Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 15-3

Ataatsimiinnerit ] Tilbage ] Op ] Næste ]

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Tallimanngorneq 29. oktoberi 1999 nal. 16.24

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 15

1999-imut Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissaasa aappaannut siunnersuut.

(Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaq)

(Aningaasaqarnermut Niuernermullu Naalakkersuisoq)

Pingajussaaneerneqarnera.

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Finn Karlsen, Atassut, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq.

Jørgen Wæver Johansen, Siumut, Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap siulittaasua:

Qinnutigissavara isumaliutissiissut naalisarlugu saqqummiukkusullugu.

1999-imut Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissaasa aappaannut siunnersuut pillugu, Inatsisartut aningaaqarnermut ataatsimiititaliaata ilassutitut isumaliutissiissutaa pingajussaaneerinermi matumuuna saqqummiunneqassaaq.

Inatsisartut aningaasaqarnermut ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:

Inatsisartuni ilaasortaq Jørgen Wæver Johansen (S), siulittaasoq, Inatsisartuni ilaasortaq Asii C. Narup (IA), siulittaasup tullia, Inatsisartuni ilaasortaq Per Berthelsen (S), Inatsisartuni ilaasortaq Anders Nilsson (A) aamma Inatsisartuni ilaasortaq Mogens Kleist (K), Inatsisartuni ilaasortamut Anthon Frederiksenimut sinniisussatut.

Inatsisartut ulloq 20. oktober 1999-imi ataatsimiinnerminni siunnersuut ataatsimiititaliamit nutaamit suliarineqaqqullugu innersuutereermassuk, aningaasaqarnermut ataatsimiititaliaq ulloq 23. oktober 1999-imi ataatsimiinermini siunnersuut sulereqqippaa. Soorluttaaq ataatsimiititaliap ulloq 25. oktober 1999-imi Peqqinnissamut Naalakkersuisoq aamma Inuussutissarsiornermut Naalakkersuisoq isumasioqatigigai.

Naalakkersuisut ulloq 23. oktober 1999-imi allannguutissatut siunnersuutinik qulinik nassiussaqarput, taakkulu isumaliutissiissummut matumunnga ilanngunneqarlutik. Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutinut inassutigisai allannguutissatut siunnersuutit ataasiakkaat kingorna, kingornatungaanni takuneqarsinnaapput.

Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaasa kingunerissavaat 1999-imi IST-imut angusassamit 7,7 mio. kr.-inik pitsaanerusumik angusaqartoqarnissaa. Tamatumalu kingorna ukioq manna IST-mut angusaq, tassaalersussaalluni amigartoorut 44,1 mio. kr.-inik aningaasartalik.

Inatsisartut aningaasaqarnermut ataatsimiititaliaata oqaatigissavaa IST-mut pitsaanerusumik angusaqarneq makkuninnga pissuteqartoq:

Siulleq. Akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisissaata allanngortinneqarnerata kinguneratut akitsuutit 3,5 mio. kr.-inik qaffariarnerat, Inatsisartut ulloq 6. oktober 1999-imi akuersussutigisaat.

Aappaat. KNI Pilersuisoq A/S-imi ingerlatseqatigiiffiup nioqqutissanik uninngasuutaasa nalingisa amerlinerisa kingunerisaanik 929.000 kr.-inik taassuma utertillugit akiligai.

Pingajuattut. Assagiarsunnik pisat tunineqartarneraninut tapiissutinut aningaasaliissutit 4 mio. kr.-inik appartinneqarneri.

Sisamaat. Peqqinnissaqarfimmi nakorsanik sullinneqarnermut aningaasaliissutit 300.000 kr.-inik appartinneqarneri.

Kiisalu tallimaat. Aamma Qaanaami nunap immikkoortuanut timmisartunut suluusalinnut mittarfiliornernut Naalagaaffiup aningaasaliissutaasa 1,8 mio. kr.-inut nuunneqarneri.

