taamaattumillu
siunnersuuteqartup Inuit Ataqatigiinneersup Ole Lyngep 2003-mi aningaasanut
inatsimmut piniarmik ilinniarfimmik pilersitsisoqarnissaanik siunnerfilimmik
siunnersuuteqarnera tamakkiisumik taperserusullutigu.
Inuit
Ataqatigiinni isumaqarpugut nunap inuiisut inissisimanerput pillugu
nunarsuarmioqatitsinnik nakkutigineqarlutalu isiginiarneqarnerput annertusoq.
Nunasiaatitullu namminersornerunermik aaqqissuussivigineqarsimasuni siuttunut
ilaagatta, tamanna aamma immikkut maluginiarneqartartoq.
Tamanna
nalunngilarput, avatitsinneersunik nunanik allanik suleqatigiinnissamik
isumaqatigiissusiortarnitsigut.
Taamaattumik
Inuit Ataqatigiit pingaartitarilluinnarpaat inuiattut kinaassuseqarnitsinnut
tunngaviliilluinnartut, aammalu siulitsinnik kingornutatta inuiattut
namminiussusilittut nunallu inuiisut akuerineqarnissatsinnut
tunngavileeqataasussamik patajaallisakkamik aalaakkaasumillu ilinniarfimmik
peqarnissarput.
Inuit
Ataqatigiit isumaqarpugut nunamut namminermut inuinullu piniartuunermik
kingoqqisunut aammalu suli piniartuunermik ingerlataqartunut
pissusissamisuuginnassasoq inuiaqatigiittut akisussaassuseqarpalaartumik
piniartuunermut tunngasumik annertunerusunik piorsaagutta.
Pingaaruteqarluinnarpoq
nunanit allanit piniartuunermik inuussutissarsiuteqarnerput pillugu ukiuni
kingullerni sakkortuumik saassutarineqartartilluta isiginiarneqarnerput
illuatungilerniarlugu tigussaasumik tunngavilimmik takussutissiinissarput.
Tamannalu
piniartuunermik tunngavilimmik ilinniarfimmik pilersitsinikkut
anguneqarsinnaavoq, ilumoortuusinnaanngilarmi nunap matuma inuiisa
tunngavippiaannit aallaaveqartumik ilinniarfimmik nuna manna innuttaminut
annertunerusumik neqeroorutissagannginnerassallugu, naak massa
pikkorissarnissamik pisariaqartitsineq aallaavigalugu
neqeroorutissaqaraluartugut, taamaattoq illuatungaatigut piumasarivillugu
ilinniartuunissamik, tunngaviatigullu ilisimasariaqavitanik
piumasaqaatitalimmik naammassinniffiusinnaasumik peqanngilagut.
Tamannalu
Inuit Ataqatigiinni pissusissamisuunngitsutut isigaarput, ilinniarfimmillu
annertunerusumik ilusilikkamik siunnerfeqarnissarput
pingaaruteqarluinnartutut nalilerlutigu.
Naliliivugut,
nunat suulluunniit namminerisaminnik inuussutissarsiuteqarnertik
aallaavigalugit
ineriartorsimasut namminersortuusullu pinngitsoorsinnanngimmassuk nunami
inuussutip pisuussutillu atorneqartut tunngavigerpiarlugit ilinniartitaanikkut
periarfissanik peqarnissartik pinngitsoorsinnaanngilluinnaraat
ilisimaqqissaaratsigu.
Aammalu
nunap tunniussinnaasai pisuussutaalu aallaavegeqqissaarlugit avammut
niuernermik ingerlatsisuusarmata, tamatumunngalu ilinniarsimasuusarlutik.
Assersuutigalugu,
assersuutissaq maani paasinninnerput tunngavigalugu tigussaanerugunarmat,
Qallunaat Nunaanni aningaasarsiornermi pingaaruteqarluinnartut ilagaat
nunaateqarneq, Qallunaat Naalagaaffiannut aatsaat iluatsissinnaavoq
nunalerinermut tunngasutigut annertuumik ilinniagaqarsimanermik
tunngavissaqartinneqarmat, tamannalu uagut inuit nunatsinni sumut
atorsinnaavarput.
