Oqaluuserisassani immikkoortoq 14-3 |
|
||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut ataatsimiiffiusut 23,-at, sisamanngorneq 10. april 2003, nal. 13:11.
Imikkoortoq 14
2003-mut
Inatsisartut aningaasanut inatsisissaannut siunersuut.
(Aningaasarsiornermut
Naalakkersuisoq)
(Pingajussaaneernera)
Per
Rosing-Petersen,
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap Siulittaasua, Siumut.
Inatsisartut
2003-mi aningaasanut inatsisissaattut siunnersuut Inatsisartut
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliaata ilassutitut isumaliutissiissutaa.
Inatsisissatut siunnersuutip pingajussaaneerneqarnerani Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliamit saqqummiunneqartoq.
Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliaq ukuninnga ilaasoqartaqarpoq, Per Rosing-Petersen Siumut,
siulittaasoq, Jakob Sivertsen Atassut, siulittaasup tullia, Josef Motzfeldt
Inuit Ataqatigiit, Per Skaaning Demokratit, taavalu Ole Thorleifsen Siumut.
Isumaliutissiissut
qulingiluanik immikkoortortalik innersuussutigissavara 2003-mi aningaasanut
inatsisissatut siunnersuut inatsisartuniit pingasunngornermi ulloq aprilip
aappaat aappassaaneerneqarpoq. Aappassaaneerinninnermut Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliap isumaliutissiissutaa tunngavigalugu Naalakkersuisut
ilassutissatut paasissutissanik kiisalu allannguutissatut siunnersuutinik
allanik 37-nik ulloq aprilip sisamaat nassiussipput.
Tamatuma
kingorna inatsisissatut siunnersuut Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
aammarlugu suliarineqarpoq. Matumuunalu Inatsisartut inatsisissatut
siunnersuummi pingajussaaneerinninneranni ilaassutitut
isumaliutissiissuteqarluni.
Aappassaaneerinninnermi
allannguutissatut siunnersuutit 107-t ilanngunneqarput. Taakkunanna 94-sit
Naalakkersuisut 13-nillu Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
saqqummiunneqarlutik.
Naalakkersuisut
allannguutissatut siunnersuutaanni 93-sit akuersissutigineqartut tassa
oqaasertaliussatut siunnersuut ataaseq pisariaqanngitsutut isigineqarluni
itigartitsissutigineqarmat. Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap
allannguutissatut siunnersuutaa qulingiluat taasissutigineqartut
akuersissutigineqarput.
Inatsisartuni
taasisunit amerlanerussuteqartunit taperserneqartunit Naalakkersuisut
sulissutiginninnerussasut Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap
allannguutissatut siunnersuutai sisamat pingajussaaneerinnissamut
kinguartinneqarput. Allannguutissatut siunnersuutit taakkua pillugit
pingajussaneerinninninnginnermi ilassutitut paasissutissanik
saqqummiussisoqarumaartoq Naalakkersuisut oqaatigaat.
Allannguutissatut
siunnersuutit tassaapput normu 88, normu 90, 89 aamma 92. atortussanik
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap Naalakkersuisut ulloq aprilip sisamaanni
tigusaanni ilaapput Naalakkersuisoqarfinni ataasiakkaani allakkat aappassaaneerinninnermi
apeqqutitut ajornartorsiuteqarfittut saqqummiussat ilaannut akissuteqaataasunut
ilallit Qorlortorsuup tasiani erngup nukinganik nukissiorfiliornissamik
suliassaq pillugu inuussutissarsiornermik Naalakkersuisumit
Aningaasarsiornermullu Naalakkersuisumit immikkut akissuteqaatit kiisalu
allannguutissatut siunnersuut 37 taakkununngalu 33-t aningaasaliissutinut
sisamallu oqaasertalissanut tunngasuullutik.
2003-mi
aningaasanut inatsisissap siunnersuutip pingajussaaneerneqarnissaanut
ilassutitut isumaliutissiissutip matuma suliarineqarnissaanut
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliaq sivikitsuinnarmik piffissaligaasimanera
pissutigalugu allakkat ilaannaasa isumaliutissiissummi matumani
issuaaviginissaat toqqarneqarsimavoq.
Atortussat
tiguneqartut isumaliutissiissummut ilanngussatut ilanngunneqarput tassa
paasissutissiissutitut tiguneqartut ilarpassuisa Inatsisartunit ilaasortanut
allanullu soqutiginaateqartutut Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
nalilerneqarmata.
Isumaliutissiissutip
imarisaanik makku immikkut taasaqarfigerusupakka. Allannguutissatut
siunnersuutit sisamat aappassaaneerininnermi taasissutigineqanngitsut
tunuartinneqarnissaat Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap toqqarpaa. Tassalu allannguutissatut siunnersuutit
normu 88, 89, 90 aamma 92.
Tamanna
ilaatigut pivoq paasissutissat nutaat Naalakkersuisunit tiguneqartut
tunngavigalugit ilaatigullu tamanna pisariinnerullunilu
paasinarnerulersitsimmat. Allannguutissatut siunnersuummi normu 88-mi
pineqartoq aviisinut nuna tamakkerlugu saqqummersartunut nuusiorfiillu NCPip
akitsuusiineranut ukiuni 2000-miit 2003-miit ukiumut 1,5 mio. kr-nik
tapiissuteqartarnissaq tassunga taarsiullugu Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuummik saqqummiussivoq taanna normoqarpoq
141. taanna naapertorlugu 2002-mi atukkat annertoqataat 1,2 million kr-nit
2003-mi immikkoortinneqassapput. 2004-milu aningaasaliissutissaqartoqassanersoq
tusagassiuuteqarneq pillugu iluarsaaqqinneqarneranut atatillugu
siunnersuinissaq apeqqutaajumaarpoq taannalu ukioq manna ukiakkut
ataatsimiinnissami saqqummiunneqartussatut naatsorsuutigineqarpoq.
Allannguutissatut
siunnersuut normu 90 ilinniartut sulisullu inissaanik suliassap
pilersaarusiornissaata kinguartinneqarnissaanut tunngasoq tunuartinneqarpoq.
Tamatumalu kingunerisaanik pilersaarusiorneq ingerlateqqinneqarsinnaavoq.
Sulialli sanaartorlugu ingerlanneqarnissaanut Naalakkersuisut aningaasanut
inatsisissatut siunnersuummi tullermi tulleriiaarinermi siunertamut 42 million
kr-nit missaanik ilanngussinissaa pisariaqassaaq. Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliamit oqaatigineqartariaqarpoq konto pingaarnerit 80000 aamma
900000 ataani sillimmatit atugassiissutigineqartussatut
siunnersuutigineqanngitsut suli amerlasoorujussuummata.
Kontomi kingullermi
taasami sillimmatit 17 mio. kr-usut 6,5 million kr-nit atuarfinnik
iluarsaanermut atugassanngortinneqarnissaat maanna siunnersuutigineqarpoq.
Tamatuma kingunerisaanik kontoni pingaarnerni taaneqartuni marlunni
sillimaatitut aningaasat atugassiissutigineqarnissaat pillugu siunnersuummi
2003-mi aningaasanut inatsisip akuersissutigineqarnerata kingorna
nassiussisoqarnissaa Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
naatsorsuutigineqarpoq.
Tamanna
tunngavigalugu 2003-p sinnerani tulleriaarinissat Inatsisartut sinnerlugit
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap akuersissutigineqarnissaasa Inatsisartunit
akuersaarneqarnissaat Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
naatsorsuutigineqarpoq. Kontomi pingaarnermi nutaami 201157-mi
missiliuussaagallartuni sillimatinut tunngasuni konto 27,6 million kr-nik
aningaasaliissuteqarnissaq Naalakkersuisut siunnersuutigaat.
Allannguutissatut
siunnersuutaavoq taanna 123. Assersuutigalugu matumuuna suliami allassimasunut
kingusinnerusukkut atugaassiissutigineqarnissaat siunertaralugu 2003-mi 27,6
mio. kr-nik aningaasaliissuteqarnissaq Naalakkersuisut siunnersuutigaat.
Raajanut tunisinermi akinut tapiissutit uuliamut tapiissutit savaateqarnermik
inuussutissarsiuteqartunut tunisinermi akinut tapiissutit aammalu kujataani
imeqarfiliornermut aningaasartuutit.
Aalisarnermut
piniarnermut nunalerinermullu Naalakkersuisoq aamma inuussutissarsiornermut
Naalakkersuisoq Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap isumasioqatigalugit
ataatsimeeqatigineqarput paasissutissat pissarsiarineqartut tusaatissatut
tiguneqarput.
Aningaasat
immikkoortinneqartu atugassiissutigineqannginnerani Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliaq aalajangersimasumik akuersissutiginninnissimanissaa
tunngavissaatinneqarpoq. Sinerissap qanittuani raajarniarnermut
naleqqussaanerup siuariartorfiunerusumik ingerlanissaa Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliamit assorsuaq pingaartinneqarpoq. Taamaaliornikkut
inuussutissarsiut imminut napatinnerulersinnaaqqullugu pisortanillu
tapiissuteqarfigineqanngitsumik ingerlasinnaalersinnaaqqullugu.
Tapiissuteqariaatsimik
maanna aaqqissuussisimanerup ingerlatiinnarneqarnera Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliap isumaa malillugu aaqqissussaanermik naleqqussaarnermut
kinguarsaataavoq.
Qorlortorsuarmi
erngup nukinganik nukissiorfimmut tunngatillugu akissuteqaatip tiguneqarnera
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit uppernarsarneqarpoq. Tassungalu
ilanngullugu Qorlortorsuarmi erngup nukinganik nikissiornissamut tunngatillugu
apeqqutigineqakkajuttut pillugit martsip 28-anni ukioq manna allakkiaq innersuussutigineqassaaq,
ilanngussaq Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit innersuussutigineqassaaq
akissuteqaammilu immikkoortut ataasiakkaat maani issuaavigineqassanatik.
Paasissutissat
maanna tiguneqartut tunngavigalugit Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
nalunaarutigineqassaaq Demokratit ilaasortaatitaat Inuit Ataqatigiillu
ilaasortaatitaat eqqaassanngikkaanni pissutsit maannatut itsillugit suliassaq
aningaasalersuutissatut periuserineqartussatut siunnersuutigineqartoq
naapertorlugu ingerlanneqassasoq Ataatsimiititaliap kaammattuutigisinnaagaa.
Tamatuma
kingunerisaanik Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap allannguutissatut
siunnersuutit marluk 92 aamma 89 aamma tunuartippai.
Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliaq ikinnerussuteqartoq Demokratit ilaasortaatitaat isumaqarpoq
erngup nukinganik nukissiorfiliornissaq kinguartinneqartariaqartoq taamatullu
isummernermigut immikkut tunngavilersuutigineqarnissaa kissaatigisimallugu.
Tunngavilersuut taanna isumaliutissiissummi takuneqarsinnaavoq.
Ilusiliussaq eqqarsaatigalugu
taanna isummernerup kingorna ikinnerussuteqartut Demokratit ilaasortaatitaat
allannguutissatut siunnersuummik marlunnik saqqummiussinera immikkoortup
tallimaani allannguutissatut siunnersuutit marluk 143 aamma 144
innersuussutigineqarput.
Inuit
Ataqatigiit ilaasortaatitaata kissaatigaa Naalakkersuisut kingusinnerpaamik
Inatsisartut ataatsimiinnerata ulluani ullumi 2000 tikillugu piffissamut
immikkoortumut pilersaarut saqqummiutissagaat taamaaliornikkut
ersarissineqarsinnaaqqullugu erngup nukinganik nukissiorfiliornissap nammineq
ingerlannissaanut Namminersornerullutik Oqartussat maanna
aningaasaliinissaminnut periarfissaqarnersut imaluunniit avataanit
aningaasalersorneqarnissaq pitsaanerpaajussanersoq.
Paasissutissat
kissaatigineqartut saqqummiunneqarpata suliassaq aningaasanut inatsimmut
ilanngunneqassanersoq Inuit Ataqatigiinni isummerfigineqassaaq. Naalakkersuisut
allannguutissatut siunnersuutaannut katillugu 37-usunik Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutaanut sisamaasunut tunngatillugu
isumaliutissiissut nalinginnaasumik innersuussutigissavara.
Aappaassaaneerinninnermi
allannguutissatut siunnersuutit sisamat kinguartinneqartut kingunerisaattut
Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaata normu 124-p
akuersissutigineqannginnissaa Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
inassutigineqarpoq. Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap isumaa malillugu
allannguutissatut siunnersuutikkut normu 119-kkut aningaasaliissutissatut
qinnuteqaatigineqartut aningaasanut inatsimmi kontomi pingaarnermi 922501-mi
aserfallatsaaliinermut tunngasumi aningaasartuutigineqarsinnaavoq.
Taamaalilluni ingerlatsinermut sillimmatit 800.000 kr-nik atuinissaq
pinngitsoortinneqarsinnaaqqullugu tamannalu allannguutissatut siunnersuutip normu
118-p aamma 119-p akuersissutigineqannginnissaa inassutiginninnermut
tunngaviuvoq.