Taamaalilluni Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaanni aningaasartuutit 2,8 mio. kr.-inik qaffariaateqarput, taakkulu sulliveqarfimmut tapiissummut 1,5 mio. kr.-inut aamma piffissami sivikitsumi taartaanermut aningaasartuutinut - tassa nakorsanut 1,3 mio. kr.-inut qaffariarnerannut agguataarneqarlutik.

1999-imut Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissaasa aappaannut siunnersuummut Naalakkersuisut allaanngutissatut siunnersuutaat.

Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaannut tamanut inassuteqareernikuuvoq, matumanilu Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaat marluk taamaallaat taasaqarfigissavakka.

Tassalu allannguutissatut siunnersuutit nr. 25 aamma nr. 26.

Allannguutissatut siunnersuut nr. 25 tunisinermi akinut tapiissutit aalisarnermut tunngassuteqartut. Nunarsuarmi tuniniaavinni assigiarsuit piumaneqaleraluttuinnarput.

Tamatuma kinguneraa tunisinermi akit niuerneq tunngavigalugu qaffakkiartorneqarnissaannut tunngavissaqalerneq. Taamaalilluni nalilerneqarpoq assigiarsunnik aalisartunut nunamilu aalisakkerivinnik suliassanngorlugu tunissisartunut akinut tapiissuteqartarnissaq pisariaaruttoq, taamaalimmat naatsorsuutigeqalerpoq ulloq 1. november 1999-imiit atuutilersumik assagiarsuit tunisaanerannut tapiissuteqartoqartarunnaassasoq.

Aningaasaliissutit 4 mio. kr.-inik appartinneqarnissaat qinnutigineqarpoq, tunisinermi tapiissut naatsorsuutigineqartutut peerneqarnerisa kingunerisaattut appariaat qinnutigineqarpoq, aammalu missingersuusiatigut atukkamut sanilliullugu atuinermi allannguutit allat kingunerisaattut.

Taamaammat maannakkut missingerneqarpoq katillugit 4 mio. kr.-inik atuinikinnerusoqassasoq. Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap inassutigaa aningaasaliissutit appartinneqarnissaat akuersussutigineqassasoq.

Allannguutissatut siunnersuut nr. 26, ataasiaannartumik tapiissutit illoqarfimmut tunisassiorfimmut tunngassuteqartoq. Suliffeqarfimmut ilaatigut tunissassiat pingaaruteqannginnerusut, iluaqutigalugit ingerlatsinermi tunngaveqartumut tapiinissaq siunertaralugu 1,5 mio. kr.-inik aningaasaliissuteqartoqarnissaa qinnutigineqarpoq. Aningaasaliinikkut ilaatigut qulakkeerniarneqassaaq, Danmarkimi kalaallinut atuisartunut puisinit tunisassianit nioqquteqalertoqarsinnaanera. Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap inassutigaa aningaasaliissummut qaffariaat akuersissutigineqassasoq.

Aningasaqarnermut ataatsimiititaliaq pinngitsoorumanngilaq oqaatigissallugu qinnuteqaat eqqarsarnartoqartikkini, isumasioqateqareernermili ataatsimiititaliaq Sisimiut Food A/S-imit pisut immikkorluinnaq ittut paasilluarpai. Isumasioqateqarnermi ilaatigut ilisimatitsissutigineqarpoq tapiissutit EU-mit akuersissummit pissarsinissaq siunertaralugu nunani EU-miittuni nioqqusianit nioqquteqarsinnaajumagaanni sulliviup pisinnaasaasa qaffatsinneqarnissaannut allamut atornagit atorneqassasut.

Aningaasaqarnermulli ataatsimiititaliap erseqqissassavaa ataatsimiititaliaq isumaqartoq qinnuteqaat allakkoorlugu suliarineqarsimasariaqaraluartoq. Ataatsimiititaliallu erseqqilluinnartumik naatsorsuutigigaa sullivimmut aalajangersimasumut tapiissuteqarnissamik Naalakkersuisut naggammik qinnuteqaateqartut.

Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliaq ilanngullugu oqaatigiumavaa, ataatsimiititaliap inaasuteqarneranut tunngaviusoq, tapiissutit tunniunneqalinnginnerini ingerlatseqatigiiffiup nammineerluni 2 mio. kr.-init pissarsiariniassagai. Aamma Naalakkersuisut isumagissagaat tapissuussutit ingerlatseqatigiiffiup illutaasa qularnaveeqqusiunneqarnerannut pingaarnerpaatitatut nalunaarsorneqarnerannut qulakkeerutaasussat.

Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap inassuteqaataa, taamatut oqaaseqarluni aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap isumaqatigiittoq inassuteqarpoq 1999-imut Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissaasa aappaannut siunnersuut, aappassaanneerneqareerluni iluserileriikkamisut Naalakkersuisut pingajussaaneerinermi allannguutissatut siunnersuutaasa akuersissutigineqarnerisigut akuersissutigineqassasoq. Qujanaq.

Johan Lund Olsen, Ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat:

Ja, qujanaq. Taavalu maannakkut aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaannut akissuteqaqqaassaaq Aningaasaqarnermut Niuernermullu Naalakkersuisoq, Josef Motzfeldt.

Josef Motzfeldt, Aningaasaqarnermut Niuernermullu Naalakkersuisoq:

Aallartitsinnaga ilisimatitsissutissavara nalinginnaasumik Naalakkersuisut akissuteqaataannut ilassummik uiggiullugu akissuteqaataammik saqqummiussaqalaarnissara pilersaarutigigakku.

1999-imi ilassutitut aningaasaliisutinut inatsisissat aappaannut siunnersuutip pingajussaanneerneqarneranut aningaasaqarnermut ataatsiititaliap isumaliutissiissutaa Naalakkersuisuni tiguarput, Naalakkersuisunilu nuannaarutigalugu takusinnaavarput allannguutissatut siunnersuutit Naalakkersuisuneersut quliusut tamarmik akuersissutigineqarnissaat aningaasaqarnermut ataatsimiititaliamit inassutigineqartoq.

1999-imi ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissat aappaannut siunnersuut inassutigineqartutut aammalu taamatut isikkoqarluni akuersissutigineqarpat, amingartoorutit 44.183.000 kr.-niussapput, tassa aappassaaneerneqarneranut sanilliullugu angusat 7,7 mio. kr.-inik pitsanngoriaateqassallutik.

Angusat pitsanngoriarnerannut annermik pissutaaqataapput akitsuutit qaffaataat oktoberip 20-ani Inatsisartunut akuersissutigineqartut, taakkununngalu ilanngunneqassapput saattuat tunineqarneranut tapiissutit 4 mio. kr.-inik appartinneqarnerat, kiisalu Qaanaami mittarfiliornermi Naalagaaffiup akileeqataassutai, ukiormanna 1,8 mio. kr.-inut Naalagaaffimmit nalunaarutigineqartut.

Aningaasartuutit amerlissutaat eqqarsaatigalugit qaammatini decemberimi januarimilu naammattunik nakorsaqarnissaq qularnaarniarlugu peqqinnissaqarfimmut immikkut aningaasaliissuteqartoqarnissaanik Naalakkersuisut siunnersuuteqarput. Tamatumalu saniatigut suliffeqarfimmut kalaaliminernut tunisassiortumut immikkut aningaasaliissuteqartoqarnissaa siunnersuutigineqarluni.

Naalakkersuisut sinnerlugit akissuteqaammut matumunnga ilannguppara ilassutitut aningaasaliissutitut inatsisit aappaannut 1999-imi ilassutitut aningaasaliissutit aappaannut, inatsisissatut siunnersuut taama isikkoqarluni akuerineqaruni, allannguutissatullu siunnersuutit qulit ilanngunneqarpata qanoq isikkoqarnissaanik takussutissiisoq.