Aap,
immaqa oqartoqarsinnaavoq aningaasarsiornikkut nioqqutissallu
pitsaassusissaatigut tamanna ilinniarfigisinnaagipput.
Naammanngilarli
nunatsinni inuit piniarnermik inuussutissarsiuteqarneq tunngavigimmassuk,
nunaatilittut ilinniartuusimanissaq angusimassallugu. Tamannami ullumikkut
nunatsinni inuussutissarsiutit ineriartortinneqartuarnissaannut
atussagaluarutsigu naamaganilu tulluavinnanilu killeqarluinnartoq tamatta
ilisimavarput.
Illuatungaatigulli
nunatut namminiussuseqartutut ingerlalernissamik kissaateqartuni, aammalu
inuiattut, nunallu inuiisut akuerineqarnissamik kissaateqartumi
pingaaruteqarluinnarpoq nunap pisuussutai aallaavigerpiarlugit ilinniarfimmik
peqarnissaq. Tamannalu piniarnermik ilinniarfik aqqutigalugu
ilusilersorneqarsinnaalluartoq Inuit Ataqatigiit takorloorparput.
Taamaaliorneq
nunatta pisuussutai aallaavigalugit avammut niuernitsinnut
nukittorsaataassasoq
kialluunniit miserratigisinnaanngilaa, ullumikkummi nunanit allanit aamma
niueqatigisartakkatsinnit allaat niueqatigiinnikkut mattussiniarnermik
siorasaaruteqartarneq tusarnartaajunnaarpoq.
Tamannalu
nunamut pisuussutit aallaavigalugit napaniutilimmut peqqinnanngilaq,
isiginerluutaalluni niuernikkullu ineriartortitsiniarnermik killiliisuulluni.
Tamanna
Inuit Ataqatigiit sakkortuumik inuiattut
nammineq nunalittut kinaassusilittullu akuerineqarnissamik
anguniagaqarnitsinni akueriumanngilarput.
Taamaattumik
nunatut inuttullu pinngortitap pisuussutaanik atuisutut nunanit allanit
niuernikkut inuussuteqarnikkullu akuerineqarnissarput
tunngavissiuuttariaqaleripput Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut.
Tamanna
pisinnaavoq ilaatigut nunanik uagutsitulli nunap inuiisut nunaminni
pisuussutitik aallaavigalugit ineriartortuni, akuerineqanissamik
sorsuutiginnittut peqatiginerisigut suleqatiginerisigullu,
pingaarnerpaassaarli piniartutut inuussutissarsiuteqarnitta
ilinniartitaanikkut
akuerisaanikkut aqqutissiunneqarnissaa.
Taamaaliorutta
nunatut nunap pisuussutaanik akisussaassuseqartumik atuisuunerput
takutissinnaavarput.
Piujuartitsinissamik
isuma, imminullu akilersinnaasumik nunap pisuussutaanik niuernikkut
ineriartortitsineq aqqutissiuuttariaqaripput avatitsinnit
piumasaqaataagaluttuinnarpoq, kiisalu pisuussutinik atorluaanissamik isuma,
aamma inuiaat kalaallit siulitsinnit kingornutarput, taamaattorli
ilinniagaqarsimanikkut tunngavissaqartinngisarput, piniarnermik
ilinniarfiliornikkut tunngavissaqartilissagipput Inuit Ataqatigiit
upperalugulu isumaqarfigaarput.
Niuernikkut
nioqqutissat pitsaassusissaannik nunarsuarmioqatigiit akornanni
peqataaneruleriartornitta sakkortuumik piumasaqaatigaa pitsaassuseq
aalajangersimasoq akilu pitsaasoq, tamanna anguneqarsinnaavoq nunap nammineq
inuussutissarsiutimi pingaarnerit ilaasa, tassalu piniartuumik
inuussutissarsiuuteqarnerup sukumiisumik, tamatigoortumik akuerisaasumillu
ilinnarfiuliorneratigut.
Tamanna
Inuit Ataqatigiit isumatsinni aalajangiusimavarput,
anguniartuassallutigulu.
Inuiattut
nammineq nunalittut, pinngortitallu pisuussutaanik atuisutut, niuernikkut
ineriartornitsinni nunanit allanit naallerneqartarnerput
akuersaaginnarsinnaajunnaarparput, ullumikkornillu annertunerusumik
iliuuseqartariaqalerput.