Kiisalu
allannguutissatut siunnersuut normu 122 akuersissutigineqannginnissaa
inassutigineqarpoq tassungalu taarsiullugu akuersissutigineqannginnissaa
inassutigineqarpoq. Tassungalu taarsiullugu Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuummik normu 142-mik
sinneqartoorutigineqartussatut aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi
anguniagaasut 2003-miit 2006-mut ukiuni tamani allanngorinneqarnera aalajangiusimaneqarnissaanik
iluarsissuteqarnikkut qulakkeerinnittumik saqqummiussivoq.
Aningaasaqarnermut
ataatsimiititaliap isumaqatigiittup inassutigaa allannguutissatut siunnersuut
normu 143 aamma 144 eqqaassanngikkaanni allannguutissatut siunnersuutit 108-miit
148-mut akuersissutigineqassasut. Aamma tamatuma kingorna aningaasanut
inatsisissaq siunnersuut tamarmiusoq akuersissutigineqassasoq.
Allannguutissatut
siunnersuummut normu 143-mut aamma 144-mut ikinnerussuteqartumik Demokratiniit
ilaasortamit saqqummiunneqartumut tunngatillugu immikkoortup tallimaani
allassimasut innersuussutigineqarput. Naggasiullugu maluginiaqquniarpara
isumaliutissiissummi kaammattuutit pingasut normu 18, 19 aamma 20
ilanngunneqarmata. Qujanaq.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Taavalu
Naalakkersuisut akissutaataat Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq.
Augusta
Salling,
Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq, Atassut.
Qujanaq.
Naalakkersuisut sinnerlugit Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaq 2003-mut
aningaasanut inatsisissatut siunnersuutip pingajussaaneerneqarneranut
ilassutitut isumaliutissiissuteqarneranut qutsavigaara.
Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliaq pingasunik kaammattuuteqarpoq Naalakkersuisut siunissami
aningaasaliissutinut inatsisaasartussat pillugit isumaliutersuutaannut
ilanngunneqarsinnaasunik. Ataatsimiititaliaq Inatsisartut ullumikkut
taasinissaannut arlalinnik inassuteqarpoq inassutigisaasalu taakku ilaat
ataasiakkaat oqaaseqarfigissavakka.
Naalakkersuisuni
paasivarput Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaq suli isumaqartoq 2003-mi
aviisinik nassiussinermut NBC-mullu akileraarutinut
tapiissuteqartoqartaannartariaqartoq. Naalakkersuisut isumaqarput isummat
maannakkut paasinarsisut Naalakkersuisullu Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliap inassutigisaa akuerisinnaanngoraat.
Taamaammat
Naalakkersuisut allannguutissa tut siunnersuut normu 124 taamaatiinnarpaat
allannguutissatullu siunnersuut normu 141 akuersaarlugu.
Nuummi
ilinniartut ineqarfiinut ilinniartitsisunullu inissianut tunngasunik apeqqut
pillugu isumaqatigiittoqarpoq, taamaammat Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap
allannguutissatut siunnersuutip normu 90-ip unitsinneqarnissaanik
aalajangiinera Naalakkersuisuniit tusaatissatut tiguarput.
Naalakkersuisuni
naammagisimaarparput Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap aalisarnermi
nunalerinermilu atugassarititaasunik pissuteqartumik aamma kujataani imermik
pilersuinerup annertusineqarnissaanut 2003-mi aningaasartuutit
amerleriarsinnaanerat 27,6 mio. kr.-it immikkoortinniarlugit Naalakkersuisut
siunnersuutaat suliffissaqartitsinermut iluaqutaasussaq isumaqatigisinnaammagu.
Taamatuttaaq
Naalakkersuisuni nuannaarutigaarput Aningaasaqamermut Ataatsimiititaliami
amerlanerussuteqartut Qorlortorsuarmi erngup nukinga atorlugu
innaallagissiorfiliornissaq maannakkut isumaqataaffigilermassuk.
Peqatigitillugu Naalakkersuisuni pingaartilluinnarparput taamatut aaqqiinissaq
akikinnerpaajusussaammat.
Naalakkersuisuni
naliliivugut erngup nukinga atorlugu innaallagissiorfik siunissami
inuiaqatigiit aningaasaqarnerannut tunngatillugu isumatusaartumik
aningaasaliinerussammat, erngullu nukinga maannakkut atukkatsinnut
naleqqiullugu avatangiisinut naleqqunnerpaalluni nukissiorfiummat.
Naalakkersuisuni
isumaqarpugut erngup nukinga atorlugu innaallagissiorfissaq eqqortumik
pisariaqartitsinerlu malillugu pingaarnersiugaammat. Tamakku tunngavigalugit
taama pingaaruteqartigisumik aalajangiiniarnermi
amerlanerussuteqartoqassanngikkaluarpat pakatsinassagaluarpoq. Naalakkersuisuni
paasivarput Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliami Inuit Ataqatigiit
ilaasortaatitaata kissaatigisimagaa Naalakkersuisut ullup ataatsip
ingerlanerinnaani ukioq 2006 tikillugu suliassaqarfinnut pilersaarusiat
saqqummiutissagaat, taamaalilluni takuneqarsinnaalissammat
Namminersornerullutik Oqartussat maannakkut erngup nukinga atorlugu
innaallagissiorfissap sananeqarnissaanut nammineerlutik
aningaasaliisinnaassanersut, imaluunniit allat
aningaasaliisussarsiariniarneqartariaqassanersut.
Naalakkersuisuni
isumaqarpugut ulloq ataasiinnaq atorlugu aningaasanik millionerpassuarnik
tulleriiaarinissamut siunnersuusiornissaq nukingiussineruallaassasoq.
Naalakkersuisuni neriuutigaarput tamanna Inuit Ataqatigiinnit paasineqassasoq
taamaalillutillu pilersaarummut akuersillutik.
Tamakku
saniatigut Naalakkersuisunit malugeqqussavarput pilersaarutip
taarsigassarsinikkut aningaasalersorneqarnera kinguneqassanngimmat
sanaartornermut missingersuutini aningaasanik allanut
atugassanngortitsisoqarsinnaalerneranik. Nunatta Karsia taarsigassarsippat
pilersaarutigineqartoq akerlianik ernianut assigisaannullu aningaasartuu
taasussanik pissuteqartumik akisunerulertussaavoq.
Naalakkersuisuni
isumaqarpugut nunani allani aningaaserivinnut ernianik akilersuinissaq
isumatusaarnerunngitsoq, Namminersornerullutik Oqartussat 110 mio. kr.-inik
sanaartukkanut taarsigassarsiarititat aningaasalersornissaannut Nunatta
Karsiani naammattunik aningaasanik piareersimasuuteqartillugit, naak aammattaaq
tamatumunnga peqatigitillugu Sanaartugassanut Iluarsagassanullu
Aningaasaateqarfimmit annertunerusunik atuisoqassagaluarpalluunniit.
Taamaammat
Naalakkersuisunit Inuit Ataqatigiit Demokraatillu pilersaarummik
tapersersueqqullugit kaammattussavavut, taamaalilluni aammattaaq tassunga
tunngatillugu isumaqatigiittoqarsinnaalerniassammat.
Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliap kissaatigaa Namminersornerullutik Oqartussat qitiusumik
allaffeqarfinni erngup aqqutaasa aserfallatsaalineqarnerat Naalakkersuisut
siunnersuutigisaannit allaanerusumik konto pingaarnikkut allakkut
aningaasalersomeqassasoq.
Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliap aamma kissaatiginngilaa suliassamut aningaasaliisoqassasoq.
Naalakkersuisut isumaqarput illuutinik pigisanillu allanik aserfallatsaaliineq,
aningaasartuutit pisussaaffiillu Namminersornerullutik Oqartussani
ingerlatsinermut aningaasaliissutinit akilerneqartussat ilagigaat.
Pingaaruteqarpoq
nalornissutigineqalissanngimmat suliffeqarfiit Namminersornerullutik
Oqartussanut atasut namminerminnut aningaasaliissutit atorlugit
aserfallatsaaliinermut aningaasartuuteqartartussaammata. Aappaatigut
aningaasaliissutinit Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliamit
innersuussutigineqartunit suliassarpassuit ingerlasut akilerneqartussaareerput,
tassunga ilanngullugit qaliap silallu pissusiinut illersuutip iluarsaanneqarnissaat.
Suliassat taakku
kinguartinneqarpata Namminersornerullutik Oqartussat pigisaat
nalikilleriassapput ukiunilu missingersuusiorfiusuni iluarsaassinissanut
aningaasanik amerlanerusunik, taamatullu aamma pisariaqavissumik iluarsaassigallarnemut
atatillugu ukioq manna malitsitut aningaasartuutinik amerlanerusunik,
pisariaqartitsisoqalerluni.
Naalakkersuisut
naliliipput suliassat taakku kinguartinneqarsinnaanngitsut, taamaattumillu
kontumi pingaarnermi 92.25.O1-imi Namminersornerullutik Oqartussat
allaffeqarfii erngup aqqutaasa aserfallatsaalineqarnissaannut 800.000 kr.-inik
nassaartoqarsinnaanngitsoq.
Naalakkersuisut
aalajangiusimavaat erngup aqqutaasa aserfallatsaalineqarnissaannut aningaasanik
amerlanerusunik pisariaqartitsisoqartoq. Taamaalillutik Naalakkersuisut
allannguutissatut siunnersuutit nr. 118 aamma 119 aalajangiusimavaat.
Inatsisartut
suleriaatsimut ataatsimiititaliaat ullumi marlunnik allannguutissaut siunnersuuteqarpoq.
Ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutikkut normu 150-kkut
siunnersuutigaa suli 200.000 kr-ninik immikkoortitsisoqassasoq. ITCIP-mut saniatigut tapiissutitut.
Inatsisartunut
ilisimatitsissutigisinnaavara ITCIP tassaamma International Training Center
of.. sunaagaluarnerpoq, nunanit tamalaani nunat inoqqaavisa ilinniarfiat
taamatut. Aamma oqaluinnaleraluaqaanga.
Ilisimatitsissutigisinnaanngilarali
aningaasat sumut atorneqassanersut.
Ataatsimiititaliap
allannguutissatut siunnersuutikkut 151-kkut ilanngullugu siunnersuutigaa
issittumi inuuniarnikkut atugarisanik misissuinermut
naatsorsueqqissaartarfimmut 1,5 million kr-nik tapiissuteqartoqassasoq.
Paasissutissat
pissarsiarisinnaasakka Inatsisartunullu ingerlateqqikusutakka tassaapput
naatsorsueqqissaartarfiup nalilermagu 1,1 aamma 1,2 million kr-nit missaanik
pisariaqartitsisoqassasoq.
Aningaasat
pineqartut atorneqartussaasimapput apersuisussat sungiusarnerinut.
Paasissutissanik katersinermut nalilersuillunilu misissuilluni siulliit ilaasa
saqqummersinnerinut.
Naalakkersuisut
imaannaanngitsut isigaat taamatut sivikitsigisumik piffissaqartitsilluni
taamaattumik allannguutissatut siunnersuuteqartoqarsinnaammat. 2003-mut
aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi sinneqartoorutissatut siunnerfiup
aalajangiusimaneqarnissaa Naalakkersuisut pingaartimmassuk tamatumuuna
matumuuna Naalakkersuisut sinnerlugit ilassutitut allannguutissatut
siunnersuummik normu 152-mik saqqummiussaqarpunga.
Inatsisartut
tapiissutissaasa nutaat aningaasalersorneqarnissaanut 2003-mi ingerlatsinermik
sillimmatinik suli 1,5 million kr-ninik ikilisitsisumik. Naalakkersuisut
tamaalillutik siunnersuutigaat allannguutissatut siunnersuut normu 150 normu
151 152-silu Inatsisartunit ataatsikkut taasissutigineqassasut.
Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliaq Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuutaannut nutaanik
allannguutissatut siunnersuutini inassuteqaatinilu tunngavigalugit
siunnersuuteqarpoq Naalakkersuisut allannguutissatut siuimersuutaat normu 119
itigartinneqassasoq.
Allannguutissatut
siunnersuutikkut siunertarineqarpoq ingerlatsinermut sillimmatini
aningaasaliissutit allanngortinneqarnissaat, taamaalilluni aningaasanut
inatsisissatut siunnersuummi 29,4 mio. kr.-inik sinneqartooruteqarnissamik
siunnerfik aalajangiusimaneqassammat.
Naalakkersuisuni
naammagisimaarlugu paasivarput Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaq
allannguutissatut siunnersuummik nutaamik normu 142-mik saqqummiussisoq,
2003-mi 29,4 mio. kr.-inik sinneqartooruteqarnissamik siunnerfiup
aalajangiusimaneqarnissaa siunertaralugu.
Naalakkersuisuni
isumaqarpugut nuannaarutissaasoq taamaalilluni Inatsisartuni
amerlanerussuteqarluartoqalermat allannguutissatut siunnersuutikkut normu
142-kkut 2003-mi sinneqartoorutissatut siunnerfiup akuerineqarnissaanut.