Inatsisissatut siunnersuut aappassaaneerneqarmat Inatsisartuni ilaasortaq Vittus Mikaelsen Great Greenland pillugu paasissutissanik ujartuivoq. Naalakkersuisut sinnerlugit apeqquteqaataa misissuiffigaara oqaatigisinnaavaralu, nannut amiisa ikinnerpaamik qulit ataatsikkut ammerivimmiit tunineqartarnissaanik oqaaserineqartoq paasinerluinerusimammat. Tamatumani pineqarpoq, ammit qulit ataatsikkut qitulisarneqarnissaannik suliaritinneqartarnissaat - tassa nannut amii ataasiakkaaarlugit suli pisiarineqarsinnaajuarput.

Paasiuminaatsinneqartut aappaat tassaavoq, Great Greenlandimi aalajangersimasumik aningaasartuutit, Naalakkersuisunit paasiniarparput aningaasartuutit tamakku tunngassuteqarnersut, paasivarpullu tassaasut biilinut ineqarnermullu aningaasartuutit ikittuinnaat aningaasartuutit %-tinngorlugit ikittuararsuupput, suliffeqarfiullu aningaasatigut angusaanut tamarmut pingaaruteqaratik.

Taama oqaaseqarlunga ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisisssat aappaat ukiormanna suliarineqarneranut aningaasaqarnermut ataatsimiititaliaq sulisimaneranut qutsaviginiarpara, ilassutitut aningaasaliissutinut inatsit manna suliarisarput, maanna periutsimi atukkatsinnik kingullerpaajuvoq. Matumuunalu siunnersuut Inatsisartunut oqallisigisassanngortippara, taasissutigissassan-ngortillugulu.

Taavalu akissuteqaammut ilassutitut Naalakkersuisuninngaanniit paatsoortoqaqqunagu, matumuuna 1999-imi ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissat aappaannut, siunnersuutip pingajussaaneerneqarnissaanik Naalakkersuisut akissuteqaataannut oktoberip 26-aneersumut tapilissaqalaassaanga.

Allannguutissatut siunnersuummut nr. 26-mut oqaaseqaamminni aningaasaqarnermut ataatsimiititaliaq inassuteqaammiunngitsoq, isumaliutissiissummili kingusinnerusukkut suliffeqarfimmut ataasiartumik tapiissutit 1,5 mio. kr.-inik aningaasaliisuteqarnissamik Naalakkersuisut siunnersuutaannut piumasaqaatinut saqqummiussaqarpoq, piumasaqaatit ukuupput:

Siullermik tapiissutit tunniunneqannginneranni suliffeqarfiup nammineq 2 mio. kr.-it pissarsiarereersimassagai.

Piumasaqaatit aappaat. Tapiissutit siulliullugit taarsigassatut ingerlatseqatigiiffiup illuutaasa tamanut nalunaarutigineqartumik qularnaveeqqusiorneqarnerisigut qularnaaveeqquserneqassasut.

Naalakkersuisut oqaatigissavaat piumasaqaat siulleq isumaqatigigamikkut. Aappaali naammassineqarsinnaanngilaq, tapiissutit pineqarmata, aningaasalersuinermut aningaasaliineq taasigassarsitsinerluunniit pineqarani. Tamanna tunngavigalugu Naalakkersuisut isumaqarput erserinnerpaalluunilu eqqornerpaassasoq, allannguutissatut siunnersuutip nr. 26-ip tunuartinneqarnissaa qinnutigissallugu.

Taarsiullu Naalakkersuisut taamatuttaaq kontomut pingaarnermut 50.06.19-mut ataasiaannartumik tapiissutit illoqarfinnut tunissassiorfiit allannguutissatut siunnersuummik nr. 33-mik nutaamik saqqummiussaqarput, allannguutissatut siunnersuut taanna siulimisulli 1,5 mio. kr.-inik aningaasartaqarpoq. Missingersuutinulli ilanngussartaani nassuaatit sukumiinerullutik. Tassani naatsorsuutigineqarpoq tapiissutit 1,5 mio. kr.-init tunniunneqannginnerini ingerlatseqatigiiffiup nammineq 2 mio. kr.-inik allanik pissarsisimanissaa.