Taamaattumik
nunap pisuussutai aallaavigalugit atorluaanissamik siunertaqartumik ilalimmik
ilinniarfimmik pilersitsisariaqarnerput pisariaqarluinnartoq Inuit Ataqatigiit
erseqqissaaqataaffigiumavarput.
Ilinniartitaanermik
Naalakkersuisup piniarnermik ilinniarnermik neqeroorutaasinnaasutut
taagorsimasaasa aamma Inuit Ataqatigiit anguniartuarsimasatta saniatigut
pingaaruteqarluinnarpoq pisuussutitta inuiattut kalaallisut inunnik
kinaassuseqartitsisut atorluarneqarlutillu ineriartortittuarnissaannut
peqataatillugit ilanngutissallugit, tassaasut atisalioriaatsit piniakkatsinnit
aallaaveqartut.
Taakku
aamma ullumikkut annertunerusumik piumasaqaataanngitsumik ilinniarnissamik
neqerooruteqarnikkut ingerlanneqaraluarpummi, piniarnermilli ilinniarfimmik
ilusilersuinermi ilanngullugit peqataatinneqartariaqartut Inuit Ataqatigiit
pingaaruteqarluinnartutut isigaagut.
Aamma
ullumikkut avammut niuernitsinnut pingaaruteqarluinnartut ilagilersimammatigit,
taamaattorli aaqqissuussaasumik akuerisaasumillu ilinniarfeqartinneqaratik.
Taamaammat
Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut nunanit allanit isigineqarnerput
piniartuunermik tunngaveqartoq, aammalu inuiattut nammineerluta
ilinniartitaanikkut ineriartortittariaqagarput, Naalakkersuisut
soqutigisariaqaraat.
Taamaattumillu
aamma naalakkersuinermik suliaqartut piniarnermik ilinniarfimmik
tunngaviliinissamut aqqutissiueqataasariaqartut Inuit Ataqatigiit
isumaqarpugut.
Taamak
oqaaseqarluta Ole Lyngep Inuit Ataqatigiinneersup piniartunut
ilinniarfiliornissamik Nalakkersuisut 2003-mi aningaasanut inatsisissamut
ilanngussinissaanik peqquneqarnissaanik Inatsisartut aalajangiinissaanik
siunnersuutaa taperserparput.
Kissaatigissallutigulu
aappassaaneerneqartinnani Ataatsimiititaliamit susassaqartumit peqqissaartumik
sukumiilluinnartumillu suliarineqarnissaa.
Anders
Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia,
Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Mads-Peter Grønvold, Kattusseqatigiit.
Mads-Peter Grønvold, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.
Inatsisartuni ilaasortap Ole Lyngep, Inuit Ataqatigiinneersup, siunnersuutaanut Kattusseqatigiinniit siullermeerneqarnerani imatut oqaaseqassaagut:
Siullermik Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut taamatut siunnersuuteqartoqarnera pitsaalluinnartuusoq, soorlumi siunnersuuteqartoq imatut oqaaseqartoq, nunatsinni piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup patajaallisarneqarnissaa anguniarlugu piniarnermik ilinniartitsineq 2003-mi aningaasanut inatsimmut ilanngunniarnissaannik Naalakkersuisut peqquneqassasut.
Kattusseqatigiinniit soqutigilluinnarparput piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup patajaallisarneqarnissaa, isumaqarpugut taamatut ilinniartitsineq piniarnermik sammisaqarniartunut pitsaasumik sunniuteqarumaartoq, tassami taamaaliornikkut piniarnikkut ilisimasat pigiinnarneqarsinnaapput.
Kattusseqatigiinniit paasivarput Naalakkersuisut taamatut piniarnermik ilinniartitsinermik ingerlatsiniarlutik siunnerfeqartut. Kattusseqatigiinniit soqutiginartutut isigaarput piniarnermik ilinniarnertut ittumik piniartunut ilinniarfittut nangittartunngorlugu pikkorissarnermik ilinniartitsineq ingerlanneqarnialermat.