Kiisalu
qujassutigissavara Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap maannakkut Irakimi
inunnut sorsunnermit ersiortitaasunut eqqissiviilliortitaasunullu
tapersersuiniarluni immikkut ikiorsiisoqarnissaanik Naalakkersuisut
siunnersuutaat akuersaarmagu.
Naggasiullugu
oqaatigissavaat Naalakkersuisut nuannaarutigalugu maluginiarmassuk Inatsisartut
oqallittarnerini 2003-mut aningaasanut inatsisissap tamatigoortumik
isumaqataaffigineqarnera anguneqarsimammat. 2003-mut aningaasanut inatsit
ilaatigut imaannaanngitsumik aalajangiiniarfiusimasutut eqqaamaneqarumaarpoq,
naalakkersuisooqatigiit assigiinngitsut pingasut aningaasanut inatsisissatut
siunnersuut suliarisarsimammassuk taamatullu aamma qaammatit pingasut
ingerlaneranni aningaasaliissutinut inatsisaagallartoq atorlugu
allaffissornikkut aqutsisariaqarsimalluta.
Taamaakkaluartoq
Inatsisartut aningaasanut inatsisissamik suliaqarneq inerititaqarfiusumik
naammassisinnaasimavaat. Maannakkut Inatsisartuusut suliassani annertuuni ornitatsinni
amerlanerussuteqarluartameq tunngavigissavaat.
Aningaasaqarnikkut
imminut napatinneq nutarterutigineqarsinnaavoq ujariatsiffiusinnaallunilu.
Taamaammat neriuppunga aamma isumaqatigiissutigissagipput suliassat tamakku
annertuut oqallisigissagivut - ukiaru ataatsimiissalluta katersuuteqqikkutta.
Maannakkut Naalakkersuisuusut aningaasaqamiarnikkut
nammineernerulernissatsinnik anguniagaasut iluaqutissartartaasa
pilersinneqarnissaat, kisiannilli aamma sukaterisarnissat
malittigineqarsinnaasut pillugit tamatigoortumik isumaqatigiittarsinnaanissaat
sulissutigissavaat.
Naalakkersuisut
apeqqutit tamakku ilarpassui saqqummiutissavaat Naalakkersuisut 2004-mut
aningaasanut inatsisissatut siunnersuutertik aggustip qaammataani
saqqummiuppassuk.
Tassunga atatillugu
oqaatigissavara aningaasanut inatsisissatut siunnersuutip Inatsisartut
peqqussutissatullu siunnersuutitut allatulli naalakkersuisunit
saqqummiunneqartussaammat.
Naalakkersuisut
taamaattumik aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap 2004-mut aningaasanut
inatsisissatut siunnersuutip suliarineqarnerani illuatungiliuttut soqutigisaasa
isiginiarneqarnissaannik kaammattuutaa normu 19 ilalersinnaanngilaat.
Akerlianik aningaasanut inatsisissatut siunnersuut aggustimi saqqummerpat
ukiuni aggersuni pingaarnersiuilluni tulleriiaarinissat pillugit ammasumik
tamatigoortumillu oqallinnerup aallartinnissaa naalakkersuisut qilanaaraat.
Taamatut
Naalakkersuisuniit oqaaseqarluta Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap
inassuteqaatai isumaqataaffigaavut, kissaatigalugu Inatsisartuni
amerlanerussuteqarluartut 2003-mut aningaasanut inatsisissaq tapersersussagaat.
Qujanaq.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Partiit
oqaaseqartuinut Ole Thorleifsen, Siumut.
Ole
Thorleifsen, Siumup
oqaaseqartua.
Siumumiit
Naalakkersuisunut Aningaasaqarnermullu Ataatsimiititaliamut qujarusuppugut
piffissaq sivisooq atorlugu aappassaaneereernerani allannguutissatut
siunnersuut ilusilersorsimammassuk.
Nuannaarutigaarput
amerlanerussuteqartut isumaqatigiillutik Qorlortorsuarmut tunngasup suliassap
aallartinneqarnissaa angusimammassuk. Suliassaq taanna sivisuumik
suliarineqarsimagaluartoq taamaattoq suliassap taassuma siunissamut
iluaqutaasussaanera qulakkeerneqarsimammat iluarisimaarparput.
NCB-mut
aningaasaliissutigineqartut ilanngullugit aamma Siumumiit
taaseqataaffiginiarparput.
Irakkimut
sorsunnermi eqqorneqartunut ikiorsiisoqarnissaanik siunnersuut aamma Siumumiit
taperserniarparput.
Ikiuinissamimmi
isuma ataqqinassusermik aammalu isumatuujussusermik tunngaveqartoq
Sumumiit
isumaqarpugut.
Ilanngullugu
Siumumiit Inatsisartut suleriaatsimut Ataatsimiititaliap siunnersuutaa aamma
akuersaarniarparput. Aningaasanut Inatsisissatut siunnersuut sivisuumik
eqqartorneqareertillugu Siumumiit isumaqarpugut ullumikkut aalajangernissamut
tunngavissat periarfissallu tamaasa aallaavigalugit aalajangiissaasugut.
Ilisimavarput
aappaagumut aningaasanut inatsisissamut Naalakkersuisut qanittumi isumaliutersuuteqalernissaat
aallartittussaasoq Naalakkersuisut taperserlugit aammalu ukiaru
oqaluuserisassat allat takkuttussat naatsorsuutigalugit, Siumumiit
ataqqeqatigiilluta sukanganerusumik aningaasanut inatsiseqarnissap
eqqartueqataaffiginissaanut peqataanissarput qilanaaraarput.
Taama
naatsumik oqaaseqarluta nalunaarutigissavarput 2003-mut aningaasanut
inatsisissap saqqummiunneqarnera Siumumiit iluarisimaarlutigu. Qujanaq.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Josef Motzfeldt Inuit Ataqatigiit.
Josef
Motzfeldt, Inuit
Ataqatigiit oqaaseqartuat.
2003-mut
Inatsisartut aningaasanut inatsisissaattut Naalakkersuisut siunnersuutaata
suliarinera eqqortumik oqaatigissagaanni qaammatit arfineq-pingasut
sinnilaarlugit Inatsisartut anigaasaqarnermut Ataatsimiititaliaasa marluk
isumaqatigiinniutigereerlugu naammassillugu maanna saqqummiuppaat.
Taama
sivitsortumik suliaqarnermi Aningaasanut Inatsisaagallartut pingasut
Aningaasanullu Inatsisissatut siunnersuutit marluk
aqqusaarneqartariaqarsimapput.
Annertunerpaatigut
partit akornanni inuiaqatigiit ajunnginnerpaamik atugassaqartinnissaat,
aningaasanullu inatsisikkut nunap immikkoortuini pisariaqartitsineq sapinngisaq
tamaat najoqqutariniarlugu Inuit Ataqatigiit pisarnitsitut
isumaqatigiinniarnerit peqataaffigisimavagut.
Taama
siunnerfeqarneq piviusunngortiteriffigiumallugu, partit Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliami ilaasortaatitaqartut akornanni annertuutigut
isumaqatigiinniarusussuseqarneq ingerlanneqarsimavoq.
Naalakkersuisut
annertuutigut paasissutissanik piniarfigisariaqartarsimapput.
Pingaarnersiuillunili tulleriiaarinertigut, minnerunngitsumik sanaartugassat
eqqarsaatigalugit, pissutsit atuuttut suli taama tukatsigiuarsinnarput. Sanaartugassanut
aningaasaliissutit 50 mio. kr. sinnerlugit annertussuseqartut sanaassanut
aalajangersimasunut sorlernut sumilu atorneqassanersut Inatsisartut
aalajangiiffigisassaat isumannaarneqarsimanngitsut ilagaat.
Atuarfigissarnernut
tunngasut suami aningaasaliiffigineqarsimapput, pisariaqartitsinersiuillunilu
tulleriinnilersuinerit piffissap sivikitsuinnaap ingerlanerani
allanngorartuarput. Ilumoortorli mannaavoq atuarfigissarniarnermi
pisariaqartitat, nunaqarfinni illoqarfinnilu, annertoqaat.
Ullumikkut
pingajussaaneerinninermi Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliami imaluunniit
ataatsimiititaliap naalakkersuisullu akornanni tamakkiisumik
isumaqatigiissutaasinnaasimanngitsut nutaatullu aningaasartalerlugu
naalakkersuisunit saqqummiunneqartoq kisiisa oqaaseqarfigissavagut, makkuupput:
C Nuutinik saqqummersitsisarfiit akitsuutinut
akiliutissaannut aviisillu nuna tamakkerlugu
saqqummersartut siammarneqartarnerinut Inatsisartut tapiissuteqartarnerat
C Rejenut sikulersukkanut tunisinermi akinik
minnerpaaffiliinissamut, sinerissap qanittuani
aalisartut orsussamut tapiiffigineqartarnerinut aaqqissuussinerup ingerlaqqeriarsinnaanerinut silimmatissatut
immikkoortinniakkat
C Savaateqarnermut tapiissuteqarnermi ullumimut
aaqqissuussinerup attatiinnarneqarnissaanut
sillimmatissat
C Kujataani imermik pilersuinermut
aaqqiissutiginiakkanut sillimmatit kiisalu
C Qorlortorsuarmi erngup nukissiorfiliassaq
Nuutinik
saqqummersitsisartunut aviisinullu nuna tamakkerlugu saqqummersartunut tapiissutaasartut
ukioq mannamuugallartoq ataannartinneqarnissaannut Naalakkersuisut
itigartitsigaluarnerat ataatsimiititaliap inassuteqaataatigut
atatiinnarneqartussanngorpoq.
Rejenut
tunisinermi akinik minnerpaaffiliisimanerup ingerlaannarsinnaaneranut aammalu
sinerissap qanittuani aalisartut orsussamut tapiiffigineqartarnerata
ingerlaannartariaqarallarsinnaaneranut illuartitat qanoq annertutiginissaat
suli inassuteqaatitaqanngikkaluartoq, pisariaqartinneqassappata
ataatsimiititaliaq isummernissamut aalajangiisussanngortinneqarmat, Inuit
Ataqatigiit iluaraat.
Taamaattoq
sinerissap qanittuani aalisarnerup, rejerniarnerinnaanngitsup aammali
qaleralinniarnerup saattuarniarnerullu, sivisuumik atasussamik
aaqqiivigineqartariaqarnerata pisariaqassusia Inuit Ataqatigiit ilungersorlutik
kaammattuutigaat.
Inuussutissarsiutit
pingaarnersaat ullormiit ullormut nikerartunik
naleraqartittuaannarneqarsinnaanngilaq. Tassunga atatillugu Inuit Ataqatigiit
eqqaasitsissutigissavaat, sinerissap qanittuani rejerniarnerup iluarsartuussivigineqarnissaanik
suliaq ukiut marluk matuma siornatigulli aallartinneqarmat.
Savaateqarnermut
aningaasaliissutaasartut inuussutissarsiutip ineriartorteqqinnissaanut
isumannaarissutaaniartussat aaqqiivigineqareersimanissaat inatsisissap matuma
aappassaaneerneqarnissaanut aaqqinneqareersimassasut Naalakkersuisunit
ilimasaarutigineqarsimagaluartut, suli naammassineqarsinnaasimanngitsut Inuit
Ataqatigiit paasivaat.
Tamatumali
piaartumik aaqqiivigineqarnissaa pisariaqarpoq. Kujataani imermik pilersuinermut
aaqqiissutaasinnaasunik Naalakkersuisut aningaasaliisariaqarnermut
qinnuteqaataat sumik siunertaqarnersoq aatsaat naalakkersuisunik
isumasioqateqarnikkut ataatsimiititaliamit paasineqarpoq.
Suleriaaseq
taama ittoq Inatsisartut ataatsimiinnerini piffissaasuaffiusumi nangittumik
atorneqaqqunanngeqaaq.
Pineqartulli
makkuusut paasivagut:
-
Alluitsup Paani suliffissuup fantailsiliorfiujunnaaruni tunisassiornernik
imermik atuiffiunerusunik atorneqalersinnaaneranut aaqqiissuteqamissamut
aningaasaliinissamut qinnuteqaat.
Naalakkersuisunut
ilaasortamik ataatsimiititaliap isumasioqateqarneratigut suliffissuup
pineqartup NuKa A/S-iunngitsumit ingerlanneqalersinnaaneranut atatillugu
tamanut ammasumik soqutiginnissinnaasunik ujartuinissamik Inuit Ataqatigiit
piumasaqaataat, naalakkersuisunut ilaasortamit akuersaarneqarmat
eqqissiallaatigaarput.
Taamaasilluni
nunaqqatigiit Alluitsup Paanilu nunaqarfimmi aqutsisut ukiuni arlaqalersuni
ilungersornerat timitaliivigineqartussanngortutut isikkoqarpoq.