Per Bethelsen, Siumup oqaaseqartua:

1999-imut Inatsisartut ilassutitut inatsisissaata aappannut siunnersuutip pingajussaanneerneqarneranut atatillugu Siumumit imatut oqaaseqarniarpugut:

Siumumit nuannaarutigalugu maliginiarparput assagiarsunnut akit nunarsuarmi ima maanna qaffatsigisimasut pisariaaruttutut nalilerneqarsimalluni aalisartunut tunisinermi tapiissuteqartitsinissaq.

Siumumit nuannaatutigaluguttaaq maluginiarparput ilassutitut aningaasaliissuteqarnikkut maanna qulakkeerniarneqartoq nunaqqatitta Qallunaat Nunnaanniittut kalaallit nioqqutissiaannik pisisinnaasarnissaat.

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta saniatigullu qulequtaasumut atatillugu siullermeerinnermi aappassaaneerinninnermilu oqaatigisimasagut innersuusutigalugit oqaluuseineqartup taamatut isikkoqarluni Inatsisartunit akuersissutigineqarnissaa Siumumit inassutigiumavarput.

Anders Nilsson, Atassutip oqaaseqartua:

Atassumiit allannguutissatut siunnersuutip Naalakkersuisut saqqummiussaannut isumaqataasinnaavugut, nunatta karsianit tapissuuteqarnissamik piumasaqaatit Sisimiut Foodip suliffissuarmut pisinnaatitsissutip pisortatigoortumik nalunaarsorneqarnissaa atorunnaarsinneqarpat.

Taanna eqqaassanngikkaanni Atassummiit allamik oqaaseqarnata aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaanut isumaqataavugut. Kiisalu aamma isumaqataaffigaarput ilassutissatut aningaasaliissutissanut inatsisisaq 1999-imi aappassaaneerneqarneranut saqqummiunneqartumut.

Asii Chemnitz Narup, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissaasa aappaannut siunnersuutip siullermeernerani aappassaaneerneranilu Inuit Ataqatigiinniit oqaatigeriikkagut innersuussutigalugit matumuuna nalunaarutigissavarput pingajussaaneernerani Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaat ilanngullugit siunnersuut tamakkiisoq akuerseqataaffigissagatsigu.

Maluginiagassaavoq siunnnersuutip massakkutut isikkoqarluni akuersineqarpat Landskarsip amigartoorutai 44 mio. kr.-uunit sinnilaarlugit annertussuuseqarssammata. Aappassaaneerinninnermit amigartoorutissat 7,7 mio. kr.-inik annikillillutik. Tamanna tusaatissatut tiguarput.

Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaat nakorsaqarniarnerup aaqqiissuteqarfiginiarneranut siunertaqartut immikkut oqaaseqarfigilaassavagut. Naalakkersuisut katillugit qinnuuteqaatigaat 1,3 mio. kr.-it qaammatini tullerni nakorsaqarfinni tamani minnerpaamik ataatsimik nakorsaqarnissaq qulakkeerumallugu.

Inuit Ataqatigiinnit nakorsanut atorfiit aalajangersimasumik inuttaqartinniarnerat ajornartorsiutaasoq imaannaanngitsoq arajutsisimanngeqaarput, Naalakkersuisullu ilungersorlutik ajonartorsiummik aaqqiissuteqarniarneranni tunuliaqutaarusuppugut.

Ilungersunarluinnartutut isigaarput aaqqiissutissatut periarfissat qaammatinut arlaqanngitsunut taamaallaat atuuttussaasarmata, taartaagallartussanik atorfinititsisarnerit periarfissatut qinertariaqartarmata. Taamaalilluni pissutsit ima isikkoqarlersarput, soorlulusooq peqqinnissaqarfimmi nukiit amerlanerit ajornartorsiutinut pinartunut atortartut, ungasinnerusorlu isigalugu ineriartortitsinissamut nukissat amigalersarlutik.