Taamatut pikkorissartitsinerup imarisassai pinniarnermi inuussutissarsiuteqalertussanut soqutiginarluinnartut Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut. Ilinniarnerup imarisassai piniariaatsit eqqissisimatitsinerit pillugit aalajangersakkat, piniagassat mianerineqarnissaat, pinngortitamik ilinniarneq, silasiornerlu, sakkulerinik atortussalerinerlu, attaveqarnermut atortorissaaruti, isumannaallisaaneq, pisanik passussineq, eqqiluisaarneq, aningaasaqarneq, allallu piniarnermi inuussutissarsiuteqarnermi atorneqarsinnaasut.
Soorlumi aamma Naalakkersuisumit oqaatigineqartoq, sumiiffinni imaluunniit nunap immikkoortuini ingerlanneqartarnerisigut sumiiffinni piniarnermut atugassarititaasut aallaavigineqartarnissaat periarfissiunneqarumaarmat.
Immikkut piniarnermik ilinniarfimmik pilersitsisoqanngikkaluarluni taamatut pikkorissartitsinerit aqqutigalugit ilinniartitaaneq ineriartortinneqarsinnaasoq Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut.
Immikkut aalajangersimasumik piniarnerinnarmik ilinniarfiliunngikkaluarluni tunngaviusumik ilinniartitaanermik atuarfiusimasut atorlugit piniarnermik inuussutissarsiuteqalerniartut pikkorissarneqartalernissaat Kattusseqatigiinniit isumalluarfigaarput.
Taamatut oqaaseqarluta piniarnerinnarmik ilinniarfiliornissamik Naalakkersuisut 2003-mut aningaasanut inatsisissamut ilanngussisoqarnissaanut peqquneqarnissaanut siunnersuut Kattusseqatigiinniit tapersersorsinnaanngilarput.
Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.
Tulliulluni oqaaseqassaaaq Otto Steenholdt, attaviitsoq.
Otto Steenholdt, attaviitsoq.
Siunnersuut isumatusaarnertut taasariaqarpoq, tassa imatut paasillugu nutaarsuarmik atuarfiliorani ilinniarfiillu piureersut atorluarnerisigut piniarnermik inuutissarsiuteqarnerup nukittorsarneqarnissaa siunertaralugu.
Akissuteqaammi siunnersuuteqartup anguniagaata ingerlanneqarnera uanga tunginninngaanniit naammagisimaarnartumik erseqqissarneqarpoq, paasivara kommuninit piniartoqarfiusuniit ujartorneqartarsimasut timitalerniarlugit suliniutit aallarnerneqarsimasut.
Ilinniarnerup imarisinnaasai taagorneqartut naammagisimaarnarput, paasivaralu qujanartumik piniartut ilinniartinneqartarnissaannut tunngavissarititaasussat pilersinneqareersimasut.
Taamaattumik annerusumik oqaaseqarfiginagu neriulluarnermillu pigisaqarlunga siunnersuut akuersaarpara, akissuteqaallu aamma iluarisimaarlugu.
Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.
Maannalu oqaaseqaqqinniarpoq siunnersuuteqartoq.
Ole Lynge, siunnersuuteqartoq, Inuit Ataqatigiit.
Oqaaseqartut tamaasa qutsavigerusuppakka, malunnarmat uani siunertarineqartoq soqutigineqartoq. Siunertarisimanngilara siunnersuummik saqqummiusseqqaarama, imaluunniit naatsorsuutigisimanngilara, naatsorsuutigisinnaanagulu ineriikkamik saqqummiussaqarsinnaanissaq.
Una apeqqut nalunartuummat, soorunami inuiattut kingornussatsinnik annertuumik imaqarpoq. Immaqa nalinginnaasumik ilinniartitaaffiit allat eqqarsaatigigaanni sanilliukkuminaatsorujussuarmik, tassami meeraanerminngaanniit alliartorneq tamaat siulittat piniartut kingornissisussanik ilinniartitsisarnerat pisarpoq, kisianni oqareernittut oqartariaqarpunga, qujanaq, taamatut annertuutigut paasineqarmat, erseqqissaannassavara uanga aamma nammineerlunga taanna saqqummiukkakku maannakkut ilinniarfiit piureersut atorluarneqarnerusinnaanerat taakkartoriga.