- Aappaattut
misissuiffigineqarniartoq Narsami imeqarnerup nalorninartorsiortitsiuarneranut
tunngasuuvoq. Narsaq aamma rejelerinermik aalisakkanillu allanik saattuanillu
tunisassiorfeqarfiuvoq, taamaattumillu imeqarnikkut qularnaatsumik aamma
aaqqiivigineqartariaqarluni.
Erngup
nukinganik annertunerusumik atorluaanissaq minnerpaannguamilluunniit Inuit
Ataqatigiit apeqquserusunngilaat.
Taama
nukissiuuteqarneq nunatsinni nutaajuvoq. Taamaattumik aningaasaliisarnissani inuiaqatigiinnut
tamakkiisumik iluaqutaanerpaamik siunnerfeqartuarnissaq
pingaartinneqartariaqartoq isumaqarpugut.
Inuit
Ataqatigiit pingaartillugu siusinnerusukkulli oqatigereerparput, taama
aningaasaliisarnerni siunissaq ungasissoq sillimmartaarfigereerlugu aammalu
inuussutissarsiutitigut siuarsaanissamut pilersaarutinik isumannaarereernissaq
pingaartinneqartariaqarsorigigut.
Pilersaarut
Qorlortorsuarmut tunngasoq siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu
qulakkeerinngilaq, inuussutissarsiutitigut pilersaarutinik
malitseqartinneqanngilaq aningaasalersuisinnaanermullu tunngavissanik
assigiinngitsunik Inatsisartut qinigassinneqanngillat.
Taamaattumik
Inuit Ataqatigiit allannguutissatut siunnersuutikkut inassutigaarput
pilersaarummut aaliangiivinnissaq 2003 ukiakkut ataatsimiinnissamut
kinguartinneqassasoq.
Ullunilu
kingullemi pilersaarummut atatillugu oqallinnermi nipi siorasaarisutut
taaneqartariaqarsorisarput pissusissamisuunngitsutut uparuartariaqarparput.
Nukissiorflit
pisortaanit Inatsisartut aningaasaliisussat sioorasaarneqarpugut, ullumikkut
akuersinngikkutta pilersaarut minnerpaamik ukiunik 15-mik
kinguartittariaqassasoq.
Inuit
Ataqatigiit siunnersuutaatut aalajangemissap qaammatinik tallimat-arfinilinnik
kinguartinneqarnissaata ilumut taamannarujussuaq kinguneqarnissaanik
sioorasaarineq sunik pissuteqarnersoq, Naalakkersuisunit
nassuiarneqartariaqartoq Inuit Ataqatigiit isumaqarput.
Taama
naatsumik oqaaseqarluta ataatsimiititaliap isumaqatigiilluni inassuteqaatai
akuerseqataaffigissagatsigik nalunaarutigaarput.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliuppoq
Jakob Sivertsen, Atassut.
Jakob
Sivertsen,
Atassutip oqaaseqartua.
Qujanaq.
2003-mut inatsisartut aningaasanut inatsisissaattut siunnersuut.
Pingajussaaneerneranik
Atassummit imatut oqaaseqarniarpugut.
2003-mut
inatsisartut aningaasanut inatsisissaata siullermeerneqarnerani nunatta
kujataani Qorlortorsuarmi erngup nukissiorfiliornissamut ukioq mannamiit
ukiunullu tulliuttunut sisamanut aningaasaliinissaq Atassummit aallaqqaataaniit
akuersaarsimasarput aningaasanut inatsisissap pingajussaaneerneqarnerani
Ataatsimiititaliap amelarnerussuteqartunit akuersaarneqarnera Atassummit
iluarisimaarparput.
Siunissaq
ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu erngup nukinganik nukissiorfiit arlallit
pilersinneqarpata innaallagissamut nalinginnaasumik akigitinneqartut
appartinneqarnissaat qularutissaanngitsumik angujartuaarneqalerumaartoq
nalunnginnatsigu.
Nunatsinni
illoqarfikkaartumik innaallagissamut akit misissuataaraanni diesilitortunik
inaallagissiorfiit ingerlatsinermut aningaasartuutaasa
assigiinngiiaartorujussuunerat takuneqarsinnaasoq illoqarfik akisunerpaaq
kwh-mut 6,00 kroneqarpoq, Nuummilu innaallagissap akivia 70 øreqarluni.
Tassuunakkut takuneqarsinnaavoq erngup nukinganik innaallagissiorfiit siunissaq
ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu inuiaqatigiinnut akilersinnaanerpaajusut.
Taamaattumik
Qorlortorsuarmi erngup nukiliorfiliornissamik aningaasaliinissaq
silatusaarnerussasoq ATASSUT-mit nalilerparput.
Nunatsinni
inuussutissarsiutit ilaasa ajutooriataarsinnaaneri sillimaffiginiarlugit
Naalakkersuisut 27,6 mio. kr.-nik immikkoortitsinissamik Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliamut qinnuteqaataat ATASSUT-mit pingaartullugu tamakkiisumik
taperserparput, allannguutissat sinneri isumaqatigigatsigik
qassiiliuutigissanngilagut.
Nunatsinni
nunattalu avataani inuusuttut ilinniagaqarusuttut amerliartornerat ATASSUT-mit
nuan naarutigalugu maluginiarparput.
Nunatsinni
inuusuttut ilinniarnerminni pitsaasumik najugaqarnissaat anguniarlugu 2003-mut
Inatsisartut aningaasanut inatsisissaanni ilinniagaqartut najugassaannik suli
pitsanngorsaaniarnerit ATASSUT-mit peqataaffigisatta aamma ukiuni tulliuttuni
maani Nuummi pitsanngorsaaniarnerit peqataaffigissagatsigik ATASSUT-mit
oqaatigaarput.
Ulluni
makkunani Irakimut sorsunnermi eqqugaasunut pingaartumik meeqqat
ikiorserneqarnissaat eqqarsaatigalugu Naalakkersuisut aningaasanik 500.000
kr.-nik tapersiinissamik qinnuteqaataat Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliamit
akuesaarneqarnera ATASSUT-mit tamakkiisumik taperserparput.
Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititialiap isumaliutissiissutaanut Naalakkersuisut akissuteqaataat
erseqqimmata annertunerusumik oqaaseqarfiginagit ATASSUT-mit akuersaarpagut.
Taamatut
oqaaseqarluta 2003-mut Inatsisartut aningaasanut inatsisissaattut siunnersuutip
pingajussaaneerneqarnerani allannguutissat ilanngullugit ATASSUT-mit
akuersaarluta taaseqataassagatta matumuuna oqaatigereerparput. Qujanaq.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliuppoq Per Skaaning Demokratit.
Per Skaaning, Demokratit oqaaseqartuat.
Demokratit sinnerlugit maannakkut saqqummiutissavakka 2003-mut aningaasanut inatsisissatut siunnersuut pillugu naggataarutaasumik oqaaseqaatissagut.
2003-mut aningaasanut inatsisissatut siunnersuutip Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit suliarineqarnera pitsaasumik piviusorsiortumillu ingerlanneqarsimavoq. Immikkoortut amerlasuut isumaqatigiinngissutaasinnaasaraluartut. Isumaqatigiinnginneq soorunami aallaaveqarpoq isummanik aamma pingaarnerutitsinernik assigiinngitsunik. Pingaarnerutitsinerimmi malillugit tulleriaarisarneq politikkerneruvoq.
Tassa pingaaruteqarnerit malillugit tulleriiaarineq inuiaqatigiinnut iluaqutaanerpaasussaq iliuutsinut tunngavigineqarpat inuiaqatigiinnut naalagaanissaq tigummiinnarniarlugu isummerneq iliuutsinut tunngaviliineruvoq. Taamak iliorneq piviusorsiortumik aalajangiinissamut taarsiullugu atorneqarmat.
Taamatummi pissusilersorneq maannakkut katersuunnitta nalaani ajoraluartumik arlariiaarluta takusarsimavarput. Demokratinit naammaginartipparput Naalakkersuisut isumaqataammata Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap innersuussutaanut NCP-mut akitsuutip aamma Kalaallit Nunaanni aviisit nassiunneqartarnerinut tapiissutip atatiinnarneqarnissaanut. Tassa CD-t aamma aviisit kalaallisut saqqummiunneqartarnera nunami kulturimut ilaammat.
Naalakkersuisut siusinnerusukkut isummersimagaluarput tapiissut pineqartoq peerneqartariaqartoq. Taakku niuernikkut imminut akilersinnaasumik napalernissaat siunertaralugu. Tamanna pillugu aperisariaqarpagut kulturi niuernikkut imminut akilersinnaasunngortinneqarsinnaava.
Isumaqarpugut tamanna ajornakusuussaqisoq. Soormi taavaana tassuunakkut Naalakkersuisut 300.000 kr-nit sipaaruteqarniarsimasut inuiaqatigiinni inuppassuarnut eqqugaaqataasussanut.
Aalisarnerli taanna naammattumik piumassuseqarneq tunngavigalugu imminut akilersinnaasunngortinneqarsinnaavoq. Taannali allamut tunngasuuvoq ukiunut tullerni aggersuni itisuumik eqqar??sarput. Qorlortorsuarmi erngup nukinga atorlugu innaallagissiorfiliornissaq Aningaasaqarnermut inatsisikkut ullumikkut isummerfigissassarput Demokratiniit immikkut isumaqarfigisimavarput. Isumaliutissiissummi Demokratinit ikinnerussuteqarnikkut oqaatigisimavagut maannakkut maani uterfiginagit taakkununnga ilassutitut oqaaseqaateqassaanga.
Isumaqarpugut erngup nukiinik innaallagissiorfiliornissamut tunngaveqartoq isumaqarnermik kujataani erngup nukii taamaallaat atorneqarsinnaasut imermik nukissiorfiliorfigineqarnissamut.
Tamanna pillugu Demokratinit utoqqatsissutigaarput Inatsisartut ullumi aalajangiisussanngorunarmata piaarpallaartumik iliuuseqartumik. Isumaqaratta immikkut ilisimasallit suliamut attuumassuteqanngitsumik isummersorsinnaanerat paasiniaaffigineqartariaqaraluartoq pilersaarutit aallartinneqannginnerini.
Immikkummi ilisimasallit suliamut attuumassuteqanngitsut oqaaseqartinneqartutuaasut tamarmik apeqqusersimavaat innaallagissiorfiup imminut akilersinnaasumik aamma naammattumik pilersuisinnaassuseqarnera ingerlassinnaaneralu.
Demokratinit aamma isumaqarpugut partiit assigiinngitsut iluini isumaqatigiinngittoqartoq suliaq tamanna pillugu. Kisianni Naalakkersuisunit pilersaarut taanna pingaaruteqarnerpaanut inissinneqarsimammat tunngavilersuutissat silatusaarnermik aamma piviusunik aallaaveqartut matoorneqarsimapput nipangiussaallutillu.
Allaat ippassaq illoqarfimmi innaallagissamik pilersorneqartussamut borgmesteri oqaaseqarpoq innaallagissiorfissap naammaginartumik pilersuisinnaasusia ilimaginagu. Isumaqarami Naalakkersuisut kujataani inuussutissarsiutinik siuarsaatinut naammaginartumik innaallagissiorsinnaasumik pilersitsiniarnerat annikinaakkamik tunngaveqartoq.
Tamanna pillugu Demokratinit aningaasanut inatsisissatut allannguutissatut siunnersuuteqarpugut. Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliami ilaasortat ilaata suliap pingajussaaneerneqarnissaanut isumaliutissiissummik kissaatigisimavara Naalakkersuisut saqqummiussaqassasut immikkoortumik pilersaarutinut 2006-p tunngaanut atorneqarsinnaasumik.
Kissaatigisaq taanna ajoraluartumik Naalakkersuisunit akuerineqanngilaq. Pissutigineqarporlu suliaq tamanna ullup ataatsip ingerlanerinnaani naammassineqarsinnaassanngitsoq. Demokratinit isumaqarpugut suliamut tassunga ulloq ataaseq atussallugu naammanngitsoq. Kisianni Naalakkersuisut siumut isigisinnaasut pilersaaruteqarsinnaasariaqarput. Suliassatigut immikkoortut ineriartortinneqarsinnaanissaannut attuumassuteqartumik. Taakku tunngavilersuutaasinnaammata aalajangiinermut Naalakkersuisut politikkiminnut aallaavigissaannut.
Uagut siumut
isigaluta erinigaagut pilersaarutit eqqortut. Tassalu aningaasanut
inatsisissamut Demokratit isumaat 2004-mut.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tullinnguuppoq
Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.
Anthon
Frederiksen,
Kattusseqatigiit.
2003
aningaasanut inatsisissatut siunnersuutip siullermeerneqarnerani
aappassaaneerneqarneranilu Kattusseqatigiit sinnerlugit oqaaseqaatika
innersuussutigalugit suliap pingajussaanneerneqarnerani imaattumik
oqaaseqaateqassuunga.