Nassuerutigissavarpulli aaqqiissutissanik allanik matumani tikkuussisinnaannginnatta. Nakorsaqarfinnilu tamani innuttaasut peqqinnissakkut pitsaasumik sullinneqartariqarmata - nakorsamit taartaagallartumilluunniit - aningaasartuutissatut qinnuteqaatit akuerseqataaffigissagatsigit. Isertornaguli aaqqiissutiaagallartut aningaasarpassuarnik naleqarmata.

Konto pingaarneq 50.06.19 oqaaseqarfigilaassuarput:

Pingajussaaneerinninnissamut Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuuteqarnerminni qinnuteqaatigaat 1,5 mio. kr.-it tunisassiorfimmut ataasiartumik tapiissutitut atorneqartussat. Inuit Ataqatigiit nunatta pissarititai atorluarlugit tunisassiornermik ineriartortitsiuarnissamut periarfissiinissaq pingaartipparput. Taamaattumik aningaasaliissutissatut qinnuteqaatigineqartut akuersaarniarpavut - soorlu aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap inassuteqaatigigaa. Paasinarsimmat aningaasaqarnermut ataatsimiititaliaata akuersinissamut piumasaqaatigeqqusaataa aappaa inatsisitigut tunngavissaqanngitsoq Naalakkersuisut tassunga allannguutissatut siunnersuutaat nutaaq nr. 33 akuersaarparput.

Taamatut oqaaseqarluta nalunaarutigissavarput 1999-imut Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissaasa aappaannut siunnersuut akuerseqataaffigalugu taasissagatta.

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat:

Aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap Inatsisartunut innersuutaat Kattusseqatigiinniit akuersaarlugit oqaaseqassaagut. Taamaattorli saniatigut allannguutissatut siunnersuut punkt 23, 25-lu taakkua immikkut qinersinermi akuersaassannginnatsigit.

Maluginiakkagulli taakkartorusutagullu ukuupput: amigartoorutissat appariarsimanerat 7.729.000 kr.-inik taamaalilluni 1999-imut amigartoorutissat 44.183.000 kr.-inngorlutik. Tamanna nuannaarutigaarput, tassa isertitassatut nutaatut taakkartorneqarput 3,5 mio. kr.-init KNI Pilersuisumiit utertitassatut 929.000 kr.-init, assagiarsunnut tapiinermut appartitsinerit 4. mio. kr.-inik nalillit, nakorsanit sullinneqarnermi appartitsinerit 300.000 kr.-inik nalillit, Qaanaamut mittarfiliornermut Naalagaaffimmiit nuussinerit 1,8 mio. kr.-it.

Naalakkersuisullu allannguutissatut siunnersuutaanni 2,8 mio. kr.-nik qaffaanikkut taakkartorusuppagut suliffeqarfinnut 1,5 mio. kr.-init, tassalu Sisimiut Foodimut aammalu sivikitsumik taartaanikkut aningaasartuutissat 1,3 mio. kr.-it nakorsaqarnermut tunngasut.

Kattusseqatigiinniit oqaatigissuarput assagiarsunnut tunngatillugu Naalakkersuisut aamma aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap eqqumaffigisai, assagiarsuit akii appassangaluarpata aningaasanik tapiisinnaanerat ammaffigeqqullugit. Oqaatigissavarpullu naggataatigut allannguutissatut siunnersuutit punkt 23, 25-lu naaggaarfiginiaratsigit. Taamatut Kattusseqatigiinniit oqaaseqassaagut.

Ruth Heilmann, Siumut:

Tassa uanga allannguutissatut siunnersuut nr. 26-mut tunngatillugu aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap uparuagai isumaqatigilluinnarpakka, aammalu itinerulaartumik paaserusullugu taakku aningaasaliissutissat Sisimiunuinnaq tunngasuussanersut, imaluunniit kingusinnerusukkut nunatsinnut tamarmut iluaqutaasumik tassani siunnerfeqartoqarnersoq. Tassa uani allaqqammat ilaatigut qulakkeerniarneqassasoq Danmarkimi kalaallinut atuisartunut puisinik tunisassianik nioqquteqarsinnaalertoqassasoq, taamaalilluni.