Kisianni aamma soorunami, pingaartumik Siumuminngaanniit eqqaaneqartut iliuuseqaqqinnissamut tunngaviusinnaasut nuannaarutigaakka. Tassami imaammat piniarnermik inuussutissarsiutilittut uagut avatitsinninngaanniit, imaluunniit tatisimaneqarneq tassani annertungaatsisartoq, aamma taamannak inuuniuteqartunut annertoorujussuarnik sunniuteqartarluni.
Inuiaqatigiinni avissaaqqasutut taamatut inuussutissariuteqarnerup inissikkiartulernissaa orniginanngilaq. Assersuutigiinnarsinnaavarput umiartornermik ilinniarfiit imaassinnaasut nunatsinni amigaatigigigut.
Inuusuttorpassuaqarpoq inuilaani angalaarnissamut soqutigisaqarluinnartunik, aamma taakkuusinnaapput siunissami piniagassanik assigiinngitsunik paaqqutarinninniarnitsinnut annertuumik sunniuteqarsinnaasut.
Taamaattumik suliassat taakkua ingerlanissaat qilanaaralugu oqaatigiinnassavara, qujanarlu tamanut oqaaseqartunut.
Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.
Maannalu akissuteqaqqissaaq Naalakkersuisut Siulittaasuat.
Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.
Tassa oqaatigiinnassavara oqaaseqartut Naalakkersuisut akissutaanut isumaqataasut, Siumut, Atassut aamma Kattusseqatigiit oqaaseqartui qutsavigaakka.
Aammalu oqasallunga paasilluarlugu, taamatullu aamma attaviitsup Naalakkersuisut siunnersuutaa aamma naammaginartillugu oqaaseqarfigimmagu.
Inuit Ataqatigiit oqaaserisaanut oqassaanga, saqqummiussat tassaniittut aamma akerlerinngilakka tusarnaarlugit. Akerlilersorlugillu oqaaseqarfiginianngilakka.
Eqqarsaatit taamatut ittut saqqummiunneqaraangata siunnersuutigineqartut saqqummiussat tunngavigalugit akiniarnermi allarpassuarnik ilaneqarsinnaagaluartut, kisianni piniartup ilinniarnissaanik tunngasut pineqarmata, taakkua akissuteqarniarnitsinnut toqqammaviginiarsimavagut.
Annertunerusumik allamik sammisumik oqaaseqarnanga, Atassutip oqaaseqartuanit oqaatigineqartoq, taamatut uanga misigissusera eqqorlugu akissutaammat, piniartup nammineq aamma oqaatigimmagu, nuannaralu taanna maluginiarpara.
Oqartoqartarmat piniartut akornanni piniartoq nammineq qitornaminik ilinniartitsineratut pitsaatigisumik piniartussaq kinaluunniit ilinniartinneqarsinnaanngitsoq, taamatut eqqarsartarneq ilumoorluinnartuusoq nalunngilarput, Godmann Jensen taamatut oqarmat isumaqatiginngitsuugassaanngilaq, kisiannili inuiaqatigiit maannakkut katiterneqarsimanera eqqarsaatigalugu, piniartoqarfinnilu piniartussatut ilinniarnerit ilanngullugit periarfissaqartinniarneri Naalakkersuisut akissuteqarnerminni aamma taakkartorsimavaat. Tassani ilinniartitsinerni aamma piniartussatut ilinniarneq inissaqartinneqartoq, siunissamilu inissaqartinniarneqartuassasoq.
Taamaattumik aamma ilaatigut højskolet pikkorissarfigalugit atorneqartarsinnaaneranik Naalakkersuisunit oqaatigineqartut, ilaatigullu taperserneqartut, aamma atorneqarsinnaapput ilinniarfiit taamatut ittut qularnanngilaq piffissani aalajangersimasuni isumaqatigiissutigiffigineqarsinnaappata atuisut, siulersuisut aammalu kattuffiit pineqartut piniartoqarfinnut taamatut sammisumik ilinniartitsinermi atorneqartarsinnaaneri eqqarsaatinnut aamma ilaatinneqarput.
Taanna periarfissaq taperserneqarmat oqaaseqartut ilaannit, suliatsinnut ilanngullugu misissoqqissinnaavarput.
Taamatut oqaaseqarlunga qujassutigaara amerlanerusut Naalakkersuisut akissutaat tapersermassuk.