Soorlu suliap
aappassaanneerneqarnerani Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap kaammattuutai
inassuteqaataalu tamaasa akuersaarsimagikka. Taamaammat aamma tunngaviatigut
isumaga allanngortinnagu Ataatsimiititaliap inassuteqaatai immikkoortut sisamat
eqqarsaatigalugit suliap aappassaanneemeqarneraniit kinguartinneqartut pillugit
imattumik oqaaseqaateqaqqaarallassavakka. Suliap pingajussaanneerneqarnerani
allannguutissatut siunnersuutit 37-it oqaaseqarfiginnginnerini.
Siullermik
oqaatigisariaqarpara Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap suliap
aappassaaneerneqarnerani isumaqatigiikkaluariarluni immikkoortut ilaanni avissaartuutilernera
pakatsissutigigakku, tassami sulianik inuiaqatigiinnut annertuumik
pingaaruteqartuni Ataatsimiititaliami ilaasortat ilaasa isummaminnik ullormiik
ullormut allanngortitsisarnerat assut eqqarsarnartoqarmat.
Taamatut
oqareerlunga, allannguutissatut siunnersuutip nr. 90-ip tunuartinneqarnissaa
isumaqatigaara, Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap Naalakkersuisuniit
akissuteqaatit tunngavigalugit taamatut aalajangersimanera ajorinnginnakku.
Kisiannili
Qorlortorsuarmut tunngatillugu siullermik Narsap kommune-aniit inatsisartunut
ilaasortanut tamanut aammalu Naalakkersuisunut allagai ippassaq april-ip 9- ani
ullulerneqarsimasut innersuussutigissavakka, tassa Qorlortorsuarmi erngup
nukinganik innaallagissiornissamut pilersaarutip nalilersuiffigeqqinnissaanik
piumasaqaatigineqarmat.
Taamaattumik
Narsap kommune-aniit aamma qisuariaat ataqqillugu Qorlortorsuarmi
nukissiuutiliornissamut nalilersueqqittoqarnissaa Naalakkersuisunut
kaammattuutigerusuppara, taamaattumillu Qorlortorsuarmut tunngatillugu
taaseqataassannginnama maanna nalunaarutigaara, massa pinngortitap nukinganik
nukissiuuteqarnissarnut tunngatillugu Kattusseqatigiinniit
suleqataanissatsinnut tunuarsimaarusunngilluinnaraluarluta, kisianni suliassami
uani isumaqarpunga pingaaruteqarluinnartoq qarsupinneqartoq; tassalu kujataani
kommune-t tamakkiisumik isumasiorneqarsimannginnerat aalajangernissamut
apeqqutaaqataalluinnartutut isumaqarfigi gakku.
Taamaammat aamma
demokratit Qorlortorsuarmut tunngatillugu aallannguutissatut siunnersuutaat
taaseqataaffigissanngilakka, tassa isumaqarama kujataani kommuneqarfiit
tamakkiisumik tusarniaaffigineqarnissaat aammalu paasissutissat tamakkiisut
amingaatigineqartillugit aalajangernissaq nukingerneq pisariaqanngimmat.
Allannguutissatut
siunnersuutip nr. 88-ip tuniartinneqarnissaa ajorinngilara, kisianni tassunga
taarsiullugu immikkoortup 141 akuersissutigineqarnissaanut taaseqataassuunga. -
Tassa naatsurnik
oqaatigalugu Aningaasaqamermut Ataatsimiititaliamit inassutigineqartut suliap
aappassaanneerneqarneraniit kinguartinneqartut immikkoortut 88, 89, 90 amma 92
tunuartinneqarnissaat tusaatissatut tigullugu, taakkununnga tunngatillugu
siuliani oqaaseqaatikka innersuussutigaakka.
Taakkua
saniatigut allannguutissatut siunnersuutit sinneri pingaarnersiorlugit
naatsumik imaattumik oqaaseqarfigissavakka:
Bruxelles-imi
sinniisuutitaqarfimmi annertussaanissamut tunngasut saneqqukkuminaassagunarput,
minnerunngitsumik aamma aalisarneq pillugu isumaqatiginninniartarnerit
eqqarsaatigalugit, taamaattumik aamma aalisartunut atungassarititaasut
tassuunaarlugu iluaquserneqarsinnaammata, taama iliuuseqarniarneq
Kattusseqatigiit sinnerlugit taperserpara.
Kisiannili
allannguutissatut siunnersuutit nr. 125 aamma 126-mut tunngatillgu
inuutissarsiutinut tapersiisarnermut tunngasut ikilisinneqarnissaannut
tunngatigillugu ersarinnerusumik nassuiaasoqarnissaa kissaatigaara.
Kommuneqarfinni
atuarfinnik iluarsaassinissanut tunngatillugu siullermik apeqqutigerusuppara,
Qeqertami atuarfiup allineqarnissaanut iluarsaanneqarnissaanullu tunngatillugu
pilersaarutit naapertorlugit suliarinninnissamut tunngasut ukioq manna
allanngortinneqannatik ingerlatiinnarneqarnissaat
naatsorsuutigineqartariaqarnersoq, tassami Qeqertarni aamma atuarfiup
siornaanngulersorli ikuallannerata kingunerisaanik pisariaqartitsineq
annertoqimmat.
Taassumap
saniatigut Qaanaami atuarfiup kiisami suliarineqarnissaanut aningaasanik
immikkoortitsisoqarnera tamakkiisumik aamma Kattusseqatigiit sinnerlugit
taperserpara.
Taamatut
oqaaseqarlunga Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap inassuteqaataasa sinneri
aammalu kaammattuutai akuersaarlugit taaseqataaffigissavakka.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Per Rosing-Petersen.
Per
Rosing-Petersen, Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliap Siulittaasua, Siumut.
Qujanaq.
Naalakkersuisut akissuteqaataanut taavalut Inatsisartut partiini aammalu
Kattusseqatigiit oqaaseqaataannut qujarusuppunga.
Uani isumaliutissiissutitsinni
ilaatigut siullermik qujareernermi kingornatigut pisinnaatitsissummik
qinnuteqarnerput annnertunerusumik oqaaseqarfigineqanngimmat inussiarnersumik
partiit Kattusseqatigiillu apereqqikkusuppakka taanna qanoq isumaqarfigineraat
paasisariaqarsorinarmat.
Tassami
uani saqqummiininni aamma ilanngullugu taavara Ataatsimiititaliap
aningaasalersorneqarsimanngitsoq suli Inuit Ataqatigiit eqqaassanngikkaanni
uani pisinnaatitsissuteqartariaqaratta soorlu oqartunga uani, ?Tamanna
tunngavigalugu 2003-p sinnerani tulleriiaarinissat Inatsisartut sinnerlugit
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap akuersissutigineqarnissaa Inatsisartunit
akuersaarneqarnissaa Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliamit
naatsorsuutigineqarpoq.?
Immaqa
taamanannak naatsorsuutigineqarneranut oqaaseqartoqanngimmat
taamaattussaannartut tigusariaqarsinnaassavarput Ataatsimiititaliap
tungaaninngaaniit. Kisianni Ataatsimiititaliap tungaaninngaaniit aamma
qujassutigissavara Naalakkersuisut CD-iliornermut MPC-mullu tapiissuteqartarneq,
NCP-mut utoqqatserpunga, tapiissuteqartarnermut allannguutissatut
siunnersuuterput akuersaarmassuk.
Taanna
Ataatsimiititaliap tungaaninngaaniit pingaaruteqartutut isiginikuuvarput.
Tassami uani nalunnginneqartutuut assigiinngitsut aamma Naalakkersuisut
akissuteqarnerminni taakkartugaat toqqammavigalugu 2003-mut aningaasanut
inatsisissatut siunnersuut kinguartinneqaqattaarnikuuvoq. Qinersinerup aammalu
taassumap kingornatigut Naalakkersuisunngortitseqattaarnerit kingunerisaanik,
aatsaat tassa aprilinngortorlu taanna akuersaarneqartussanngornerata
kingunerisaanik assigiinngitsut aningaasanut inatsimmi siornarnisani ilaareesut
toqqammavigalugit taamannak pisariaqartitsisoqarsimanera Ataatsimiititaliap
tungaaninngaaniit nalilerneqarsimammat.
Taavalu
tassunga atatillugu aamma kaamaattuupput normu 19, Ataatsimiititaliap
tungaaninngaaniit aamma partiininngaaniit oqariartorfigineqanngimmat kisianni
Naalakkersuisut akissuteqaamminni ilanngussimasaat ajuusaarutigissavara tassa
una uanga Ataatsimiititaliap tungaaninngaaniit Ataatsimiititaliaq sinerlugu
pingaaruteqartutut isigisimagatsigu. Naalakkersuisut suleqatiginnikkusullutik
nalunaartarsimanerat taamatut timitalerneqarsinnaagaluartoq. Timitaliineq
kusanartoq tassuunartaatigut erserissisinneqarsinnaassagaluarami tassami
nalunnginneqartutut nunarpassuarni allani atorneqartarpoq.
Naalagaaffeqatigiinnerup
iluani assersuutigiinnarlugu naalagaaffeqatigisatta Savalimmiut aammalu
Danmarkimi Naalakkersuisut taanna atortorujussuuvaat. Uagullu nunatsinni
taassumap atunnginnerata, immaqa, kingunerisaanik kingunerisinnaasarpaa tassa
annertoorujussuarmik isumaliutissiissutit tungaanut suliarpassuit
assigiinngitsorpassuit aatsaat qaqilerneqartarmata. Taanna partiiniit aamma
oqariartorfigineqarsinnaassappat assut nuannaarutigissagaluarpara.
Tassa
annertunerusumik maluginiarneqarsinnaavoq taanna tikitsinnagu una konto
922501-mut atatillugu Naalakkersuisut uagut allannguutissatut
siunnersuutigisarput taakku 800.000-t ruujorinik qaartoornermi aaqqiiniarnermut
atugassatut Naalakkersuisut akissuteqaataat uanga ullaaq Ataatsimiititaliami
ataatsimiinnerput paasisinnaasakka malillugit kisianni partii uani
oqaaseqaamminni ilanngutinngimmassuk imaattorpara.
Kisianni
uanga naammaginartutut unga nalilerpakka inuttut. Neriuppungalu Ataatsimiititaliaqatima
aamma taamatut nalilersimassagaat. Tassami oqarpusi uani taakkua tassani
kontomi aalajangersimasumi aningaasat taakkua tamarmiullutik
atortussanngorneqarnikuupput, qaliata taarserneqarnissaanut taavalu aamma
aserfallatsaaliinermut allanut atorneqartussatut imaattorput.
Taavalu
tassunga sanilliullugu aamma ingerlatiinnarlugu ukua allannguutissatut
siunnersuutit 150 taavalu 151 uani Ataatsimiititaliap tungaaninngaaniit
tusaatissatut tiguinnassavagut tassa taakkua ITCIP-mut tunngapput. Taavalu
issittumi inuunermut misissuisimanerit naatsorsueqqissaartarfiup aningaasat
pisariaqartitai tassani imaattorneqarput. Taavalu Qorlortorsuarmut atatillugu
tassa aamma partiit ilaanninngaaniit aamma Kattusseqatigiinninngaaniit
oqariartuutigineqarput, tassani aappassaaneerneqarnerani
kinguartinneqarnikuuvoq Ataatsimiititaliap paasissutissat annertunerusut
pisariaqartissimammagit.
Taakkualu
paasissutissat annertungaatsiartut Inuussutissarsionermut
Naalakkersuisoqarfimminngaaniit aamma Aningaasarsiornermut
Naalakkersuisoqarfimminngaaniit tigunikuuvagut. Taannalu toqqammavigalugu
Ataatsimiititaliani nalilersuinerni Kattusseqatigiit ajuusaarutigisaanik tassa
partii assigiinngitsut toqqammavigalugit Ataatsimiititaliaq
isumaqatigiissinnaasimanngilaq. Taanna ilumoorpoq. Kisiannili
eqqaasitsissutigissavara taannaannaq kisiat ikinnerussuteqarluni
amerlarnerussuteqartunillu oqaaseqarfigineqarmat.
Nalinginnaasumik
eqqaamasakka malillugit ilaatigut Ataatsimiititaliaq siusinnerusukkut
ikinnerussuteqangaatsiartartunik oqaaseqartarnikuusoq oqassagaanni una
ajunngitsorujussuartut uanga nalilerusuppara. Ilumoorpoq Per Skaaningip
oqarnera suleqatigiinnerput aallartilluarsimavoq aammalu taanna
naatsorsuutigilluinnarpara ingerlaannarumaartoq.
Tassa
taakku toqqammavigalugit paasissutissat annertuut Siumut Atassullu
amerlarnerussuteqarlutik uani taperserpaat Qorlortorsuup taamatut isikkoqarluni
Naalakkersuisut saqqummiinerat toqqammavigalugu aallartisarneqassasoq. Taavalu
Demokratit ikinnerussuteqarlutik imaattornerminni oqaaseqarnerminni
tunngavilersuutaat ersarissut aamma innersuussutigiinnassavakka
isumaliutissiissummi.