Josef Motzfeldt, Aningaasaqarnermut Niuernermullu Naalakkersuisoq:

Qujanarujussuaq, qujaannarnanga qujarujussuarpunga. Tassa aningaasanut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisissap oqaluttuarisaanermi nunngutaat massakkut matumani suliarineqarpoq, akuerineqaraluttuarlunilu.

Taamaattoq marlussuit oqaaseqarfigilaanngitsoorusunngilakka siullermik: Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaat 33-mut tunngasoq tassalu Sisimiuni tunisassiorfiup innuttaasunik pigineqartup ikiorserneqarnissaannik tunissassiornimigut, aningaasatigullu isumannaannerusumik ingerlalernissaannut tapiissut. Soorunami Sisimiunuinnaq tunngasuunngilaq.

Aammalu tunisassiorsinnaaneranik siuarsarneqarnissaat nunatsinnut Siumullu oqaaseqartuata oqarneratut nunatta avataani innuttaqatitsinnut pilersuinissaminik aningaasarsiornerminillu isumannaannerusumik ingerlalernissaannik siunnerfeqarpoq.

Taamaattumik ilaatigut aningaasaqarnermut ataatsimiititap inuussutissarsiornermut Naalakkersuisoq apeqqummik tassani sukumiisumik imaluunniit Naalakkersuisoqarfimmi sukumiisumik paasiniaasimanera isumasioqateqarsimanera, partiinit tamanit ilisimaneqartoq innersuussutigissavara.

Aappaattullu Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuata peqqinnissaqarfimmut tunngasumik oqaasii, oqaaseqarfigilaarusuppakka:

Soorunami Naalakkersuisut arajutsisimanngilluinnarpaat ilaartuillui iluarseeqattaarnerit peqqinnissaqarfik eqqarsaatigalugu, aamma - aamma peqqinnissaqarfik eqqarsaatigalugu sutigullu tamatigut ilaartuilluni aaqqiigallartarnerit tamakkua tutsuiginarnerpaajunngitsut, Naalakkersuisut arajutsisimanngilaat. Uanili ilaatigut nakorsiartut tamarmik nappaateqartut tamarmik nakorsarneqartariaqarneranik Inatsisartut tunngaviusumik isummersimanera pissutaaqataanngitsuunngilaq.

Aammalu ullumikkut soorlu 1999-i eqqarsaatigalugu vikarbureau-nut tassa taartaagallartartunik nioqquteqartarfinnut aningaasarparujussuarnut atuisarsimavugut. Aamma siornatigut taamaattarsimavoq.

Kisianni tassa ajoraluartumik aningaasat taakku aningaasarparujussuit taakkununnga akiliutigisartakkagut imaasiallaannaq akissarsianut iluarsiissutitut atorsinnaanngilagut. Taamaalilluni akissarsiatigut isumaqatiginninniarnikkut nalingiinnerpaamik akissaatitigut qaffaasarnerit anguneqartartut isumaqatigiinniarnikkut equterujussuarsinnaagatsigit, malinnaaffigisinnaajunnaakkatsinnik allaat kinguneqarsinnaasumik.

Taamaattumik peqqinnissaqarfimmut tunngatillugu pissutsit taamaakkallarnerat assigiinngitsut atorlugit, Naalakkersuisut naalakkersuisoqarfiup Inatsisartunik qujanartumik suleqateqarluni aaqqinniarpai. Aaqqiniarnermili nukiit avataaninngaaneersut imaannaanngitsut illuatungeraagut, kattuffippassuit allat peqqinnissaqarfimmut tunngasuinnaanngitsut, aamma sanitsinni qamappuut, soorunami qanoq isumaqatigiissuteqarnerit inerneqarnerat najoqqutaralugit nammineq isumaqatigiissutigisinnaasaminnik aamma tunngavigisinnaasassaminni ujarlerlutik.