Inuit
Ataqatigiit piumasaqarput aamma taanna pilersinnagu akuersitinnatik
tulleriaarinermi aningaasaliissutigineqartussat aaqqinneqqaarlugit
pineqassasut. Taannalu aamma soorunami Ataatsimiititaliap tungaaningaaniit
ataqqilluinnarlugu imaattorparput.
Taavalu
aamma aappassaaneerneraninngaaniit pingajussaaneernissaata tungaanut
nutaajulluinnartumik aamma saqqummertoqarpoq tassa Naalakkersuisut
tungaaninngaaniit ilassutigineqarmat 27,6 mio. kr-nit ilanngullugit aamma
aningaasaliissutigineqassammata taakkua sillimmatitut atorneqartussanngorlutik.
Raajanut tapiinissamut taavalu aamma savaatilli savanik imaluunniit savaaqqanik
tunisinerminni aamma tapiissutissaannut.
Aammalu
taassumap saniatigut erngup aqqutaanik aaqqiissuteqarnissamut taavalu aamma
solarimut tapissuteqarnissamut. Tassunga atatillugu aamma ilaatigut
isumasioqatigiinermi paasiniarnikuuvarput minnerunngitsumik solarimut atatillugu
una aalisartunuinnaq tunngassanersoq imaluunniit aamma savaatilinnut
tunngassanersoq. Taannalu iluatsillugu naatsorsuutigaara uani
nassuiaaffigineqarumaartugut. Aqutsisorlu nikuimmat uunga killiinnarallarpunga.
Qujanaq.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Pingajussaaneerneqarnerani
taasinissaq sioqqullugu allannguutissamik siunnersuuteqartussat tamarmik
tiguneqareersimapput. Maanna ullumikkut allannguutissamik saqqummiussat aamma
ilanngullugit. Taamaattumik oqaatigilaassavara pingajussaaneerinermi partiit
oqaaseqartui (ordfører) tassa minutsit 15-t oqaaseqaatissatik pereerpatigit
aappassaaneernermi 5 minutsit taava ilaasortat allat periarfissaqarput
(kortebemærkinger) tassa naatsumik oqaaseqarsinnaanerminnut aamma.
Taava
pingajussaaneerinermi oqalunnissamut killissarititaasut
eqqaasitsissutigilaarpakka. Taava tulliulluni oqaaseqassaaq
Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq.
Augusta
Salling,
Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq, Atassut.
Qujanaq.
Naalakkersuisut sinnerlugit assorujussuaq qujassutigaara maanna
pingaajussaaneerinninnermi aningaasanik inatsisissap
akuersissutigineqarnissaanut tunngavissat ersarissut maani
takusinnaaleratsigit.
Tamanna
assorujussuaq pingaaruteqarpoq soorlu oqareersunga sivisuumik aningaasanut
inatsisissaq Naalakkersuisut tulleriiaat pingasut aqqutigereerlugit maanna
naammaassineqartussanngorpoq. Taamaattumik aamma sivisuumik utaqqineqarsimavoq.
Tassa inatsisaagallartoq atorlugu massakkut qaammatit sisamassaat ukiuni 2003-mi
aningaasatigut ingerlatsineq massakkut atorparput. Tamannalu aamma
inuiaqatigiinni ilaatigut kipiluttunartumik aamma misigineqartarsimavoq.
Taamaattumik aningaasanut inatsisissap ullumikkut akuersissutigineqarnissaa
qularnarunnaartutut isikkoqartoq assorujussuaq aamma uanga Naalakkersuisut
sinnerlugit qilanaaraara.
Taava
Ataatsimiititaliap kaammattuutigisaa normu 19, Ataatsimiititaliap
siulittaasuaninngaaniit aamma oqaaseqarfigineqartoq maani tassa Naalakkersuisut
aningaasanut inatsisissaq 2004-mut naammassitinnagu illuatungiliuttut isumaasa
annertunerpaamik inatsisissamut aamma ilanngullugit nalilersorneqarnissaannut
tunngassuteqartoq, tassalu Naalakkersuisuninngaaniit akivugut Naalakkersuisut
aningaasanut inatsisissap 2004-mut pisarnertut piareersassavaat.
Aamma
soorlu inatsisit allat Inatsisartuni saqqummiunneqartussat Naalakkersuisut
taamaalillugit suliarisaraat. Tamannalu peereerpat taava pisarnertut
isumaqatigiinniarnerit ingerlanneqartussaassapput aamma illuatungiuliuttut
pisarnermittut annertuumik peqataaffigisassaat.
Soorunami
Naalakkersuisut sulinerminni aamma oqallittarnerit assigiinngitsut
nalilersuinerminni aamma peqataatittarpaat. Taamaattumik aamma 2004-mut
aningaasanut inatsisiliornissami oqallisigineqartartut assigiinngitsut aamma
aammalu nunatsinni pissutitsit ineriartornerat aallaavigalugu inatsisisiliassat
suliarineqarnissaa peqqissaartumik ingerlatissavaat.
Una nunani
allani pissuserineqartartut tassa amerlanerussutissanik ujaasilluni partiinut
allanut isumaqatigiinniaqattaartarnerit maani isumaqanngilagut massakkut
piffissaasoq nunatsinnut eqqutissallugit.
Taava
aserfallatsaaliinermut tunngatillugu maani allaffissuarmi ruujorit ilaatigut
ajutuullattaalernerinut tunngatillugu 800.000 kr-ninik aninngaasanik
amerlanerusunik pisariaqartitsilerneq. Taanna Naalakkersuisuninngaaniit tassa
aalajangiusimavarput pisariaqavissutut isigaarput taamatut
aningaasaliissuteqartariaqarneq. Aammalu inassutigineqaraluartut
nalinginnaasumik aserfallatsaaliinerminngaaniit taakku aaqqinneqarsinnaasut taakku
inniminnerneqareersimapput allanut suliassanut aamma pingaaruteqartunut.
Taamaattumik
800.000 taakku immikkut aamma aningaasat qaavanut ilineqarnissaat
pisariaqarpoq. Tupinnanngitsumik Qorlortorsuarmut tunngasoq apeqqut tamanit
soqutigineqarluarluni aamma maani pingajussaaneerinninnermi aamma
uterfigineqaqqippoq. Tassa aamma aappassaaneerinninnerminngaaniit
pingajussaaneerinninnermut taanna isummerfiginissaa kinguartinneqarnikuuvoq
paasisssutissat annertunerusut ujartorumaneqarmata.
Aammalu
piffissaq aappassaaneerinninnerminngaaniit pingajussaaneerinninnermut
annertuumik Naalakkersuisut tungaaninngaaniit Ataatsimiititaliallua kornanni
annertuumik aamma atornikuuvarput. Tassani paaseqatigiinneq annerpaaq
tikinniarlugu.
Imaappoq
kujataani kallerup inneranut Narsami kallerup inniliorfik massakkut ima
pisoqalisimatigaaq ukiuni qanittuni aaqqiisoqanngippat taava
taarsiisoqartariaqassalluni. Tamannalu aamma aningaasarpassuarnik
naleqartussaavoq. Nalilersuinerillu tunngavigalugit Nukissiorfiit akilersinnaanerpaatut
isigineqarpoq erngup nukinga atorlugu nukissiorfiliornissaq aammalu
tunniussinnaasaa nukik, nukiup tunniussinnaasaa aamma soorunami
nalilersoqqissaarneqarnikuuvoq. Tamakkulu tunngavigalugit tassa
paaseqatigiinneq amerlanerussuteqartunit aalajangiinissamut tunngavissat
paaseqatigiiffigineqarmat Naalakkersuisuninngaaniit assut nuannaarutigaarput.
Ataatsimiititaliap
siulittaasuata maani oqaaseqaqqinnermini aamma tikippaa paasilluarumallugu immikkut
massakkut aningaasaliissutissat qinnutigineqartut tassalu 27,5 mio. kr-nit
taakku aamma savaatilinnut tunngassuteqarnersut. Tassa aamma taanna paasivara
apeqqutaa.
Taamatut
aningaasat taakkua ataatsimut qinnutaapput taamaalillutik nalilersuinerit
pisariaqartitsinermut nalilersuinerit tunngavigalugit Aningaasaqarnermut
Atatsimiititaliaq soorunami akuersitillugu sorlernut qanorlu annertutigisut
atorneqarnissaat. Taakkua inissinneqartussaassapput.
Apeqqutigineqartut
allat atuarfiit sorlermiittut qaqugukkut iluarsarneqarnissaanut tunngasoq
naatsorsuutigaara Naalakkersuisut tassunga akisussaasup taanna
akissuteqarfigissagaa. Kisianni tassa assorujussuaq Naalakkersuisut sinnerlugit
qujassutigaara taamatut suliap annertuup aamma maani annerpaartaatigut isumaqatigiilluni
naammassilernera qujassutigaara.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Kultureqarnermut Ilinniartitaanermut Ilisimatusarnermut
Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq, taanna peereerpat Josef Motzfeldt Inuit
Ataqatigiit.
Arkalo
Abelsen,
Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu
Naalakkersuisoq, Atassut.
Anthon
Frederiksenip Kattusseqatigiinneersup apeqqutigaa atuarfik Qeqertami
pilersaarutit malillugit suliarineqassanersoq. Naatsunnguamik taanna akissavara
una inatsisissaq ilissi Inatsisartut akueriniariarussiuk allarpassuartuulli
pilersaarutaareersut malillugit tassa suliassaq ingerlanneqassooq.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit.
Josef
Motzfeldt, Inuit
Ataqatigiit oqaaseqartuat.
Siullermik
una ullumikkut aalajangiiffigisassaq imaluunniit inatsisissatut siunnersuut
immikkoortoq 27-mut tunngatillugu aaqqiivigineqarnissaat utoqqalinersialinnut
aaqqiinissamut julip aallaqqaataani ilumut inatsit atortinneqalissappat 3,8
mio. kr-nik ukioq manna aningaasartuuteqarnissaq, taanna aningaasaqarnermut
imaluunniit Ilaqutariinnut Peqqissutsimullu Naalakkersuisumut apeqqutigissavara
taakkua 3,8 millionit soorunami suli nalorninarpoq qanoq 27-t pineqassanersut
julip aallaqqaataani aallartissappat aningaasanut inatsisissami qanoruna ippat
ilanngunneqareerpat tassani kontomi 401308-qooqaaq. Taanna apeqqutigissavara.
Taavalu
Naalakkersuisut ilassutitut akissuteqaammut agguaassaannut tunngatillugu Inuit
Ataqatigiinninngaaniit tupigusuutigivarput Inatsisartut suleriaasianni paragraf
59-mi allassimasoq tassa Siulittaasoqarfik Inatsisartut aningaasartuutissaannut
piareersaasussaavoq. Siulittaasoqarfillu piareersaareeruni oqaluuserisassat
pillugit Ataatsimiititalianut taakkua akueritillugit nassiutissavai.
Tassanngaanniillu Inatsisartut allattoqarfiata Naalakkersuisut Siulittaasuannut
nassiutissavai aningaasanut inatsisissatut siunnersuummut ilannguteqqullugit.
Erseqqissartariaqarpoq
Naalakkersuisut Inatsisartunut qulangiiniartussaanngimmata. Imaluunniit
pingaarnertut Inatsisartut Siulittaasoqarfianut taanna qaqutigoortorujussuuvoq
aatsaat atorneqartillugu taanna uagut tusarput Naalakkersuisut Inatsisartut
Siulittaasoqarfiannut taamatut sukangasaarpasissumik uparuaanerat.
Isumaqarpugut pissusissamisoornerusimassagaluaraluartoq Naalakkersuisut
Siulittaasoqarfimmi amerlarnerussuteqarlutik ilaasortaatitaqaramik tamanna
iluarinngikkunikku itigartitsiniarlutik ilaasortaatitatik aqqutigalugit tamanna
naammasisimasinnaagaluaraat.
Taavalu
naggasiullugu Inuit Ataqatigiit Demokratininngaaniit aammalu
Aningaasarsiornermut Naalakkersuisuminngaaniit uparuarneqarpugut sanaartugassanut
aningaasartuutissat 2006 tikillugu imaattoq ullormik ataasiinnarmik
periarfissiisimaneq immaqami, kisianni ilumoortoq unaavoq unnuat marluk ullorlu
ilivitsoq piffissaritippagut. Tassa ulloq ataatsiminngaaniit
sivisunerujussuuvoq.
Jonathan
Motzfeldt,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassooq Inuussutissarsiornermut Naalakkersuisoq. Taanna pereerpat
Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq.
Finn
Karlsen, Inuussutissarsiornermut
Naalakkersuisoq, Atassut.
Ja
qujanaq. Tassa naatsunnguamik Qorlortorsuarmut tunngatillugu
soqutigineqarluaqimmat aamma paasigakku suli ilaatigut paatsuungasoqartoq
Qorlortorsuup atulerneqarnissaanut nukimmik tunisisinnaanera eqqarsaatigalugu.