Taamaattumik nukigut pitsaanerpaamik atorniarsarigatsigit tamanna qularineqassanngilaq. Tamatumunngalu aamma qulananngilaq Naalakkersuisut tamaasa sinnerlugit qujassaguma Inatsisartunut, tamatumani suliniarnitsinnut tapersersorneqarnerput annertuujusoq malugisinnaangatsigu.

Johan Lund Olsen, Inatsisartut Siulittaasuat:

Ja, qujanaq. Tassalu taamaalilluta 1999-imut Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisaasa aappaannut siunnersuummut atatillugu, tassa taasisinnaanngorpugut. Taavalu ilisimatitsissutigissavara allannguutissatut siunnersuut aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani nr. 26-p tunuartinneqarnissaa tassa Naalakkersuisut ippassaq oktoberip 28-ani tassa kissaatigisimammassuk. Tamatuma peqatigisaanik tassunga taarsiullugu Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuummik nutaamik nr. 33-mik saqqummiussipput.

Naalakkersuisut oktoberip 28-ani 1999 allannguutissatut siunnersuutaat nr. 33 taamaallillugu siulliullugu maani taasissutigineqassaaq.

Taamaammat apeqqutissaavara Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaannut nr. 33-mut isumaqataasut qinnuigissavakka nikueqqullugit.

30-t.

Tassa Inatsisartuni ilaasortat 30-t, maani najuuttut tamarmik.

Taava tulliullugit taasissutigineqassapput Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaat aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani nr. 23-miit 25-mut aamma 27-miit 32-mut ataatsimiititaliap isumaqatigiittup Inatsisartunut akuerineqaqqullugit inassutigisai.

Siullermik apeqqutigissavara allannguutissatut siunnersuutip immikkoortillugit taasissutigineqarnissaat kissaatigineqarnersoq? Anthon Frederiksen.

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Aningaasanut ilassutitut aningaasaliissutissap siullermeerneqarnerani, aammalu aappassaaneerneqarnerani Kattusseqatigiinni oqaaseqaatigut innersuussutigeqqillugit, uani suliami allannguutissatut siunnersuutit 23-minngaanniit 25-mut taaseqataaffigissannginnatsigit erseqqissaatigerusupparput. Tassa tassani isumaqataanngereernikuungatta aamma taanna erseqqissarlugu oqaatigeqqikkusupparput. Kisiannili tassa 27-miit 32-mut taakkua isumaqataaffigaagut.

Johan Lund Olsen, Inatsisartut Siulittaasuat:

Ja, tassa taamaalilluta avillugit tassa taasissutigitittariaqassavagut. Taava tassa ikinnerussuteqartut tassa Kattusseqatigiit. Siullermik tassa taasissutigissavagut Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaannut nr. 23-miit 25-mut isumaqataasut, taava qinnuigissavakka nikueqqullugit.

26.

Taava aamma apeqqutigissavara Naalakkersuisut taamatut allannguutissatut siunnersuutaannut nr. 23-miit 25-mut akerliusut qinnuigissavakka nikueqqullugit.

4.

Tassalu Inatsisartut maani najuuttut tamarmik taamaalillutik taasipput.

Taava Naalakkersuisut allanngutissatut siunnersuutaannut nr. 27-miit 32-mut isumaqataasut aamma qinnuigissavakka nikueqqullugit.

30.

Tassa taamaalilluni taanna erseqqippoq, taava matuma kingorna siunnersuutip taama iluseqarluni inaarutaasumik akuersissutigineqarnissaa tassa taasissutigineqassaaq.

Siunnersuutip taama iluseqarluni inaarutaasumi akuersissutigineqarnissaanut isumaqataasut qinnuigissavakka nikueqqullugit.

30.

Tassa taamaalilluni 1999-mut Inatsisartut ilassutitut aningaasaliissutinut inatsisaasa aappaannut siunnersuut akuersissutigineqarpoq. Tassalu nunatsinni oqaluttuarisaanermi kingullersaat.

Oqaluuserisaq naammassivoq.