Kisianni nuannaarutigaara partiit amerlanerussuteqarluartut imaluunniit
Inatsisartut amerlanerussuteqarluartut tapersersormassuk uani Inuit Ataqatigiit
aamma paasivakka tassunga tapersersuisut, taamaallaat ukiamut kinguartinnissaa
siunnersuutigaat inuussutissarsiutinut tunngasortaa taakku
qularnaarneqanngitsut eqqarsaatigalugit, taamatut paasivara.
Kisianni
tassa Qorlortorsuaq nammineq massakkut pilersinneqaruni 27,5 kkw.
tunisisinnaavoq, tassa maannakkullu Qaqortoq Narsallu atorpaat 19 kkw. missaanni,
kisianni tassa etape-mi siullermi Qorlortorsuaq allineqarsinnaavoq 12,5
kilowatttiiminik allillugu, tassa imaappoq 40 kilowatttiiminngorlugu, taava
taassumap saniatigut suli tassa misissueqqissaartoqarnikuugami annertuumik.
Taassumap saniatigut etape 2-imi 60 kilowatttiiminik suli allineqarsinnaavoq,
kisianni taassumap aningaasartassai suli nalilersoqqissaarneqanngilaq. Tassa
imaappoq etape marluk ingerlanneqarpata Qorlortorsuaq 100 kkw.?mik
tunisisinnaanngortinneqarsinnaavoq.
Kisianni
misissuinerit suli takutippaat aamma etape 3-imi 50 kkw.?timik suli
alleqqinneqarsinnaasoq, tassa imaappoq 150 kkw.?ngorlugu. Taamaattumik
taassumap saniatigut Narsaq, Narsami qulinnguatsinni aamma taseq ?Tasermik?
atilik misissorneqarnikuuvoq, taanna tunisisinnaavoq 9,2 kkw. tassa Narsap
illoqarfianut sippulimmik, tassa taanna sillimmatitut taaneqarsinnavoq.
Taamaasilluni
taakkua tamaasa katikkaanni kujataani 180 kkw. missaani tunisisinnaasumik
pilersaarutit tamaviisa naammassineqarsinnaappata pilersitsisoqarsinnaavoq.
Taamaattumik Qorlortorsuaannaq eqqarsaatigalugu 150 kkw. missaani, soorunami
qaquguugaluassanerpoq taanna naammassineqarsinnaassooq. Kisianni tassa
taamaammat inuutissarsiutinik siuarsaanissamut sarfamut ilivitsumik
pilersuisinnaasumik nalornisut isumaqarpunga tassa annilaangassutissaqanngitsut
siunissaq eqqarsaatigalugu. Massakkut tassa qaquguussagaluarnerpoq
inuutissarsiutit annertuut pilersinneqarnissaa aamma takunngilarput suli,
kisianni nalunngilara Narsami inuussutissarsiutinik arleriinnik pilersaarusiortoqartoq,
kisianni taakku qaqugu pinissaa suli ilisimanngilarput. Qaqortumi soorunami aamma taamaattoqassooq.
Taamaammat
nalilersueqqinnissamik kissaateqartut isumaqarpunga pisariaqanngitsoq
nalilersueqqinnissaq, ilaa 1980-90?kulli ingerlaneranni nalilersuinerit
ingerlapput, ukiorparujussuit tassa ukiut 20-it missaani nalilersuivugut,
tamakku takutippaat nalilersuinerit takutippaat ullumikkut tunniussinnaasaa,
etape 1-ip tunniussinnaasaa imatut alleqqinnissaa. Taamaattumik isumaqarpunga
ukiut 20-it missaani misissueqqinnerit ? misissueqqissaarnerit suli aamma
sivisuumik misissueqqissaarnermik kinguneqarsinnaanissaat pisariaqanngitsoq.
Massakkut
isumaqarpunga aalajangertariaqartugut. Taamaammaat nuannaarpunga
tapersersuimmata amerlanerussuteqarluartut Qorlortorsuarmut pilersitsinissamut.
Taava una
aamma ? tassami aamma siuliani oqallinnermi oqaatigineqarpoq
Demokraatininningaanniit Qorlortorsuarmut 20 mio.kr. atoreersimagipput,
kisianni tassa taakkuupput assingiinngitsunut pilersaarusiornermut, misissueqqissaarinernut,
ingerniørinut, nunap sananeqaataanut sananernut, misissuinernut,
Qorlortorsuarmut, Nuummut, Sisimiunut, Ilulissanut tamakkua atorneqarnikuupput,
taamaammat immaqa paatsoorneqarsimassaaq taanna 20 mio.kr.-init
Qorlortorsuarmut aningaasaliissutitut taaneqarmata. Kisianni tassa 1999-imi
Qorlortorsuarmut tunngatillugu 9 mio.kr.-inik aningaasaliinikuuvugut, taanna
eqqorpoq.
Tassa
taamatut isumaqarpunga annilaangassutissaqanngitsut inuutissarsiornermut
tunngasunik sarfamik amigaateqarsinnaaneq eqqarsaatigalugu, taanna
annilaanganartutut isiginngilara. Siullermik soorlu oqartunga ilaa, uagut
nammineerluta paasissutissat pisagut kommunitut amigarsimapput, kisianni
massakkut erseqqilluinnartut tamakku pisagut paasissutissat erseqqissut. Uani soorunami
ilaatigut oqaatigaat soorlu Narsap kommunia ataqqisariaqaripput amigarnerarlugu
oqaluppoq, kisianni aamma illuatungaani kommuni aamma alla oqaluppoq naammattoq
? taamaammat taakkua aamma aappaa eqqaaneqalaartariaqarpoq ilumoortumik oqarmat
naammattoq ? uanga upperaara.
Qujanaq.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliuppoq
Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq.
Augusta
Salling, Aningaasarsiornermut
Naalakkersuisoq, Atassut.
Qujanaq.
Siullermik Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuata Josef Motzfeldt apeqqutigisaa
aammalu uparuagaanut tunngatillugu, tassa § 59-imut tunngatillugu
siulittaasoqarfiup pisinnaatitaaffii eqqaallugit eqqumiigaa
Naalakkersuisuninngaanniit naalakkiiniarpalaartumik pissusissarinngisartik
naapertorlugu iliornerarluta, kisianni oqaatigissavara Naalakkersuisut imannak
oqarmata; ?Naalakkersuisut imaannaanngitsutut isigaat, taamatut
sivikitsigisumik piffissaqartitsilluni taamaattumik allannguutissatut
siunnersuuteqartoqarsinnaammat?.
Tassa imaannaanngitsutut
isigaarput pissutigalugu aningaasanut ataqatigiissitsiniarnerput aammalu
isumaqatigiissimanerput sinneqartoorutissat annertususissaattut taanna aamma
ataqatigiissitsiniarneq pingaartorujussuummat. Allannguutissat taakkua
siusinnerusukkut takkussimappata soorunami periarfissanik allanik
qinaasisimasinnaagaluarpugut, kisianni maani allannguutissat aatsaat ullumikut
uagut takuagut. Taamaalillutalu qanoq iliuuseqarfigisinnaasimanagit. Aamma naak
ataatsimiititaliami soorunami amerlanerussuteqaraluarluta ? taamak
oqaatigalugu.
Kisianni
siunnersuutigineqartut aamma taamaattussaammat ataqqillugit, taamaattumik
pissusissaattut aamma akuersaarpagut aammalu aningaasalerneqartariaqarmata
taava aningaasat suminngaanniit tiguneqarnissaat inassutigalutigu. Taamaattumik
naatsorsuutigaarput aamma tamanna soorunami Inatsisartuninngaanniit aamma
isummerfigineqassasoq.
Taava
aamma Josef Tuusi Motzfeldt-ip apeqqutigivaa ullumikkut oqaluuserisassarput
immikkoortoq 27, tassa pisortanit pensionisiat pillugit Inatsisartut
peqqussutissaattut siunnersuut, tassani taanna aningaasanik
malitseqartussaammat juli aallaqqaataaninngaanniit aningaasartassai,
Aningaasanut Inatsisissami ilanngunneqarsimanersut. Aap Aningaasanut
Inatsisissami ilaatinneqarput.
Kisianni aamma
aajuna soorunami qularutigineqarsinnaanngitsoq qanoq ilisamik inatsisissap
akuerineqanngeriataassagaluarpat Aningaasanut Inatsit akuerereeripput, taava
soorunami imaanngilaq aamma aningaasat taakkua atorneqartussaassasut, kisianni
immikkoortinneqarnikuupput aningaasat taakkua 2003-imi 1. juli-miit
pisariaqartinneqartut.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Eqqaasitsissutigissavara
pingajussaaneerinninnerummat aammalu maannaminngaanniit naatsumik oqaaseqartussat
kissaatigissavakka. Siunnersuutissat tamarmik oqaaseqarfigineqareerput
maannakkut aammalu taasinissarput tulliuppoq.
Naatsumik
oqaaseqartussaq tulliuttoq tassa Anthon Frederiksen aamma Josef Motzfeldt.
Anthon
Frederiksen, Kattusseqatigiit.
Siullermik
Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap siulittaasua
naqqiissuteqarfigilaarniarpara, tassa saqqummiussaqarninni oqaaseq
?ajuusaarneq? atunnginnakku, kisiannili ?pakatsissutigalugu
ataatsimiititaliami? taanna isummanik allannguisimanermik tunngasoq. Unaana
Inuutissarsiornermut Naalakkersuisup akissuteqarfiginngeriarmagu immikkoorto1
125, 126-imut tunngasut inuussutissarsiutinut tapersiisarnermut tunngasut
ataatsimut katillugit 5 mio.kr.-inik appartitsiniarneq, taanna qanoq
naleqarnersoq / sunniuteqassanersoq, itinerusumik nassuiaateqarfigineqarnissaa
pingaartutut isumaqarfigigiga, tassa soorunami tamatta pingaarteqigatsigu
inuutissarsiutinik ingerlatsinerup akornuserneqarani ingerlatiinnarneqarnissaa.
Aamma
Qorlortorsuarmut tunngatillugu soorunami uanga Kattusseqatigiit sinnerlugit
kissaatiginngilluinnaraluarakku kommunit qulaatiinnarlugit aalajangiinissaq,
tassami ippassamut allaat Narsap kommunia tamatumunnga isumaqataanani
tusagassiuutitigut nalunaaruteqarpoq aamma Inatsisartunut, Naalakkersuisunullu allakkat
ilanngullugit nassiullugit. Una pingaaruteqartutut isumaqarfigigakku kommunit
attuumassuteqartut pinngitsooratik paaseqatigiinnissaat, isumaqarpunga taanna
qulakkeerneqarluinnartariaqaraluartoq, taamaalilluni sapinngisamik amerlanerit
naammagisaannik aaqqiinissaq tassuunaarluni anguneqassammat.
Tassa
tunngaviatigut pinngortitap nukinganik atuinissaq taanna akerlerinngilara.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut siulittaasuat, Siumut.
Tulliuppoq
Josef Tuusi Motzfeldt ? naatsumik. Taanna pereerpat Per Rosing-Petersen
naatsumik.
Josef
Motzfeldt, Inuit
Ataqatigiit oqaaseqartuat.
Tassa una
Inuussutissarsiornermut Naalakkersuisumut apeqqutigiinnassavara 27,5
kkw.?itimik massakkut pilersitsisinnaasumik pilersitseriarluta annertusaanissaq
siulleq, aappaat pingajuallu eqqartorneqarput periarfissaasut, taakkua
aningaasartassai qanoq annertutiginersut, ilaatigullu immaqa tassunga
sanilliullugu tassa Kassilimminnggaannit aamma Motzfeldt Sø-imik
taaneqartartuminngaanniit pilersorneqarsinnaaneq, una tantailimik kuiiaavissaq
ilanngunnagu, kisianni sarfamik Narsami Qaqortumilu pilersuinissaanik
eqqarsaatigalugu qanoq akeqarnissaanut taakku sanilliunneqartariaqarmata,
taavalu aamma Motzfeldt tasiata qanoq annertutigisumik kkw. tunniussinnaaneraa.
Tassanimi
eqqarsaatigineqartariaqartut tassaapput inuussutissarsiutitigut
ineriartortitsivissatut ilaatigut taakkarsorneqartartut tassaapput naatitsiviit
kiassakkat, kukkukuuteqarfiit, aalisakkanik tukerartitsiviit, containerinik
umiarsualivik Narsamiittoq ? qanoq sarfamik atuitiginissaat tamakku aamma
eqqarsaatigineqareersimanersut. Soorunami ilanngullugu apeqqutigisarput
akineqanngimmat tupaallaatigilaarparput, massakkut aalajangiinissaq ukiamut
kinguartikkutsigugooq ukiut 15-it tassa kujataani erngup nukinganik
nukissiorfiliortoqassanngilaq ? ila kakkaak ? sunaana tassani patsisaasoq.
Naalakkersuisut taanna nassuiartariaqaraluarpaat.
Taavalu
Aningaasarsiornermut Naalakkersuisumut oqaatigiinnassavara massakkut
Siulittaasoqarfik 1,5 mio.kr.-inik qinnuteqarpoq pingajussaaneerinninnermi.
Naalakkersuisut aamma takkussipput aamma 27,6 mio.kr.-inik nalilinnik
pingajussaaneerinninnermi taamaallaat suliarineqartussaq. Naalattunnguullunga
issiaannarsimassagaluarpunga Naalakkersuisup aamma tamanna nakkutigisimasuuppassuk.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Per
Rosing-Petersen naatsumik.
Per
Rosing-Petersen,
Aningaasaqarnermut Atatsimiititaliap Siulittaasua, Siumut.
Qujanaq. Tassa
Anthon Frederiksen Kattusseqatigiinninngaanniit uani isummatsinnik
allanngortitseqattaarsimanerput assut eqqarsarnartoqartillugu oqariartuutaa
uani oqariarluni eqqumiigilaaginnarpara, taava 90?mut allanngortissimanera
akuersaarmagu taanna soorunami nammineq akisussaaffigissavaa, kisianni
paasissutissat nutaat tunniunneqaraangata aamma isummanik allanngortarsinnaaneq
taanna tupinnartuunngilaq, silatusaarneruvorli.
Taava una
eqqaassutigilaaginnassavara allannguutissatut siunnersuut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaminnganniit
118 aamma 119 taakkua oqarnittuut paasissutissat taakkua nutaat tigunerat
toqqammavigalugu aamma ataatsimiititaliaq taakkua allannguutissatut
siunnersuutai itigartitsissutigineqarnissaat tassa
naatsorsuutigineqartariaqassammat.
Qujanaq.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Aalisarnermut Naalakkersuisoq, allamik oqaaseqartoqassanngippat
taanna oqaaseqareerpat taasinissatsinnut piariissagatta, taava Inatsisartut
issiavimminnut uteqquneqarput.
Simon
Olsen, Aalisarnermut
Piniarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.
Kattuseqatigiit
apeqqutaannut Erhvervstøttemut tunngatillugu taakkua
misissoqqissaarneqassapput, taakkua 125 aamma 126 neriorsuutigissavara taanna
misissoqqissaarneqassasoq.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Anthon
Frederiksen, naatsumik!
Anthon
Frederiksen, Kattusseqatigiit.
Immikkoortoq
90-imut tunngatillugu isummanik mumitsinerunngilaq, taanna allaassutigivaa
taamaallaat aningaasaliunneqartut 300.000 kr.-inik appartinneqarnerat tassani
isumaqaannarpoq ? mumitsinerunngilaq isummamik.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Inuussutissarsiornermut
Naalakkersuisoq.
Finn
Karlsen, Inuussutissarsiornermut
Naalakkersuisoq, Atassut.
Naatsuarakasimmik
Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuanut Josef Motzfeldt-imut etape 1 Qorlortorsuarmut
sananeqassappat 40 mw.?inngorlugu tunisisinnaaneq tassa taanna immikkut 60
mio.kr. missaani naleqarpoq ? nalilersuisimaneq, tassa imaappoq taamatut
angitigisoq katillugu tassa 280 mio.kr. missaani akeqalissooq. Kisianni etape 2
etape 3-ilu suli aningaasatigut naliliivigineqarsimanngillat.
Kisianni
aappaanut apeqqutinnut tunngatillugu qanoq atuisinnaaneq inuussutissarsiutinut
tunngasoq Narsami pilersitsiortorneqassappat, taanna akisinnaanngiivippara.
Kisianni massakkut allineqassappat tunniussinnaassaa angisoorujussuuvoq ?
angisoorujorujussuuvoq Nuulluunniit atuisinnaaneranut anginerulersinnaavoq,
massakkut Nuummi atuineq eqqarsaatigissagutsigu ilaa, taqqavunga allinissaa
tamakkissappat Nuummi atukkap allaat anginerusumik taqqavani atuilissuugut ?
periarfissaqalissuugut, taamaattumik uanga takorloorpara tassa taakkua
pilersinneqarsinnaappata siunissaq ungasissorujussuaq qularnaarneqarsinnaasoq
aamma inuussutissarsiutit eqqarsaatigalugit.
Jonathan
Motzfeldt, ataatsimiinnermi
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Taava
maannakkut taasilerpugut. Pingajussaaneerinissamut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap
Isumaliutissiissutaani allannguutissatut siunnersuutip 41-t
ilanngunneqarsimapput, taakkuli imak agguataagaapput ? tusareerpagut.
Naalakkersuisut
allannguutissatut siunnersuutaat 37-t nr. 101-miit 140-imut aningaasaliissutinut
tunngasut aamma 145-imiit 148-imut oqaasertaliussanut tunngasut.
Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutai sisamat 141-miit 144-imut
aningaasaliinissamut tunngasut.
Taakkua
saniatigut allannguutissatut siunnersuutit sisamat 88-89-90 aamma 92
aappassaaneerinermi kinguartinneqarput.
Ataatsimiititaliap
siunnersuutai sisamat tunuartikkai Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliamut
nalunaarutigineqarpoq. Taamaattumik taakku taasissutigineqassanngillat.
Allannguutissatut
siunnersuutit 143 aamma 144 eqqaassanngikkaanni allanguutissatut siunnersuutit
108-miit 148-imut akuersissutigineqarnissaat Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup inassutigai.
Allannguutissatut
siunnersuutinut ikinnerussuteqartumik Demokraatineersumit saqqummiunneqartoq
143-imut aamma 144-imut tunngatillugu Isumaliutissiissummut immikkoortoq 5-imi
allassimasut innersuussutigineqarput.
Naalakkersuisut
akissuteqaatiminni taasissutissiissutigaat allannguutissatut siunnersuut
188-imut, 199-imut inassuteqaat akuersaarlugu taasissutigisinnaanagu. Tamanna
tunngavigalugu makku taasissutigineqassasut siunnersuutigineqarpoq;
Allannguutissatut
siunnersuutit tulliani taaneqartunut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap
inassuteqaatai taasissutigissavagut. Tassalu nr. 108-imiit 117-imut taavalu
120-imiit 140-imut taavalu 141, 142 kiisalu nr. 145-imiit 148-imut tassa
isumaqatigiittut taakkua inassuteqaatai.
Taakkununnga
isumaqataasut qinnuvigissavakka nikueqqullugit;
27-it
Akerliusoqarpa:
Naamik
Taasinngitsoortoqarpa:
Naamik
Taamaasillutik
akuersissutitineqarput.
Maannalu
allannguutissatut siunnersuutini nr. 118-imut aamma 119-imut Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliap inassuteqaataa aamma taasissutigissavagut. Taakkununnga
marlunnut isumaqataasut qinnuvigissavakka nikueqqullugit;
Ataatsimiititaliap
innersuussutigisai aamma taakkua 118 aamma 119 Aningaasaqarnermut
Ataatsimiititaliap inassuteqaatai, taavalu tassani allassimavoq.
Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap inassuteqaataanut isumaqataasut
qinnuvigaakka nikueqqullugit;
1
Akerliusut
qinnuvigissavakka nikueqqullugit: 18-it
Taasinngitsoortoqarpa:
8
Taamaasilluni
taasinermi maanna naammassineqarpoq.
Taaa
maannakkut Qorlortorsuarmut tunngasumik taasisussanngorpugut. Tassani ikinnerussuteqartut
marlunnik siunnersuuteqarput.
Siullermik: Saqqummiussaq kingulleq Inuit
Ataqatigiit saqqummiussaat pingajussaaneerinermi, tassa ukiamut tamatuma
aalajangiiffigineqarnissaata kinguartinneqarnissaa. Inuit Ataqatigiit taamak
siunnersuuteqarnerannut isumaqataasut qinnuvigissavakka nikueqqullugit;
12
Tamatumunnga
akerliusut qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 15
Taamaasilluni
Inuit Ataqatigiit siunnersuutaat itigartitaavoq.
Taava
ikinnerussuteqartut
Aappaannut: Demokraatit siunnesuutigaat
Qorlortorsuarmut erngup nukinganik nukissiorfimmut tunngasut, Landskarsimut
katillugit 110 mio.kr.-inik aningaasaliiffigineqartussat, tamatuma
peqatigisaanik Aningaasanut Inatsimmi peerneqarnissaat
akuersissutigineqassasoq.
Tamatumunnga
Demokraatit Qorlortorsuup peerneqarnissaanut Aningaasanut
akuersissumminngaanniit isumaqataasut qinnuvigissavakka nikueqqullugit;
3
Tamatumunnga
akerliusut qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 15
Taasinngitsoortut
qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 9 (arfineq-sisamat)
Taava maannakkut amerlanerussuteqartut
Qorlortorsuarmut siunnersuutigisaat taasissutigissavarput, tassa maannakkut
Finanslov?imi saqqummiunneqarnermisut isikkoqarluni Qorlortorsuarmut tunngasoq
akuersissutigineqarnissaa, tamatumunnga isumaqataasut qinnuvigissavakka
nikueqqullugit;
15
Tamatumunnga
akerliusut qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 11
Taasinngitsoortut
qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 1
Taamaasilluni
Qorlortorsuaq aallartissinnaanera akuersissutigineqarpoq.
Taavalu tikipparput
Inatsisartut suleriaasianni Ataatsimiisitaliap allannguutissatut siunnersuutaat
tiguneqartut aammalu Naalakkersuisut tamatumunnga atatillugu allannguutissatut
siunnersuutaat taasissutigissavagut.
Tassa
allannguutissatut siunnersuut kingullertut tiguneqartoq tassaavoq, tulliini
taaneqartut nalunaarutigineqarnissaat suleriaaseq pillugu ataatsimiititaliamit
siunnersuut, ITCIP-mut immikkut tapiissuteqarnissamut, tassa taakku Nunat
Inoqqaavinut sungiusartitsinermut tunngasut ingerlanneqartut, kontomi
pingaarnermi 01.10.10-imi Inatsisartunut tunngasuni 2003-imi 300.000 kr.-inik
aningaasaliissuteqaqqinnissaq allannguutissatut siunnersuut nr. 150 aamma
Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfiup Issittumi inuuniarnikkut
atugarisaannik akuerisanik misissuinissaanut tapiissutissat kontomi
pingaarnermi nutaami 01.06.10-imi Issittumi Inuuniarnikkut misissuinermi
tapiissutinut tunngasunik 2003-imi 1,3 mio.kr.-inik aningaasaliissuteqarnissaq
allannguutissatut siunnersuut 151, kiisalu taakku marluk tunngavigalugit
Naalakkersuisut allannnguutissatut siunnersuummi nr. 152-imi saqqummiussipput,
tassanilu kontomi pingaarnermi 20.11.50-imi ingerlatsinermi sillimmatinut
tunngasumi aningaasaliissutinut 1,5 mio.kr.-inik ikilisinneqarnissaat
siunnersuutigineqarpoq, tassa allannguutissatut siunnersuutikkut 150-ikkut,
151-ikkullu 1,5 mio.kr.-inik aningaasaliissuteqaqqinnissamik
qinnuteqaatigineqartut amerlaqataannik, taamaaliornikkut Aningaasanut Inatsimmi
sinneqartoorutissatut anguniakkat aalajangiusimaneqassapput.
Taakku
pingasut immikkoortut pillugit taasissutigissavagut.
Siullermik
allannguutissatut siunnersuut 150 taasissutigissavarput. Tassa Nunat
Inoqqaavinut sungiusartitsinermi aningaasaliissutissanut ilassutissaq, tassunga
isumaqataasut qinnuvigissavakka nikueqqullugit;
27
Akerliusoqarpa;
naamik
Taasinngitsoortoqarpa;
naamik
Taava
tulliullugu tamanna akuersissutigineqarpoq.
Tulliullugu
allannguutissatut siunnersuut 151, tassa tamatumani Kalaallit Nunaanni
Naatsorsueqqissaartarfiup Issittumi Inuuniarnikkut atugarisaannik
misissuinissamik tapiissutissat.
Tassunga
isumaqataasut qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 27
Akerliusoqarpa;
naamik
Taasinngitsoortoqarpa;
naamik
Taava
maannakkut taasissutigissavarput allannguutissatut siunnersuut 152, tassanilu
tassa Naalakkersuisut siunnersuutaat Aningaasaliiffigineqarnissaanut tunngasoq
1,5 mio.kr.-inik.
Tamatumunnga
isumaqataasut qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 27
Tassa
tamarmik isersimasut ? taasisinnaasut maani taaseqataapput.
Taava
naggataatigut Aningaasanut Inatsisissatut siunnersuut maanna iluserilikkamisut
taaseqattaaareerluta iluserilikkamisut iluseqartoq taasissutigissavarput.
Siunnersuummut
taava pingajussaaneerneqarluni maanna taamak iluseqartoq isumaqatigalugu isumaqataasut
qinnuvigissavakka nikueqqullugit; 27
Tassa
taasisinnaasut tamarmik maani isersimasut taasipput.
Taamaalilluni
Inatsisartut 2003-imi Aningaasanut Inatsisissaannut siunnersuut Inatsisartut
maannakkut akuersissutigaat, tamanna naammassilluarpoq.